XVIII. YÜZYIL ŞAİRLERİNDEN MAHVÎ VE DÎVÂNÇE’Sİ

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 584 - 614, 31.08.2020

Deva Özder Eda Tok

https://doi.org/10.20322/littera.734310

Öz

Türk edebiyatının mihenk taşlarından biri olan divanların tespit ve neşrinde her ne kadar büyük bir mesafe kat edilmiş olsa da kaynaklarda bahsi geçmeyen yahut hakkında çok az bilgiye rastlanan şair ve eserleri ile karşılaşmak mümkündür. Bunlardan biri de Hayrabolulu Mahvî’nin Dîvânçe’sidir. Tarafımızca Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesi Nadir ve Yazma Eserler Bölümü’nde Y 0527 numarada kayıtlı Mahvî’ye ait bir Dîvânçe tespit edilmiştir.
Hayatı hakkındaki bilgiler sınırlı olan ve şiirlerinde Mahvî mahlasını kullanan şair, kaynaklara göre XVIII. yüzyılda yaşamış Divan şairlerimizdendir. Şairin hayatına dair bilgiye rastladığımız kaynaklar, onun Hayrabolulu olduğu ve 1150’de (1737/38) tarihinde öldüğü hususunda görüş birliği içerisindedir. Mahvî’nin, Fatîn’e göre mürettep bir Dîvân’ı, Şemsettin Sami’ye göre ise bir Dîvânçe’si bulunmaktadır.
Çalışmamızda Mahvî’nin hayatı ve 103 gazel ile 2 tarihten oluşan Dîvânçe’si hakkında bilgi verilecek ve Dîvânçe’de yer alan şiirlerin ilk ve son beyitleri günümüz harflerine aktarılacaktır. Böylelikle Mahvî ve Dîvânçe’si bilim dünyasına tanıtılacak ve klasik Türk şiiri araştırmacılarının istifadesine sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

XVIII.yüzyıl, divançe, Mahvî

Kaynakça

• Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C 3. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Çiftçi, Ömer (hzl.) (2017). Fatîn Davud, Fatîn Tezkiresi (Hâtimetü’l-Eş’âr). Kültür Bakanlığı e-kitap. Devellioğlu, Ferit (2003). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi. Kanar, Mehmet (2013). Farsça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Say Yayınları. Mahvî Dîvânçe. Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesi. Nadir ve Yazma Eserler Bölümü. Y 0527. Şemseddin Sami (1316). Kâmûs’l-‘Alâm. C 6. İstanbul: Mihran Matbaası, C.6. Şemseddin Sami (2007). Kâmûs-ı Türkî. İstanbul: Çağrı Yayınları. ÜNVER, İsmail (1993). “Çevriyazıda Yazım Birliği Üzerine Öneriler”. Ankara Üniversitesi DTCF Türkoloji Dergisi, C XI. S 1. s. 51-89. YILMAZ, Ozan (haz.) (2019). Ferheng-i Şu’ûrî. C 1-4, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. W. REDHOUSE, Sir James (2011). Redhouse Türkçe/Osmanlıca-İngilizce Sözlük. İstanbul: Sev Yayınları.