COVID-19 PANDEMİ SÜRECİNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA TÜKENMİŞLİK, İŞ TATMİNİ VE YAŞAM DOYUMU

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 331 - 342, 31.08.2022

Elif Keten Edis Mustafa Keten

https://doi.org/10.24938/kutfd.1082327

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışma COVID-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumu düzeylerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.

Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı, kesitsel tipte tasarlanan bu araştırma 227 sağlık çalışanının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Maslach Tükenmişlik Ölçeği, İş Tatmini Ölçeği ve Yaşam Doyum Ölçeği kullanılarak, 15 Mayıs-15 Temmuz 2021 tarihleri arasında online olarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi ve Korelasyon analizi yapılmıştır.

Bulgular: Katılımcıların %63’ü kadın, %33.5’i 30-39 yaş grubunda, %96.5’i üniversite mezunu, %39.2’si hemşire ve %55.1’i ikinci basamak sağlık kuruluşunda çalışmaktaydı. Maslach Duygusal Tükenme puan ortalaması 20.37±37.71, Maslach Duyarsızlaşma puan ortalaması 8.75±3.39, Maslach Kişisel Başarı puan ortalaması 14.07±5.18, İş Tatmini puan ortalaması 2.83±0.98 ve Yaşam Doyumu puan ortalaması 12.89±4.35 olarak saptanmıştır. Kadınlarda duygusal tükenme ve duyarsızlaşma daha yüksek, yaşam doyumu daha düşük bulunmuştur. Hemşireler-ebeler ve COVID-19 enfeksiyonu geçirenlerde duygusal tükenme daha yüksek, kişisel başarı anlamlı düzeyde daha düşüktür. Hem gündüz hem gece nöbeti şeklinde çalışanlarda, çalışma süresi 0-4 yıl olanlarda ve 20-29 yaş grubunda duyarsızlaşma anlamlı düzeyde yüksektir. Ayrıca bekâr olanlarda ve sadece gündüz çalışanlarda iş tatmini puan ortalaması anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0.05).

Sonuç: Sağlık çalışanlarında iş tatmini ve yaşam doyumunun orta düzeyde olduğu görülmüştür. Duygusal tükenme ve duyarsızlaşma puanları orta, kişisel başarı puanları düşük düzeydedir.

Anahtar Kelimeler

İş doyumu, pandemi, tükenmişlik, sağlık personeli

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Proje numarası bulunmamaktadır.

Burnout, Job Satisfaction and Life Satisfaction in Healthcare Professionals During the Covid-19 Pandemic Process

Öz

Objective: This study was conducted to determine the levels of burnout, job satisfaction and life satisfaction of healthcare professıonals during the COVID-19 pandemic.

Material and Methods: This descriptive, cross-sectional study was conducted with the participation of 227 healthcare professionals. Data were collected online, between the dates of May 15th and July 15th 2021 by using Maslach Burnout Inventory, Job Satisfaction Inventory and Life Satisfaction Inventory. In the analysis of data, descriptive statistics, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis test and Correlation analysis were used.

Results: Of the participants 63% were women, 33.5% were in the 30-39 age group, 96.5% were university graduates, 39.2% were nurses and 55.1% were working in secondary health institution. Maslach Emotional Exhaustion mean score was 20.37±37.71, Maslach Depersonalization mean score was 8.75±3.39, Maslach Personal Accomplishment mean score was 14.07±5.18, Job Satisfaction mean score was 2.83±0.98 and Life Satisfaction mean score was 12.89±4.35. Emotional exhaustion and depersonalization were found to be higher and life satisfaction were found to be lower in women. Emotional exhaustion was higher and personel accomplishment was significantly lower in nurses-midwives and those with COVID-19 infection. In those who work both day and night shifts, who work for 0-4 years and in the 20-29 age group, depersonalization was significantly higher. In addition, the mean job satisfaction score was found to be significantly higher in those who were single and who worked only daytime (p<0.05).

Conclusion: It was observed that the job satisfaction and life satisfaction of health professionals were moderate. In addition emotional exhaustion and depersonalization scores were moderate and personal accomplishment scores were low level.

Anahtar Kelimeler

Bornout, job satisfaction, pandemic, health personnel

Proje Numarası

Proje numarası bulunmamaktadır.

Kaynakça

• 1. Taylor WD, Blackford JU. Mental health treatment for front-line clinicians during and after the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic: a plea to the medical community. Ann Intern Med. 2020;173(7):574-5.
• 2. Lai J, Ma S, Wang Y, Cai Z, Hu J, Wei N et al. Factors associated with mental health outcomes among health care workers exposed to coronavirus disease 2019. JAMA Netw Open. 2020;3(3):1-12.
• 3. Polat ÖP, Coşkun F. COVID-19 Salgınında sağlık çalışanlarının kişisel koruyucu ekipman kullanımları ile depresyon, anksiyete, stres düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Batı Karadeniz Tıp Dergisi. 2020;4(2):51-8.
• 4. Orhan S, Gümüş M. Covid-19 Pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının bilgi, uygulama ve stres düzeylerinin incelenmesi. International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal. 2021;7(2):70-7.
• 5. Huang JZ, Han MF, Luo TD, Ren AK, Zhou XP. Mental health survey of medical staff in a tertiary infectious disease hospital for COVID-19. Chin J Int Hyg Occup Dis. 2020;38(3):192-5.
• 6. Güner F, Çiçek H, Can, A. Banka çalışanlarının mesleki stres ve tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu ve yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. 2014;6(3):59-76.
• 7. Tekir Ö, Çevik C, Selma A, Çetin G. Sağlık çalışanlarının tükenmişlik, iş doyumu düzeyleri ve yaşam doyumunun incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2016;18(2):51-63.
• 8. Raudenská J, Steinerová V, Javůrková A, Urits I, Kaye AD, Viswanath O et al. Occupational burnout syndrome and post-traumatic stress among healthcare professionals during the novel coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic. Best Pract Res Clin Anaesthesiol. 2020;34(3):553-60.
• 9. Matsuo T, Taki F, Kobayashi D, Jinta T, Suzuki C, Ayabe A et al. Health care worker burnout after the first wave of the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic in Japan. J Occup Health. 2021;63(1):1-11.
• 10. Alsulimani LK, Farhat AM, Borah RA, AlKhalifah JA, Alyaseen SM, Alghamdi SM et al. Health care worker burnout during the COVID-19 pandemic. Saudi Med J. 2021;42(3):306-14.
• 11. Kim Y. Nurses' experiences of care for patients with Middle East respiratory syndrome-coronavirus in South Korea. Am J Infect Control. 2018;46(7):781-7.
• 12. Smith MW, Smith PW, Kratochvil CJ, Schwedhelm S. The psychosocial challenges of caring for patients with Ebola virus disease. Health Secur. 2017;15(1):104-9.
• 13. Xiao X, Zhu X, Fu S, Hu Y, Li X, Xiao J. Psychological impact of healthcare workers in China during COVID-19 pneumonia epidemic: A multi-center cross-sectional survey investigation. J Affect Disord. 2020;274(2020):405-10.
• 14. Luceño-Moreno L, Talavera-Velasco B, García-Albuerne Y, Martín-García J. Symptoms of posttraumatic stress, anxiety, depression, levels of resilience and burnout in Spanish health personnel during the COVID-19 pandemic. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(15):1-25.
• 15. Arpacıoğlu S, Baltalı Z, Ünübol B. COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, Covid korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler. Çukurova Tıp Dergisi. 2021;46(1):88-100.
• 16. Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. Bayraktar R, Dağ İ (Eds). VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı. Ankara. Türk Psikologlar Derneği Yayını, 1992:143-54.
• 17. Başol O, Çömlekçi MF. İş tatmini ölçeğinin uyarlanmasi: geçerlik ve güvenirlik çalişmasi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 2020;1(2):17-31.
• 18. Dağli A, Baysal N. Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalişmasi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2016;15(59):1250-62.
• 19. Matsuo T, Kobayashi D, Taki F, Sakamoto F, Uehara Y, Mori N et al. Prevalence of health care worker burnout during the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic in Japan. JAMA Netw Open. 2020;3(8):1-4
• 20. Barello S, Palamenghi L, Graffigna G. Burnout and somatic symptoms among frontline healthcare professionals at the peak of the Italian COVID-19 pandemic. Psych Res. 2020;290(113129):1-4.
• 21. Kordalı G. Pandemi sürecinde çalışanlara yönelik riskler çalışana destek ve özbakım. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022: https://idealsosyalhizmet.com/icerik/uploads/2020/08/Pandemi-surecinde-calisana-yonelik-riskler-calisana-destek-ve-ozbakimmmm.pdf
• 22. Norlund S, Reuterwall C, Höög J, Lindahl B, Janlert U, Birgander LS. Burnout, working conditions and gender-results from the northern Sweden MONICA Study. BMC Public Health. 2010;10(1):1-9.
• 23. Tunç Ş, Göklü MR. Koronavirüs Hastalığı 2019 (Covid-19) Pandemisi ile karşı karşıya kalan sağlık çalışanları arasında tükenmişlik sendromu. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2021;18(3):375-83.
• 24. Fang XH, Wu L, Lu LS, Kan XH, Wang H, Xiong YJ et al. Mental health problems and social supports in the COVID-19 healthcare workers: a Chinese explanatory study. BMC Psychiatry. 2021;21(1):1-8.
• 25. Ayala E, Carnero AM. Determinants of burnout in acute and critical care military nursing personnel: a cross-sectional study from Peru. PloS One. 2013;8(1):1-7
• 26. Hiçdurmaz D, Üzar Özçetin YS. COVID-19 Pandemisinde ön safta çalışan hemşirelerin ruhsal sağlığının korunması ve ruhsal travmanın önlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2020;7(Özel Sayı):1-7.
• 27. Cortina-rodríguez G, Afanador Y. Burnout in the clinical personnel of Puerto Rico during the COVID-19 pandemic. Preprint. 2020;1(2020070451):1-13.
• 28. Yıldız A, Çiçek İ, Şanlı ME. Sağlık çalışanlarında tükenmişliğin belirleyicileri: Sigara ve alkol kullanımına etkisinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2018;5(3):126-32.
• 29. Hoşgör DG, Tanyel TÇ, Saadet C, Demirsoy SB. COVID-19 pandemisi döneminde sağlık çalışanlarında tükenmişlik: İstanbul ili örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2021;8(2):372-86.
• 30. Palabıyık N, İşözen H. İş yaşam dengesi ve iş doyumu hastane çalışanları örneği. Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi. 2021;4(4):309-25.