Child’s Consent on the Lawful Processing of Personal Data

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 41 - 60, 23.06.2021

Murat Uçak

Öz

In the late twentieth century, it has become much easier to process personal data and to interfere with the fundamental rights and freedoms of individuals by using these data. Both governments and private companies can easily access personal data of individuals and use these data for their own interest with the help of technology. This situation has made vulnerable the protection of the fundamental rights such as privacy of private life, human dignity, the right to determine the future of information and freedom of expression. In particular, when the personal data of children, which constitute the most vulnerable part of the society, are processed illegally, damages that may affect their future may arise. For this reason, the issue of protecting children's personal data should be discussed in the legal world and necessary and effective legal regulations should be made to protect children's rights in the light of these discussions. In order to contribute to these discussions, we will firstly examine the legal regime to be implemented by determining the legal interest that forms the basis for the protection of personal data. Then, national and international regulations on the right to protect children's personal data will be examined and how the personal data of children are protected in these regulations will be discussed. Finally, in the case of processing personal data with "explict consent", which is considered as one of lawfulness grounds, we will examine the consent of children within the scope of Turkish law and GVKT.

Anahtar Kelimeler

Personal Data Protection, Child’s Consent, Grounds of Lawfulness, Explicit Consent, General Data Protection Regulation

Kişisel Verilerin Hukuka Uygun İşlenmesinde Çocuğun Rızası

Öz

Yirminci yüzyılın son döneminde, kişisel verilerin işlenmesi ve bu veriler kullanılarak bireylerin temel hak ve özgürlüklerine müdahale edilmesi çok daha kolay hale gelmiştir. Gerek hükümetler gerek ise özel şirketler, teknolojinin yardımıyla bireylerin kişisel verilerine kolaylıkla erişebilmekte ve bunları kendi çıkarları doğrultusunda kullanabilmektedir. Bu durum, özel yaşamın gizliliği, insan onuru, bilginin geleceğini belirleme hakkı ve ifade özgürlüğü gibi temel hakların korunmasını savunmasız hale getirmiştir. Özellikle, toplumun en hassas kısmını oluşturan çocukların kişisel verileri hukuka aykırı bir şekilde işlendiğinde, geleceklerini de etkileyebilecek şekilde zararlar ortaya çıkabilecektir. Bu nedenle, çocukların kişisel verilerinin korunması hususu hukuk dünyasında özellikle tartışılmalı ve bu tartışmalar ışığında çocukların haklarını koruyucu, gerekli ve etkili yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Çalışmamızda bu tartışmalara katkıda bulunabilmek için öncelikle kişisel verilerin korunmasına dayanak teşkil eden hukuki menfaati tespit ederek uygulanacak hukuki rejimi belirleyeceğiz. Akabinde çocukların kişisel verilerinin korunması hakkına ilişkin ulusal ve uluslararası mevzuatlar irdelenecek ve bu düzenlemelerde çocukların kişisel verilerinin ne şekilde korunduğu ele alınacaktır. Son olarak ise, hukuka uygunluk sebeplerinden sayılan “açık rıza” ile kişisel veri işleme halinde, çocukların rızasını Türk hukuku ve GVKT kapsamında irdeleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Kişisel Verilerin Korunması, Çocuğun Rızası, Hukuka Uygunluk Sebepleri, Açık Rıza, Genel Veri Koruma Tüzüğü

Kaynakça

• Ackoff, R. (1999). From Data to Wisdom. Ackoff’s Best, John Wiley § Sons, ss. 170-172.
• Akıncı, A. N. (2017). AB Genel Veri Koruma Tüzüğünün Getirdiği Yenilikler ve Türk Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi. Çalışma Raporu-6, Ankara: T. C. Kalkınma Bakanlığı.
• Akkurt, S. S. (2020). Kişisel Veri Kavramının Hukuki Niteliğine İlişkin Yaklaşımlara Mukayeseli Bir Bakış, Kişisel Verileri Koruma Dergisi. 2(1), 20-32.
• Aksoy, H. C. (2010). Medeni Hukuk ve Özellikle Kişilik Hakkı Yönünden Kişisel Verilerin Korunması, Ankara: Çakmak Yayınevi.
• Article 29 Data Protection Working Party. (2011). Opinion 15/2011 on the Definition of Consent, Brussels.
• Article 29 Data Protection Working Party. (2008). Working Document 1/2008 on the protection of children’s personal data (General guidelines and the special case of schools), 00483/08/EN, WP 147.
• Ayözger Öngün, Ç.(2019). Kişisel Verilerin Korunması-Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Özel DüzenlemelerDahil, İstanbul: Beta.
• Children’s Online Privacy Protection Act. (1998). 15 U.S.C. 6501-6505.
• Çekin, M. S. (2018). Avrupa Birliği Hukukuyla Mukayeseli Olarak 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, İstanbul: Onikilevha.
• Dural, M. ve ÖĞÜZ, T. (2019). Türk Özel Hukuku Cilt II Kişiler Hukuku, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Dülger, M. V. (2019). Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, İstanbul: Hukuk Akademisi.
• Emini, F. T. ve Ayaz, Ç. E. (2018). Türkiye’de Bilgi Edinme Hakkı: Büyükşehir Belediye Web Sayfaları Üzerinden Bir Değerlendirme. Journal of Awareness, 3(1), 13-26.
• Erdinç, G. H. (2020). Ölçülülük İlkesi ve Açık Rıza Kapsamında Biyometrik Verilerin İşlenmesi, Kişisel Verileri Koruma Dergisi, 2(1), 14, 1-19.
• Erdoğan, C. (2019). Çocukların Kişisel Verilerinin Korunması (Sosyal Medya Örneği Kapsamında). D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, 21(Özel Sayı), 2445-2467.
• Eren, F. (2018). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara: Yetkin Yayınları.
• European Courts of Human Rights, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa Anlaşmaları Serisi, No. 5.
• European Data Protection Board. (2020). Guidelines 05/2020 on Consent under Regulation 2016/679.
• European Data Protection Supervisor. (2012). Opinion on the Data Protection Reform Package, Brussels.
• Helvacı, S. (2017). Gerçek Kişiler, İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Information Commissioner’s Office. (2018). Children and GDPR,
• İşevi, A. S. ve Çelme, B. (2005). Bilgi Çağında Yeni Hazine: Entelektüel Sermaye ile Rekabeti Yakalamak. Bilgi Dünyası Dergisi, 6 (2), 251-267.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu. (2017). Açık Rıza, Ankara: KVKK Yayınları Kişisel Verileri Koruma Kurumu. (2020). Çocukların Kişisel Verilerinin Korunması-“Ürün ve Hizmet Geliştirenler Bakımından Dikkat Edilmesi Gerekenler”, Ankara: KVKK Yayınları
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu. (2017). Kişisel Verilerin İşlenme Şartları, Ankara: KVKK Yayınları
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu. (2017). 6698 Sayılı Kanunda Yer Alan Temel Kavramlar, Ankara: KVKK Yayınları.
• Küzeci, E. (2018). Kişisel Verilerin Korunması, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Macenaite, M. (2017). From Universal Towards Child-Specific Protection of the Right to Privacy Online: Dilemmas in the EU General Data Protection Regulation. New Media and Society, 19 (5), 765-779.
• Oğuzman, M. K. ve Barlas, N. (2018). Medeni Hukuk (Giriş-Kaynaklar-Temel Kavramlar), İstanbul: Vedat Kitapçılık. ,
• Oğuzman, M. K., Seliçi, Ö. ve Oktay-Özdemir, S. (2018). Kişiler Hukuku, İstanbul: Filiz Kitabevi. Özdemir, H. (2009). Elektronik Haberleşme Alanında Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özdemir, H. ve Ruhi, A. C. (2016). Çocuk Hukuku ve Çocuk Hakları, Ankara: Onikilevha Yayıncılık.
• Serozan, R. (2005). Çocuk Hukuku, İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Serozan, R. (2019). Kişilik Hakkının Korunması ile İlgili Bazı Düşünceler, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, 11 (4), 93-112.
• Şimşek, O. (2008). Anayasa Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması, Ankara: Beta Yayınevi.
• Taştan, F. G. (2017). Türk Sözleşme Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması, İstanbul: Onikilevha Yayıncılık.
• Turan, M. (2019). Karşılaştırmalı Hukukta Kişisel Verilerin Korunması, Ankara: Seçkin.