YENİ DOĞAN BEBEK ANNELERİNDE EMZİRME BAŞARISI VE İLGİLİ FAKTÖRLERİN KESİTSEL BİR DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 209 - 217, 31.08.2022

Merve Özkan Melike Mercan Başpınar , Seda Güleç Geylani , Okcan Basat

https://doi.org/10.24938/kutfd.857633

Cited By: 2

Öz

Amaç: Çalışmamızda yeni doğum yapmış annelerin emzirme başarısını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntemler: Gözlemsel kesitsel tipte olan araştırmamız 01.03.2020–31.05.2020 tarihleri arasında Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Yenidoğan İzlem Polikliniklerine başvuran bebek anneleri ile yapılmıştır. Katılımcılara, anne ve bebeklere ait demografik soru anketi, Hasta Sağlık Anketi-9, Emzirme Öz-yeterlilik Ölçeği-Kısa form, Anne Bebek Bağlanma Ölçeği ve LATCH-Emzirme Tanılama Ölçeği yüz yüze uygulanmıştır.
Bulgular: Çalışmaya 332 bebek dahil edildi. Bebeklerin 169’u (%51) erkek olup 302’si (%91) sadece anne sütü ile beslenmekteydi. Bebeğini sadece anne sütü ile besleyen annelerin diğer annelere göre daha yüksek emzirme başarısı (p=0.042) ve emzirme özyeterliliği (p=0.014) olduğu izlendi. Annelerde LATCH ölçek puanı 8.80±1.38, Emzirme Öz-yeterlilik Ölçeği puanı 61.36±8.69, Anne Bebek Bağlanma Ölçeği puanı 2.10±2.36, Hasta Sağlık Anketi-9 puanı 7.70±4.70 saptandı. Depresyon riski olan annelerin Emzirme Öz-yeterlilik Ölçeği için kesim değeri 64 puanın altı (EAA:0.585, p=0.01 %95 GA:0.523-0.648) olarak hesaplandı. Emzirme Öz-yeterlilik Ölçeği puanı, parite (p=0.034, r=0.116), artan anne yaşı (p=0.031, r=0.119), uzun evlilik süresi (p=0.002, r=0.173) ve Anne Bebek Bağlanma Ölçeği puanı ile (p<0.001, r=-0.215) ilişkili bulundu. Doğum öncesi emzirme eğitimi almış ve almamış anneler arasında emzirme başarısında fark gözlenmedi (p=0.779). Emzirme başarısını etkileyen tek faktör önceden emzirme tecrübesi varlığıydı (OR:0.531 p=0.021 %95 GA: 0.310-0.910).
Sonuç: Çalışmamızda annelerin emzirme özyeterliliğinin yüksek olduğu ve anne bebek bağlanması ile güçlendiği görüldü. Emzirme eğitimi almanın emzirme başarısında etkisiz olması anne bebek bağını güçlendirici eğitim gerekliliğine dikkat çekmiştir.

Anahtar Kelimeler

anne sütü, emzirme, emzirme özyeterlilik, LATCH, Yenidoğan

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

A Cross-Sectional Evaluation of Breastfeeding Success and Related Factors in Newborn Baby Mothers

Öz

Objective: In our study, it was aimed to evaluate the factors affecting the success of breastfeeding in mothers who had just given birth.
Material and Methods: Our study, which is an observational cross-sectional type, was conducted with mothers of infants who applied to Gaziosmanpaşa Training and Research Hospital Pediatric Health and Neonatal Follow-up Clinics between 01.03.2020–31.05.2020. A questionnaire of demographic data of mother and babies, Patient Health Questionnaire-9, Breastfeeding Self-Efficacy Scale‐Short Form, Maternal Infant Attachment Scale, and LATCH-Breastfeeding Assessment Tool were administered face to face.
Results: Three hundred and thirty-two babies were included in the study. Of the babies, 169 (51%) were male and 302 (91%) were only fed with breast milk. It was observed that mothers who fed their babies exclusively with breast milk had higher breastfeeding success (p=0.042) and breastfeeding self-efficacy (p=0.014) compared to other mothers. Mothers' LATCH tool score, Breastfeeding Self-Efficacy Scale score, Maternal Infant Attachment Scale score and Patient Health Questionnaire-9 score were 8.80±1.38; 61.36±8.69; 2.10 ±2.36 and 7.70±4.70, respectively. The cut-off value for Breastfeeding Self-Efficacy Scale-Short Form of mothers with depression risk was calculated as below 64 points (AUC: 0.585, p=0.01 95% CI: 0.523-0.648). Breastfeeding Self-Efficacy Scale-Short Form score was associated with parity (p=0.034 r=0.116), increasing maternal age (p=0.031, r=0.119), long marriage duration (p=0.002 r=0.173), and Maternal Infant Attachment Scale score (p <0.001, r=-0.215). There was no difference in breastfeeding success between mothers whith and without prenatal breastfeeding training (p=0.779). The only factor affecting breastfeeding success was previous breastfeeding experience (OR: 0.531 p=0.021 95% CI: 0.310-0.910).
Conclusion: Our study observed that mothers' breastfeeding self-efficacy was high and related to strong mother-baby attachment. The ineffectiveness of breastfeeding education in breastfeeding success has drawn attention to the necessity of training to strengthen mother-baby attachment.

Anahtar Kelimeler

Breast Milk, Breastfeeding, Breastfeeding self-efficacy, LATCH, Newborn

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Bölükbaşi H, Şanlier N. Postpartum depresyonun annelerin emzirme başarısı, öz yeterliliği ve anne sütüne etkileri. Türkiye Klinikleri Beslenme ve Diyetetik-Özel Konular. 2017;3(2):111-6.
• 2. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi T.C. Sağlık Bakanlığı Emzirme Danışmanlığı El Kitabı, Ankara, 2015. Erişim tarihi: 05 Ağustos 2022: https://istanbulism.saglik.gov.tr/Eklenti/7712/0/emzirmedanismanligielkitabipdf.pdf.
• 3. UNICEF Türkiye Basın Bülteni. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022: https://www.unicef.org/turkiye/basın-bültenleri/tüm-dünyada-bebekler-ve-anneler-emzirmeye-yatırım-yapılmamasının-olumsuz
• 4. Özmert EN. Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-I: Beslenme. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2005;48(1):79-195.
• 5. Gultekin B, Karakoc A. Comparison of breastfeeding success and breastfeeding self-efficacy perception in singleton and twin births. Archives of Health Science and Research. 2020;7(3):250-6.
• 6. İnce T, Aktaş G, Aktepe N, Aydın A. Annelerin emzirme özyeterlilikleri ve emzirme başarılarını etkileyen özelliklerin değerlendirilmesi. İzmir Dr Behçet Uz Çocuk Hast Dergisi. 2017;7(3):183-90.
• 7. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Acil Obstetrik Bakım Yönetim Rehberi 2018. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021: https://khgmsaglikhizmetleridb.saglik.gov.tr/Eklenti/28084/0/acilobstetrikbakimyonetimrehberipdf.pdf
• 8. Corapcioglu A, Ozer GU. Adaptation of revised Brief PHQ (Brief-PHQ-r) for diagnosis of depression, panic disorder and somatoform disorder in primary healthcare settings. Int J Psychiatry Clin Pract. 2004;8(1):11-8.
• 9. Kung S, Alarcon RD, Williams MD, Poppe KA, Moore MJ, Frye MA. Comparing the Beck Depression Inventory-II (BDI-II) and Patient Health Questionnaire (PHQ-9) depression measures in an integrated mood disorders practice. J Affect Disord. 2013;145(3):341-3.
• 10. Tokat MA, Okumuş H. Emzirme öz-yeterlilik algısını güçlendirmeye temelli antenatal eğitimin emzirme öz-yeterlilik algısına ve emzirme başarısına etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2013;10(1):21-9.
• 11. Yalçın SS, Örün E, Özdemir P, Mutlu B, Dursun A. Türk annelerde doğum sonrası bağlanma ölçeklerinin güvenilirliği. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2014;57(4):246-51.
• 12. Jensen D, Wallace S, Kelsay P. LATCH: a breastfeeding charting system and documentation tool. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 1994;23(1):27-32.
• 13. Yenal K, Okumuş H. LATCH Emzirme Tanılama Aracının güvenirliğini inceleyen bir çalışma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2003;5(1):38-44.
• 14. Özsoy S. Adölesan annelerin emzirmeye yönelik düşünce ve uygulamaları. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2014;22(2):84-93.
• 15. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2018. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf.
• 16. Akin Ö, ErbiL N. Doğum şekli ve emzirme: sistematik derleme. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. 2020;3(3):302-18.
• 17. Størksen HT, Garthus‐Niegel S, Vangen S, Eberhard‐Gran M. The impact of previous birth experiences on maternal fear of childbirth. Acta Obstet Gynecol Scand. 2013;92(3):318-24.
• 18. Karahan N, Gençalp NS, Bingöl F, Aydin R, Benli AR. Postpartum depresyonun bebekle ilişkili risk faktörleri. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2017;19(3):204-13.
• 19. Küçükoğlu S, Çelebioğlu A, Coşkun D. Yenidoğan kliniğinde bebeği yatan annelerin postpartum depresyon belirtileri ve emzirme özyeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;3(3):921-32.
• 20. Bülbül S, Kılınçkaya MF. 0-2 yaş grubu bebeklerin anne sütü ile beslenme durumları ve etkileyen faktörler. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2013;15(1):15-20.
• 21. Tokat MA, Okumus H. Mothers breastfeeding self-efficacy and success: analysis the effect of education based on improving breastfeeding self-efficacy. A systematic review and meta-analysis. Int J Nurs Stud. 2013;10(1):21-30.