Hasat Öncesi Gibberellik Asit (GA3) Uygulamasının 0900 Ziraat, Van, Early Burlat Kiraz Çeşitlerinin Kalite Özelliklerine Etkilerinin Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 3, 122 - 133, 30.06.2021

Elif Savaş , Engin Gür

Öz

Gülgiller (Rosaceae) familyasına ait olan kirazın anavatanı (Prunus avium L.) Kuzey Anadolu ve Güney Kafkasya’dır. Ülkemiz kirazın birçok çeşidinin yetiştiriciliğini yapmaya uygun sıcaklığa ve alanlara sahiptir. Bu olumlu özelliklerden dolayı Türkiye, kiraz üretiminde dünyada söz sahibi ülkelerin başında yer almaktadır. Artan üretimle beraber meyvelerde aranan verim ve kalite değerleri de önem kazanmıştır. Meyvelerdeki uçucu aromalar da kalite kriteri olmasından ve bitki gelişim düzenleyiciler ile ilişkilerinin bulunmasından dolayı önemlidir. Üretimde lider konumda olan ülkemizin ihracatta da ilk sırada olması, tüketicilerin taleplerini karşılayabilmesi için yetiştiricilikte yapılacak önemli uygulamalar bulunmaktadır. Bu uygulamalardan biri kaliteyi ve verimi artırıcı etkisi olan gibberellik asit (GA3) uygulamasıdır. 2020 yılında yapılan çalışmamız üretimde önemli illerimizden biri olan Çanakkale ilinin Lapseki ilçesinde bulunan kiraz bahçesinde yürütülmüş; Early Burlat, 0900 Ziraat, Van kiraz çeşitlerinde hasattan 1 ay önce farklı dozlarda GA3 uygulanmıştır. İnsan sağlığı açısından birçok olumlu etkiye sahip olan kirazda yapılan çalışmada, üç çeşit için üç farklı uygulama yapılmış ve pomolojik özellikleri belirlenmiştir. Gibberellik asit uygulanan meyveler ile uygulama yapılmamış meyveler arasında önemli farklar saptanmıştır. Çalışma sonucunda meyve ağırlığı, meyve eni ve boyu, meyve et sertliği, meyve et rengi, SÇKM(% brix) ve TETA değerlerindeki değişimler çeşitler ve uygulamalar arasında önemli görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kiraz (Prunus avium L.), Gibberellik Asit, Kalite, Pomoloji

Effects of Pre-Harvest Gibberellic Acid (GA3) Applications on Fruit Quality of Early Burlat, Van, 0900 Ziraat Cherry

Öz

The homeland of the cherry (Prunus avium L.) belonging to the Rosaceae family is North Anatolia and South Caucasus. Our country has suitable temperatures and areas for the cultivation of many cherry varieties. Turkey is one of the leading countries in the world in cherry production due to these positive features. With the increasing agricultural production, productivity and quality values sought in fruits have gained importance. Volatile aromas in fruits are also important because they are a quality criterion and have a relationship with plant growth regulators. In order for our country, which is a leader in production, to rank first in exports and to meet consumer demands, there are important applications that should be done in cherry growing. One of these applications is the application of gibberellic acid (GA3), which has an effect on increasing quality and yield. Our study, which was carried out in 2020, was carried out in the cherry tree garden in Lapseki district of Çanakkale province, which is one of our important provinces in production; Early Burlat, 0900 Ziraat, Van varieties, different doses of GA3 were applied 1 month before the harvest. In the study on cherries, which have many positive effects on human health, three different applications were made for three varieties and their pomological properties were determined. Significant differences were found between fruits treated with Gibberellic acid and those that were not treated. As a result of the study, changes in fruit weight, fruit width and length, fruit flesh firmness, fruit pulp color, SSKM(% brix) and TETA values among the cultivars and applications were found to be significant.

Anahtar Kelimeler

Cherry (Prunus avium L.), Gibberellic Acid, Quality, Pomology

Kaynakça

• Abbott, J.A. 1999. Quality measurement of fruit sand vegetables. Post harvest Biol. Technol. 15: 207-225.
• Akbulut M., 2003. 0900 Ziraat Kiraz Çeşidinde Hasat Sonrası Çeşitli Uygulamaların Ürün ve Kalite Kayıpları Üzerine Etkilerinin incelenmesi (Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Anonim, 1992. Fidan Üretim ve Dağıtım Talimatı. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Ballistreri G, Continella A, Gentile A, Amenta M, Fabroni S, Rapisarda P (2013). Fruit quality and bioactive compounds relevant to human health of sweet cherry (Prunus avium L.) cultivars grown in Italy. Food Chem. 140: 630–638.
• Bolsu, A., 2007. Bazı kiraz çeşitlerinin farklı anaçlar üzerindeki verim ve kalite özellikleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 69 s, Tokat.
• Bolsu A, Akça Y (2011). Mahlep Anacı Üzerine Aşılı 5 Kiraz Çeşidinin Bazı Morfolojik Özellikleri İle Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. YYÜ Tar Bil Derg. 21(3): 152-157
• Chaovanalikit, A.; Wrolstad, R.E. Anthocyanin and polyphenolic composition of fresh and processed cherries. J. Food Sci. 2004, 69, 73–83.
• Clayton, M., Biasi, W.V., Agar, I.T., Southwick, S.M., Mitcham, E.J., 2003. Postharvest Quality of ’Bing’ Cherries Following Preharvest Treatment with Hydrogen Cyanamide, Calcium Ammonium Nitrate or Gibberellic Acid. HortScience, 38, 407–411.
• Demirsoy L., 1997. Amasya’da Yetiştirilen Bazı Kiraz Çeşitlerinde Derim Öncesi Çeşitli Kimyasal Uygulamalarının Meyve Çatlaması ve Bazı Meyve Özelliklerine Etkileri Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi). Ç.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye.
• Eriş, A., Barut E., 2000. Ilıman İklim Meyveleri-I. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 6, Bursa, 226 s.
• Eroğul D., ;İzmir İlinde Yetiştirilen Bazı Önemli Kiraz Çeşitlerinin Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi ,YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI) 2016, 26(4): 579-585
• FAO Satistical database, www.fao.org.tr, (Erişim tarihi 19.07.2020)
• Faniadis, D, Drogoudi, PD, Vasilakakis M 2010. Effects of cultivar, orchard elevation, and storage on fruit quality characters of sweet cherry (Prunus avium L.). Sci. Hotric. Vol. 125(3): 301-304.
• Gao, L., Mazza, G., 1995. Characterization, quantitation, and distribution of anthocyanins and colourless phenolics in sweet cherries. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 43, 343–346
• Güngör M. K. ve Sağlamer M., 1995. İçel Yöresi Yayla kesimlerine Uygun Kiraz Çeşitlerinin Saptanması. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi 3-6 Ekim Ç.Ü. Adana I. Cilt, 238-242.
• Hızal, A.Y., 1985. Büyümeyi Düzenleyicilerin Ülkemiz Meyve Yetiştiriciliğindeki Yerleri. Derim, 2(2), 15‐17.
• Horvitz, S. Godoy, C. Lopez Camelo, A.F. Yommi, A., C. Godoy , C. 2003. Application Of Gibberellic Acid To 'Sweetheart' Sweet Cherries: Effects On Fruit Quality At Harvest And During Cold Storage.
• Koyuncu M. A., Koyuncu F. ve Kankaya A., 1999. Van Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Kiraz Çeşitlerinin Optimum Derim Zamanlarının Saptanması Üzerine Bir Araştırma.
• McGuire, R. G. (1992). Reporting of objective color measurements. HortScience, 27(12),1254-1255.
• Öz, F., 1982. Kiraz ve Vişne Yetiştiriciliği. Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yalova.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik (Kışın yaprağını döken meyve türleri). Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları 128, Ders Kitabı, S:254-269, Adana
• Özbiçerler A., 2006. Yeni Kiraz Çeşitlerinde Sık Dikim ve İspanyol Budama Sisteminin Meyve Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Adana.
• Özçağıran, S., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M., 2003. Ilıman İklim Meyve Türleri (Sert Çekirdekli Meyveler) Cilt-I, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Bornova/İzmir. Pehluvan, M., Bozhüyük, M. R., Doğru, B., Özden, E. ve Aslantaş, R. 2012. Giberalik asit (GA3) uygulamalarının 0900-Ziraat Kiraz çeşidinin bazı meyve özelliklerine etkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 43 (1): 7-11, 2012.
• Pırlak L. ve Bolat Ġ., 2001. Erzurum Koşullarında Yetiştirilen Bazı Kiraz Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 32(2) 129-136.
• Sauiner,R.,1990. Effect pf giberellic acid on fruit size and cracking resistance in sweet cherry. XXIII. İnternational Horticultural Congress Proceeding ( Aıgıst 27 - September 1 ), 627p, Firenze, Italy
• Sen F, Oksar RE, Golkarian M, Yaldız S 2014. Quality changes of different sweet cherry cultivars at various stages of the supply chain. Not Bot Horti Agrobo. 42(2): 501-506.
• Serrano, M.; Guille’N, F.; Martinez-Romero, D.; Castillo, S.; Valero, D. Chemical constituents and antioxidant activity of sweet cherry at different ripening stages. J. Agric. Food Chem. 2005, 53, 2741–2745.
• Sütyemez M (2000). Bazı kiraz çeşitlerinde GA3 uygulamalarının meyve tutum ve meyve kalitesi üzerine etkileri. Fen ve Mühendislik Dergisi, 3(1): 43-50.
• Tekin G., 2014, Çanakkale Yöresinde Bulunan Yaşlı Kiraz Ağaçlarının Bazı Bitkisel ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi
• Theiler-Hedtrich, R., Relationship Between Fruit Weight and Diameter in Cherries. Hort. Abs., 61(3) , 209., 1991.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ; http://www.tuik.gov.tr , 2019 Kiraz Üretim Verileri (2020)
• Uçar M., 2014. Bazı Kiraz Çeşitlerinin Meyve Kalitesi Üzerine Hasat Öncesi Gibberellik Asit (GA3) Uygulamasının Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Tokat
• Usenik, V., Fabcic, J., Franci, S., 2007. Sugars, Organic Acids, Phenolic Composition and Antioxidant Activity of Sweet Cherry (Prunus avium L.) University of Ljubljana, Biotechnical Faculty, Agronomy Department, Chair for Fruit Growing, Jamnikarjeva 101, Ljubljana, Sloveni
• Ülkümen, L., 1973, Bağ- Bahçe Ziraatı. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 275, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 128, Ders Kitapları Serisi No: 22, Erzurum.
• Wang H, Cao G, Prior R L (1997). Oxygen radical absorbing capacity of anthocyanins. J Agric Food Chem. 45: 304-309.
• Webster, A.D., Spencer, J.E., Dover, C., Atkinso, C.J., 2006. The influence of sprays of Gibberellic acid (GA3) and Aminoethoxyvinylglycine (AVG) on fruit abscission, fruit ripening and quality of two sweet cherry cultivars. Acta Hort. 727:467–472.
• Yıldırım, A.N., Koyuncu F., 2010. The Effect of Gibberellic Acid Applications on the Cracking Rate and Fruit Quality in the ‘0900 Ziraat’ Sweet Cherry Cultivar. African Journal of Biotechnology, 9(38), 6307‐6311, 1684‐5315
• Zhang, C., Whiting, M.D., 2011. Improving „Bing‟ sweet cherry fruit quality with plant growth regulators. Scientia Horticulturae 127: 341–346.