ERBAA ŞEHRİ’NDE MODERN SANAYİNİN GELİŞİMİ, DAĞILIMI VE SORUNLARI

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 609 - 636, 27.07.2020

Yusuf Yılmaz

Öz

Erbaa’daki modern sanayi faaliyetleri 1940’ların sonunda toprağa dayalı sanayinin kurulmasıyla başlamıştır. Ancak bu sanayi kolunun yaygınlaşması 1970’li yılları bulmuştur. Şehirde diğer bir önemli sanayi kolu tekstil ve hazır giyim sanayidir. Temeli 1986 yılında atılan bu sanayi kolu, özellikle 2000 yılı sonrası büyük bir gelişim göstererek günümüzde Erbaa’daki en önemli sanayi kolu haline gelmiştir. Bu sanayi kolları dışında; orman ürünleri, gıda, hazır beton, çelik eşya ve ambalaj, pvc ve park oyuncakları üretimine dayalı tesisler bulunmaktadır.
Erbaa’daki mevcut ekonomik faaliyet kolları içerisinde önemli bir paya sahip olan sanayi sektöründe, (2019 yılı itibariyle) 44 tesis bulunmakta olup, toplam 5706 kişi istihdam edilmektedir.
Bu çalışmada, Erbaa Şehri’ndeki modern sanayi faaliyetlerinin tarihi gelişimi, dağılımı ve yapısal özellikleri coğrafi bakış açısıyla ele alınmıştır. Çalışma için öncelikle geniş bir literatür taraması yapılarak ilgili kitap, tez, bildiri ve makaleler incelenmiştir. Ardından Erbaa OSB Müdürlüğü, Ticaret ve Sanayi Odası ile, sanayi tesislerinin yetkilileriyle yüz yüze görüşülerek güncel veriler elde edilmiştir. Çalışmada kullanılan haritalar ArcGIS 10.5 programı yardımıyla hazırlanmıştır. Altlık olarak Erbaa Belediyesi’nden temin edilen güncel imar haritası kullanılmıştır.
Sonuç olarak modern sanayi kuruluşlarının birçoğu 1997 yılında açılan OSB’nde bulunmakla beraber, tuğla fabrikalarının tamamı D-100 Karayolu etrafında toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Modern Sanayi, Şehirleşme, Organize Sanayi Bölgesi, İstihdam

Kaynakça

• Akpınar, D. ve Birol, N. (2015), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Sivas Vilayetinde Dokuma Sektörü ve Gelişimi, Cumhuriyet Üniversitesi, İİBF Dergisi, 16/2, 215-238. Albayrak, A. (2006), Malatya’da Dokuma Sanayi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Elazığ. Bulut, İ,. (1992), Erbaa Ovası ve Çevresi: Beşeri ve İktisadi Coğrafya Açısından Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Erzurum. Deniz, M. (2009), Sanayileşme Perspektifinde Kentleşme ve Çevre İlişkisi, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Dergisi, S. 19, 95-105. Doğanay, H. (2011), Türkiye Ekonomik Coğrafyası, Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Duran, S. (2006), Cumhuriyet Dönemi Tokat Ekonomisi (1923-2005), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat. Erbaşlı, K. (2010), Tekstil Sanayisinin Kahramanmaraş’ın Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapısına Etkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş. Güner, İ. vd. (2001), Trabzon İlinin Sanayi Coğrafyası Özellikleri, Doğu Coğrafya Dergisi, 7/5, 159-191. Oral, B. ve Sümer, Z. (1968), Erbaa (Erek), Ankara: Töyko Matbaası. Özbayram, M. (2013), Tokat İlinde Orman Ürünleri Sanayinin Mevcut Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat. Özdemir, T. (2004), Çorlu Şehri ve Yakın Çevresinde Dokuma-Mensucat (Tekstil) Sanayii’nin Gelişimi ve Yeni Yayılma Alanları, Doğu Coğrafya Dergisi, 9/11, 189-220. Özgen, N. (2016), (ed.), Beşeri Coğrafyada Araştırma Yöntemi ve Teknikler, (1. Baskı), Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Pacione M. (2005), Urban Geography A Global Perspective, (Second Edition), New York: Routledge Taylor&Francis Group. Saatçigil, E. (1947), Dünkü-Bugünkü Erbaa 1946-1947, İstanbul: Cumhuriyet Matbaası. Scott AJ. and Storper M. (2015), The nature of cities: The scope and limits of urban theory. International Journal of Urban and Regional Research, 39(1): 1-15 Şahin, S. (2001), Türkiye’de Tuğla-Kiremit Sanayiinin Genel Görünümü Çorum İli Örneği, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21/2, 19-41. Temiz, Ş. ve Peynirci, Ş. (1996), Erbaa (Tarih, Coğrafya, Ekonomi, Kültür), Erbaa: (Yayın evi belirsiz). Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (2002), Beşeri Coğrafya: İnsan. Kültür. Mekân, İstanbul: Çantay Kitabevi. Ünal, Ç. (2005), Şehir Coğrafyası Açısından TOKAT, Erzurum: Aktif Yayınları. Ünal, Ç. (2010), Türkiye’de Sanayi: Tarihi Gelişimi ve Bugünkü Yapısı, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, KKEF. Yayınları. Yaşar, O. (1998), Erbaa ve Niksar Ovalarında Amaç Dışı Arazi Kullanımları ve Bunlar İçinde Toprak Sanayiinin Yeri, Türk Coğrafyası Dergisi, S. 33, 137-149. Yılmaz, Y. ve Kadıoğlu, Y. (2017), Erbaa’da Tekstil ve Hazır Giyim Sanayiinin Coğrafi Analizi, Doğu Coğrafya Dergisi, 22/38, 1-14. Yılmaz, Y. (2019), Şehir Coğrafyası Açısından Erbaa, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Samsun. Diğer: DPT, 9. Kalkınma Planı, Taşa ve Toprağa Dayalı Sanayiler Özel İhtisas Komisyonu Raporu, C. 1, Ankara 2008, Erbaa OSB Müdürlüğü verileri, Erbaa Ticaret ve Sanayi Odası verileri