Modern Sanat Akımlarında Deformasyon

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 26 - 37, 15.02.2023

Ayşegül Özdoğan , Serap Yıldız İlden

Öz

Modernizm kavramı, kültür tarihinde sanat ve bilimle ilgili değişimleri ifade eden bütünsel bir terimdir. Başlangıcı 18. Yüzyılın ortalarına değinmekle birlikte sanayi devrimini de kapsamaktadır. Sanayi devrimi ve modernizm kavramı, teknolojik gelişimlerin, bilimsel buluşların yanında beşeri toplumu da geri döndürülemez bir değişime zorlamaktadır. Bunun akabinde ardı sıra gelen ekonomik, sosyal ve siyasi hareketlilik gibi oluşumlar, toplumu buhran bir döneme itmektedir. Toplum, bu değişimlerin hızına paralellik göstermeye çabalarken giderek bireyselleşmekte ve yabancılaşmaktadır. Modernizm ve sanayi devriminin sonuçlarını benimsemek, toplum gibi sanat camiasında da yankılanmaktadır. Çağın gerisinde kalmak istemeyen sanat ortamı ve sanatçılar, bu amaç doğrultusunda yeniliğe yönelerek gelenekselliği yok saymaya başladılar. Sanat, artık doğanın ya da biçimin taklidinden öte, özgün yorumlamalarla yansıma bulmaktadır. Artık doğanın, biçimin ya da figürün ne olduğu ya da nasıl göründüğünden öteye geçen sanatçılar, biçimi deformasyona uğratarak, biçimin her detayına ve her açısına hakim oldular. Biçimin deformasyonu, akademik kurallar için bir kırılma noktasıdır. 19. Yüzyıl sonunda empresyonizmle başlayan süreç 20. Yüzyıl başlarında modern sanat akımları adı altında bahsedilen birçok akımla devam etmektedir. Bu bağlamda, çalışmada sanatçıların yenilik arayışlarında başvurdukları deformasyon, modern sanat akımlarında incelenmiş ve açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

akımlar, deformasyon, modernizm

Deformation In Modern Art Movements

Öz

The concept of modernism is a holistic term that expresses the changes related to art and science in the history of culture. Although its beginning is in the middle of the 18th century, it also covers the industrial revolution. The concept of industrial revolution and modernism forces human society to an irreversible change as well as technological developments and scientific discoveries. Subsequently, the following economic, social and political movements push the society into a crisis period. While society tries to parallel the pace of these changes, it is increasingly individualized and alienated. Embracing the results of modernism and the industrial revolution resonates in the art community as well as society. The art environment and artists, who did not want to lag behind the times, started to ignore tradition by turning to innovation in line with this purpose. Art now finds reflection with original interpretations rather than imitation of nature or form. Artists, who have gone beyond what nature, form or figure are or how they look, have mastered every detail and every angle of the form by deforming it. The deformation of the form is a breaking point for academic rules. The process that started with impressionism at the end of the 19th century continues with many movements mentioned under the name of modern art movements at the beginning of the 20th century. In this context, the deformation that artists resort to in their search for innovation have been examined and explained in modern art movements.

Anahtar Kelimeler

movements, deformation, modernism

Kaynakça

• Aktan, M. (2004). Resim sanatında biçim bozma ve doğaya yeniden biçim verme. Yeditepe Üniversitesi.
• Aliyazıcıoğlu, Ö. (2010). Fütürizmin sahne tasarımına getirdikleri. DEÜ GSF Dergisi, 17-28.
• Altınöz, G. (2007). Mondrian'ın yeni bir bakış açısıyla okunması. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47(1), 1-19.
• Antmen, A. (2014). 20. yüzyıl batı sanatında akımlar. Sel Yayıncılık.
• Aslan, R. (2015). Gerçeküstü harekette ütopya kavramı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 37-47.
• Batur, E. (2015). Modernizmin serüveni bir "temel metinler" seçkisi 1840-1990. Sel Yayıncılık.
• Batur, R. (2020). Sürrealizmin gerçeklik anlayışıyla pop sürrealizme bakış. Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(9), 163-174.
• Berber, F. (2021). Dokuz huzursuzlukla fütürizm. Genç Destek.
• Berman, M. (2021). Katı olan her şey buharlaşıyor. (B. Peker, & Ü. Altuğ, Çev.) İletişim Yayınları.
• Bozoğlan, H. (2014). Avrupa resim sanatında empresyonizmden kübizme kadar figürde deformasyon. Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Bulduklu, E., & Bulduklu, D. (2020). Eleştirel bir iletişim biçimi olarak soyut resim sanatı ve mimaride kullanımı: Wassily Kandinsky. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi(2), 34-45.
• Cabanne, P. (2013). Kübizm. (İ. Ergüden, Çev.) Dost Kitabevi Yayınları.
• Childs, P. (2010). Modernizm. Sitare Yayınları.
• Erden, E. (2016). Modern sanatın kısa tarihi. Hayalperest Yayınevi.
• Erdoğan, E. (2020). Çağdaş türk sanatında soyut dönem. Türk Kültürü ve Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 1(1), 100-113.
• Farthing, S. (2014). Sanatın tüm öyküsü. (G. Aldoğan, Çev.) Hayalperest Yayınevi.
• Gombrich, E. (2016). Sanatın öyküsü. Remzi Kitabevi.
• Hildebrand, A. V. (2016). Resimde ve heykelde biçim sorunnu. Janus Yayıncılık.
• Hodge, S. (2021). Modern sanatın kısa öyküsü. Teas Yayıncılık.
• Kayserili, M. E., & Satır, M. (2013). Gerçeklikten soyuta giden yol. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi(30), 123-141.
• Krausse, A. C. (2005). Rönesanstan günümüze resim sanatının öyküsü. (D. Zaptcıoğlu, Çev.) Köneman, Tandem Verlag GmbH.
• Lynton, N. (2015). Modern sanatın öyküsü. Remzi Kirabevi.
• Modıri, Ş. (2018). Yeni bir yüzyılın eşiğinde Hollanda'da empresyonizm. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Özkan, H. (2013). Portre resminde biçim bozma. Yeditepe Üniversitesi.
• Polat, N. (2017). Sınırları aşındırmak modernizm ve çağdaş sanat üzerine. Belge Yayınları.
• Süzen, H. N. (2018). Modern batı sanat akımlarının güncel sanata katkıları. Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi, 2(1), 20-30. https://dergipark.org.tr/en/pub/ihssr/issue/33650/413868 adresinden alındı
• Şahin, H. (2016). Modern sanatta geleneğin reddi. Akademik Sanat, 1(1), 76-85. https://dergipark.org.tr/en/pub/ihssr/issue/33650/413868 adresinden alındı
• TDK. (2022, 4 26). https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Turani, A. (1993). Sanat terimleri sözlüğü. Remzi Kitap Evi.
• Yalur, E. (2020). Modern grafik tasarımda fovizmin etkisi. Uluslararası Sosoyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(3), 213-230.
• Yalur, R. (2019). Rene Magritte'in sürrealist tavrının afiş tasarımına etkisi. Aydın Sanat(10), 145-152.