Types of Archives in Egyptian Civilization: An Evaluation on Archival Document Samples

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 77 - 95, 28.01.2024

Elif Gültekin

https://doi.org/10.59116/lamre.1407586

Öz

People have recorded information for various purposes and have protected it in order to access it again due to the difficulty of keeping the information in mind. Ancient civilizations processed and recorded their experiences, struggles for kingship, natural events, beliefs, feelings and thoughts, culture and civilizations in permanent materials in order to transfer them to the next generations. The archives of the Egyptian civilization, one of the ancient civilizations, are important in this sense. The archives where documents produced for various purposes (administrative, religious, military, diplomatic, etc.) in the Egyptian civilization are stored and protected differ. In this research, the archives of the Egyptian civilization, one of the largest and oldest civilizations in history, are examined with examples. This research was conducted to provide information about the Egyptian civilization and to reveal the characteristics of the Egyptian civilization archives and archive documents. Document analysis method was used to examine Egyptian civilization and Egyptian civilization archives. In the research, first the development of the Egyptian civilization and its historical periods are briefly mentioned, the importance of the archive that carries the history to the present day is revealed, and some archives from various historical periods are examined according to their types, starting with the first archives of Egypt.

Anahtar Kelimeler

Egyptian Civilization, Archives, Ancient Archives, Egypt Archives

Mısır Medeniyetinde Bulunan Arşiv Türleri: Arşiv Belge Örnekleri Üzerinden Değerlendirme

Öz

İnsanlar çeşitli amaçlar için bilgiyi kaydetmiş ve bilgiyi zihinde tutmanın zorluğu nedeniyle ve tekrar erişmek amacıyla koruma altına almışlardır. Eski medeniyetler, yaşadıklarını, krallık mücadelelerini, doğa olaylarını, inançlarını, duygu ve düşüncelerini, kültür ve medeniyetlerini kendilerinden sonra gelecek olan kuşaklara aktarmak amacıyla bunları kalıcı materyallere işlemişler ve kaydetmişlerdir. Kadim medeniyetlerden birisi olan Mısır medeniyetinin sahip olduğu arşivlerde bu anlamda önemlidir. Mısır medeniyetinde çeşitli amaçlarla üretilmiş (idari, dini, askeri, diplomatik) belgelerin saklandığı ve korunduğu arşivlerde farklılık göstermektedir. Bu araştırmada, tarihin en büyük ve en eski medeniyetlerinden biri olan Mısır medeniyeti arşivleri örneklerle incelenmektedir. Bu araştırma, Mısır medeniyeti hakkında bilgi vermek ve Mısır medeniyeti arşivlerinin ve arşiv belgelerinin özelliklerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Mısır medeniyeti ve Mısır medeniyeti arşivlerini incelemek amacıyla doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, önce Mısır medeniyetinin gelişimi ve tarihsel dönemlerinden kısaca bahsedilmekte, tarihi günümüze ulaştıran arşivin önemi ortaya konulmakta ve Mısır’a ait ilk arşivlerle başlanarak çeşitli tarihsel dönemlere ait bazı arşivler ve türlerine göre incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mısır Medeniyeti, Arşivler, Antik Çağ Arşivleri, Mısır Arşivleri

Kaynakça

• Allen, S. (2004). Kings and Queens of Egypt. Erişim adresi: https://www.metmuseum.org/toah/hd/kqae/hd_kqae.html
• Anar Öz, H. (2017). Diplomasi dili: Fransızcadaki diplomasi terimlerinin Türkçeye çevrilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
• Ateş, A. (2018). Eski Yakındoğu arşivleri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Barns, J. (1948). Three hieratic papyri in the Duke of Northumberland's collection. The Journal of Egyptian Archaeology, 34, 35-46. http://www.jstor.org/stable/3855351?origin=JSTOR-pdf
• Baş, İ. (2019). Eski medeniyetlerden bugüne arşivin önemi ve günümüzde arşivcilik hizmeti veren Türk arşivleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 76-95.
• Binark, İ. (1980). Arşiv ve arşivcilik bilgileri. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Dairesi Başkanlığı.
• Britannica. (t.y.). Demotic script. Britannica içinde. 19.01.2024 tarihinde https://www.britannica.com/topic/demotic-script adresinden erişildi.
• Cambridge Dictionary. (t.y.). Hieratic. Cambridge Dictionary içinde. 19.01.2024 tarihinde https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/hieratic adresinden erişildi.
• Carr, D. M. (2005). Writing on the tablet of the heart origins of scripture and literature. Oxford University Press.
• Çiçek, E. (2014). Eskiçağ’da Mısır. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Farina, G. (1939). Come si restaura un papiro. Sapere, IX(105). Erişim adresi: http://www.viagginellastoria.it/archeoletture/archeologia/1939papiri.htm
• Fournet, J. L. (2018). Archives and libraries in Greco-Roman Egypt. Bausi, C. Brockmann, M. Friedrich, ve S. Kienitz (Ed), Manuscripts and Archives: Comparative Views on Record-Keeping içinde (ss. 171-200). De Gruyter. Studies in Manuscript Cultures Vol. 11 https://doi.org/10.1515/9783110541397-006
• Gardiner, A. H. (1948). Ramesside administrative documents. Griffith Institute. Erişim adresi: https://archive.org/details/ramessideadminis0000gard
• Hagen, F. N., ve Soliman, D. M. (2018). Archives in Ancient Egypt, c. 2500-1000 BC. A. Bausi, C. Brockmann, M. Friedrich, ve S. Kienitz (Ed), Manuscripts and Archives: Comparative Views on Record-Keeping içinde (ss. 71-170). De Gruyter. Studies in Manuscript Cultures Vol. 11 https://doi.org/10.1515/9783110541397
• İnan, A. (1987). Eski Mısır tarih ve medeniyeti. Türk Tarih Kurumu.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kemp, B. J. (2006). Ancient Egypt: Anatomy of a civilization. Routledge.
• Keskin, İ. ve Kutluoğlu, M. H. (2013). Eski Mısır medeniyetinde arşivcilik. E. Uyumaz, M. Kesik, A. Usta ve Piyadeoğlu, C. (Ed.), Prof. Dr. Erdoğan Merçil’e Armağan içinde (ss. 461-497). Bilge Kültür Sanat.
• Kınal, F. (1969). Çivi yazısının doğuşu ve gelişmesi. AÜ DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, 12/13, 1-15.
• Kings and Queens of Egypt. (t.y.). Erişim adresi: https://www.metmuseum.org/toah/hd/kqae/hd_kqae.htm Mertz, B. G. (t.y.). Memphis. Britannica içinde. 19.01.2024 tarihinde https://www.britannica.com/place/Memphis-ancient-city-Egypt adresinde erişildi.
• Miniaci, G. ve Quirke, S. (2008). Mariette at Dra Abu el-Naga and the Tomb of Neferhotep: a mid-13th Dynasty Rishi Coffin (?) Egitto e Vicino Oriente, 31, 5–25. https://www.jstor.org/stable/24233544
• Newberry, P. (1899). The Amherst Papyri. Bernard Quaritch. Erişim adresi: https://archive.org/details/amherstpapyribei00amhe/page/n5/mode/2up
• ODLİS. (t.y.). Archives. ODLIS Online Dictionary for Library and Information Science içinde. 19.01.2024 tarihinde https://odlis.abc-clio.com/odlis_a.html adresinden erişildi.
• Öney, C. (2020). Kişisel dijital arşivin oluşturulmasında Zotero’nun rolü. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 265-276. https://doi.org/10.18506/anemon.613769
• Özkaral, T. C. (2015). Eskiçağda yazı, kitap ve kütüphanenin oluşum süreci; günümüz eğitimine katkıları. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 34, 371-384.
• Pantalacci, L. (2008). La lettre d'archive, communication administrative et personelle dans l'Antiquité proche-orientale et égyptienne, actes et colloque de l'université de Lyon 2, 9–10 juillet 2004 (Topoi Supplement, 9). Institut français d’archéologie orientale.
• Parkinson, R. B. (2009). Reading Ancient Egyptian poetry: Among other histories. Blackwell.
• Rukancı, F., Anameriç, H. ve Başar, A. (2021). Arşiv ve arşivcilik: Kuram, strateji ve uygulamalar. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı.
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., ve Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. http://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Spalinger, A. (1985). Notes on the day summary accounts of P. Bulaq 18 and the intradepartmental transfers. Studien zur Altägyptischen Kultur, 12, 179-241. http://www.jstor.org/stable/25150093
• Stevens, A. (2015). The archaeology of Amarna. Oxford Handbooks Editorial Board. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199935413.001.0001
• Tallet, P. ve Marouard, G. (2014). The Harbor of Khufu on the Red Sea Coast at Wadi al-Jarf, Egypt. Near Eastern Archaeology, 77(1), 4-14.
• TDK Güncel Türkçe Sözlük. (t.y.). Aramice. TDK Güncel Türkçe Sözlük içinde. 19.01.2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Trismegistos. (2023a). Grob. Erişim adresi: https://www.trismegistos.org/place/720
• Trismegistos. (2023b). Jedaniah and Mahseiah, sons of Eshor. Erişim adresi: https://www.trismegistos.org/arch/archives/pdf/449.pdf
• Trismegistos. (2023c). Ananiah, son of Haggai. Erişim adresi: https://www.trismegistos.org/arch/archives/pdf/450.pdf
• Vernus, P. (2013). L’acte fondamentale du poivoir dans l’Égypte pharaonique: l’ordre royal (oudj-nesou). Silvia Bussi (Ed.), Egitto dai Faraoni agli Arabi: atti del convegno Egitto: amministrazione, economia, societá, cultura dai Faraoni agli Arabi. Milano, Università degli Studi, 7–9 gennaio 2013 içinde (ss. 21-35). Fabrizio Serra.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. bsk.). Seçkin.
• Yıldız, N. (2000). Eskiçağda yazı malzemeleri ve kitabın oluşumu. Türk Tarih Kurumu.
• Yıldız, N. (2003). Antikçağ kütüphaneleri. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Yılmaz, C. ve Kılıç, Y. (2020). Eski Yakındoğu’nun diplomasi dönemi: Amarna Çağı ve Arşivi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 7(2), 879 – 912.