SELÇUKNÂME’DE EDEBÎ SAVAŞ TASVİRLERİ

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1, 105 - 126, 01.03.2011

Muhittin Eliaçık

Öz

Divan edebiyatı sadece mahbubun uzuvları üzerinde dönüp dolaşan ve kalıplaşmış konuları işleyen bir edebiyattan ibaret olmayıp, hayatın çok önemli bir kesitini oluşturan, çağ açıp çağ kapatan savaşları da edebî sanatlarla tasvir edip anlatan bir edebiyattır. Tarih ve edebiyat kitaplarında mazmun hâline gelmiş kelime ve kavramlarla işlenmiş ve bir savaş edebiyatı bahsini gerektirecek kadar geniş boyutlu bulunmuş binlerce savaş tasviri yapılmıştır. Divan edebiyatında tarihî-hamasî mesneviler başlığı altında bu konunun incelenmesi yeterli olmayıp müstakil biçimde incelenmesinde yarar bulunmaktadır. Bu makalede, savaşların edebî sanatlarla sıkça tasvir edildiği bir mensur Selçuknâme incelenmiş ve bu tasvirlerde yer alan teşbihler dikkatlere sunulmuştur. Bu durumdan yola çıkılarak, tarih ve edebiyatın müşterek ürünler verebilen iki bilim olduğu hususuna da dikkat çekilmiştir

Anahtar Kelimeler

Selçuknâme , Savaş , Tasvir , Mazmun , Divan Edebiyatı , Mahbûb

Kaynakça

• Atik, K. (2001). Lutfi- Paşa Tevarîh-i âl-i Osmân. Ankara, KBY.
• Develioglu, F. (1982). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara, Aydın Yayınevi.
• Eliaçık, M. (2004). Selçuknâme’de Sıralı Cümleler, Ankara, V.Türk Dil Kurultayı, 20-26 Eylül.
• Öztürk, N. (1991). Hadidî- Tevârîh-i Al-i Osmân, İstanbul, MÜ FEF Yayını.
• Levend, A. (1956). Gazavatnâmeler ve Mihaloğlu Ali Bey’in Gazavatnâmesi. Ankara, TTK.
• Merçil, E. (1977 ). Selçuknâme-Ahmed bin Mahmud I-II. İstanbul, Tercüman 1001 Temel Eser.
• Soyyiğit, İ. (2006). Bâkî’nin kasidelerinde edebî tasvirler, İstanbul, İÜ SBE yüksek lisans tezi.
• Şentürk, A. A. (2002). XVI.Asra Kadar Anadolu Sahası Mesnevilerinde Edebî Tasvirler, İstanbul, Kitapevi Yayınları.
• Uğur, A.- Çuhadar, M. (1997). Celâlzâde Mustafa- Selîmnâme, Ankara, MEB.
• www.arapcasozluk.net