KEMAL SUNAL FİLMLERİNDE “BABA” FİGÜRÜNÜN TEMSİLİ

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 165 - 180, 25.08.2023

Ülkü Hayriye İnci

Öz

Sinema kültürel değerlerin aktarımında rol oynayan sanatsal üretim araçlarından biridir. Bu bağlamda sinemada aileye, özellikle de aile temeli üzerinden baba figürüne de sıklıkla yer verilmektedir. Özellikle Yeşilçam filmleri bu kültürel dokuyu etkin bir şekilde yansıtmaktadır. Tarihsel süreç içinde toplumsal değişim ve dönüşümler, Türk kültüründe baba figürünün de yeniden yapılanmasını sağlamıştır. Türk kültüründe babanın kutsal görünmesi atalar kültüyle ilişkilendirilmesiyle birlikte, babanın konumu ve söz hakkı hep ön planda tutulmuştur. Bu anlamda atalar kültü Yeşilçam sinemasındaki baba figüründe de görülmüştür. Bu kapsamda 1976-1991 yılları arasında Yeşilçam filmlerinde, Kemal Sunal’ın baba rolünde yer aldığı sekiz film seçilerek incelenmiştir. Yöntem olarak film sahnelerine ulaşmak için doküman analizi ve filmlerde tespit edilen baba algısı, babaya karşı tutum, davranış ve söylemlerin değerlendirilmesi için içerik analiz yöntemi uygulanmıştır. Seçilen filmler 1976-1991 yılları arasında yer alan Kapıcılar Kralı, Kılıbık, Atla Gel Şaban, Kiracı, Talih Kuşu, Düttürü Dünya, Boynu Bükük Küheylan ve Varyemez adlı filmleri içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Ayrıca çalışmada 1970’li yıllarda etkin olan kentleşme ve kent kültürünün etkisiyle birlikte aile yapısındaki değişim ve dönüşümler, seçilen filmlerdeki kahramanlar üzerinden aktarılmıştır. Bu çalışmada toplumsal rol temelinde babanın temsili ele alınmış ve baba figürünün güncelliği sorgulanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sinemada Baba, Ataerkil yapı, toplumsal değişim

The Representation of the “Father” Figure in Kemal Sunal Films

Öz

Cinema is one of the artistic production tools that play a role in the transfer of cultural values. In this context, the family, especially the father figure on the basis of the family, is frequently featured in the cinema. Especially Yeşilçam films reflect this cultural texture effectively. Social changes and transformations in the historical process have also provided the restructuring of the father figure in Turkish culture. In Turkish culture, the father's position and the right to speak have always been kept in the foreground, together with the fact that the father is seen as holy and is associated with the cult of ancestors. In this sense, the cult of ancestors is also seen in the father figure in Yeşilçam cinema. In this context, eight films in Yeşilçam films between 1976-1991, in which Kemal Sunal took the role of the father, were selected and analyzed. As a method, document analysis was used to reach the movie scenes, and the content analysis method was used to evaluate the perception of father, attitudes, behaviors and discourses determined in the films. Selected films, King of Doorkeepers, Henbitk, Atla Gel Saban, Tenant, Lucky Bird, Düttürü Dünya, Boynu Bükük Küheylan, and Varyemez, which took place between 1976-1991, were analyzed by content analysis method. In addition, the changes and transformations in the family structure with the effect of urbanization and urban culture, which were effective in the 1970s, were conveyed through the heroes in the selected films. In this study, the representation of the father on the basis of social role is discussed and the actuality of the father figure is tried to be questioned.

Anahtar Kelimeler

Dad in the Cinema, Patriarchal Structure, Social Change

Kaynakça

• Aksoy, İ. (2011). Türklerde aile ve çocuk eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(16). 12-19.
• Arberkli, B. S. (2011). Feminist kuram çerçevesinde magazin dergilerinde kadının sunumu. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Coltrane, S. (2010). Fathering: paradoxes, contradictions, and dilemmas. M. Kimmel (Ed.) Men’s Lives Boston. Pearson Education, In publishing as Allyn & Bacon, 433-450.
• Demirel, Ö., Gürbüz, A. ve Tuş, M. (1992). Osmanlılarda ailenin demografik yapısı. E. Elverdi (Ed.). Sosyo Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi (s.89-153). Ülke Yayıncılık.
• Gökçe, B. (2007). Toplumsal bilimlerde araştırma. (2. Baskı). Savaş Yayınevi.
• Gürbilek, N. (2004) Kötü çocuk türk. Metis Yayınları.
• Gürbilek, N. (2007). Kör ayna kayıp şark. Metis Yayınları.
• Gürbilek, N. (2007). Vitrinde yaşamak. Metis Yayınları.
• Kandiyoti, D. (2007). Cariyeler bacılar yurttaşlar. Metis Yayınları.
• Karkıner, N. (2013). Feminist kuramlar ve toplumsal cinsiyet sosyolojisi. B. Kartal (Ed.). Sosyoloji 2. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları. 37-52.
• Kıray, M. (1999). Seçme yazılar. Bağlam Yayıncılık.
• Özgür, Ö. (2017). Türk sinemasında baba temsili. (Yayın No: 458681) [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Parman, T. (2001). Babalar mahrem yabancılar. T. Parman (Ed.). Psikanaliz Yazıları 3. (s.79-85). Bağlam Yayınları.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik imkansız iktidar: ailede piyasada ve sokakta erkekler. Metis Yayınları.
• Saraçgil, A. (2005). Bukalemun erkek. İletişim Yayınları.
• Serter, N. (1994). Türkiye’nin sosyal yapısı. Filiz Kitabevi.
• Şahin, H., Demiriz, S. (2014). Beş altı yaşlarında çocuğu olan babaların, babalık rolünü algılamaları ile aile katılım çalışmalarını gerçekleştirmeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 18(1). 273-294.
• Tezcan, M. (2000). Türk ailesi antropolojisi. İmge Kitabevi.
• Yağız, N. (2009). Türk sinemasında karakterler ve tipler. İşaret Yayınları.
• Yalvaç, A. (2013). Türk sineması ve arabesk. Agora Yayınları.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
• Zeybekoğlu, Ö. (2013). Günümüzde erkeklerin gözünden babalık ve aile. Mediterranean Journal of Humanities. 3(2). 297-328. http://proje.akdeniz.edu.tr/mcri/mjh/3-2/MJH-21-ZEYBEKOGLU-Ozge.pdf