İş İlişkilerinde Bazı Yaygın Uygulamaların Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 62 - 73, 31.12.2020

Yasin Üstün Ayşe Günal

Öz

Hızla ilerleyen bilişim teknolojileri gelişmeleri iş hayatına da etki etmekte ve işverenlerin yönetim hakkı ve kullanımı genişlemektedir. Bu genişlemenin de etkisiyle işverenlerin 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında en çok veri temasında bulunduğu gerçek kişiler, işçiler haline gelmiştir. Uygulamada iş ilişkisinin zayıf tarafı olan işçiler, maruz kaldıkları çalışma koşullarının Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na uygun olup olmadığını bilmemekte ve iş ilişkisinin devamı açısından işveren tarafından başvurulan uygulamaları çoğunlukla koşulsuz olarak kabul etmektedir. İş ilişkisinde başvurulan bu uygulamaların hukuka uygun olabilmesi için öncelikle istisnai veri işleme şartlarından birinin olup olmadığına bakılmalı, şayet böyle bir dayanak yok ise işin niteliğine uygun düştüğü ölçüde işçilerin açık rızası alınmalıdır. Bu çalışmada iş ilişkisinde yaygın olarak başvurulan “işçinin üstünün ve eşyalarının aranması” ve “işçinin izlenmesi ve gözetlenmesi” uygulamalarının uluslararası mahkeme kararları, doktrinsel görüşler ve uluslararası kaynaklar ile Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında değerlendirmesi yapılmış, veri işleme şartları ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kişisel Veri, Açık Rıza, Veri İşleme, İşverenin Yönetim Hakkı

Destekleyen Kurum

Galatasaray Üniversitesi

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Evaluation of Some Widespread Practices in the Employment Relationships Under Personal Data Protection Law

Öz

The rapid development of information technologies has also had an effect on working life, expanding the management rights and their exercise by the employers. The employee has become the natural person with whom, the employers have the most data contact within the scope of Personal Data Protection Law No. 6698 due to the aforementioned effect of the expansion. The employees, who are the weakest side of the employment relationship in practice, are not sufficiently aware whether the status of working conditions which they are exposed to are suitable for Personal Data Protection Law; therefore, they unconditionally accept the practices to protect the employment relationship. In order to comply with law; practices used in employment relationship should be examined if they constitute one of the exceptional data processing requirements. If there is no such basis for the practices, the explicit consent of the employees has to be acquired to the extent that they comply with the nature of the work. In this study, “searching the body and belongings of the employee” and “monitoring and surveillance of the employee”, which are widespread practices in employment relationships, have been evaluated within the scope of international court decisions, doctrinal opinions, international resources and Personal Data Protection Law, and data processing conditions have been discussed.

Anahtar Kelimeler

Personal Data, Explicit Consent, Data Processing, Management Right of an Employer

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Bărbulescu v. Romania. (2017). Grand Chamber judgment in the case of Bărbulescu v. Romania (application no. 61496/08). https://www.echr.coe.int/Documents/Press_Q_A_Barbulescu_ENG.PDF adresinden 08.05.2020 tarihinde alınmıştır.
• Bill McLaren Jr. v. Microsoft Corporation. (1999). Case No. 05-97-00824, 1999 Tex. App. Lexis 4103 (Tex. Crt. of App., May 28, 1999) https://cyber.harvard.edu/privacy/McLaren_v_Microsoft.htm adresinden 08.05.2020 tarihinde alınmıştır.
• Bozkurt, V. (2000). Gözetim ve İnternet: Özel Yaşamın Sonu mu?. Birikim Dergisi, (136): 75-81.
• Çaycı, A.E. ve Çaycı, B. (2017). Dijital iletişim çağında teknolojinin açığa çıkardıkları: gözetim ve mahremiyet. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 7(1):36-46.
• Danıştay 11. Hukuk Dairesi, 2017/816 E., 2017/4906 Karar sayılı 13.06.2017 tarihli kararı 08.05.2020 tarihinde https://www.emsal.co/mesai-takibi-amaciyla-yuz-tarama-kullanilmasi-kisisel-veriler/ adresinden alınmıştır.
• Engin, M. (2003). İş Sözleşmesinin İşletme Gerekleri İle Feshi. İstanbul: Beta Yayınları. 1. Baskı
• Erbaş, G. (2017). 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında İşçinin Elektronik Ortamda Gözetlenmesi. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1) 2017, 97–108.
• Ertürk, Ş. (2002). İş İlişkisinde Temel Haklar. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Gemalmaz, B. (2017). Çalışanların İnternet İletişiminin İşverence İzlenmesi Özel Yaşam Hakkına Aykırı Mıdır?: AİHM Büyük Dairenin 05 Eylül 2017 Tarihli Barbulescu Kararı. https://blog.lexpera.com.tr/calisanlarin-internet-iletisiminin-isverence-izlenmesi-ozel-yasam-hakkina-aykiri-midir-aihm-buyuk-dairenin-05-eylul-2017-tarihli-barbulescu-karari/ adresinden 09.11.2020 tarihinde alınmıştır.
• Köpke v. Germany. (2010). Grand Chamber judgment in the case of Köpke v. Germany (application no. 420/07) http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-101536 adresinden 08.05.2020 tarihinde alınmıştır.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu, 2019/81 Sayılı, 25.03.2019 Tarihli Karar https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/5496/2019-81-165 adresinden 08.05.2020 tarihinde alınmıştır.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Temel İlkeler Rehberi. https://kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/d0fbca08-30af-41fe-a7c9-65663b9c5231.pdf adresinden 08.05.2020 tarihinde alınmıştır.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi Rehberi. https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/5394/Aydinlatma-Yukumlulugunun-Yerine-Getirilmesi-Rehberi adresinden 11.11.2020 tarihinde alınmıştır.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenme Şartları Rehberi. https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/5238/Ozel-Nitelikli-Kisisel-Verilerin-Islenme-Sartlari adresinden 08.05.2020 tarihinde alınmıştır.
• Küzeci, E. ve Kılıç, Ş. (2019). 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun İş Sözleşmesi Çerçevesinde Değerlendirilmesi: Veri Sorumlusu, Veri İşleyen ve Diğer Aktörler. İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, cilt. 16, sayı. 63, s.947-992
• Lee, S. ve Kleiner, B. H. (2003) Electronic Surveillance in the Workplace, Management Research News, S.26, no:2/3/4, s.72-81.
• Lyon, D. (1997). Elektronik Göz. İstanbul: Sarmal Yayınevi
• López Ribalda and Others v. Spain. (2019). Grand Chamber judgment in the case of López Ribalda and Others v. Spain (application nos. 1874/13 and 8567/13) http://hudoc.echr.coe.int/fre?i=001-197098 adresinden 08.05.2020 tarihinde alınmıştır.
• Manav, E. (2015). İş İlişkisinde İşçinin Kişisel Verilerinin Korunması. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. XIX, Y. 2015, Sa. 2
• Ogriseg, C. (2017). GDPR And Personal Data Protection In The Employment Context. Labour & Law Issues, 3(2), 1-24.
• Okur, Z. (2006). Yeni Teknoloji ve İş Hukuku. Çimento İşveren Dergisi, 20(3), 4-19.
• Öztunay, B. (2019). 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Işığında İşverenin Yönetim Hakkının Sınırları. T.C. İzmir Ekonomi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Sevimli, K.A. (2006). İşçinin Özel Yaşamına Müdahalenin Sınırları. İstanbul: Legal Yayıncılık
• Uncular, S. (2018). İş İlişkisinde İşçinin Kişisel Verilerinin Korunması. Ankara: Seçkin Yayınları. 2. Baskı.