Öz
Entre les chaînes plissees de I'Anatolie Sud-Est, de l'İraq
Nord-Est et de i'İran Sud et Sud-Ouest, d'un cote, et le
Plateau Arabique, de l'autre cotâ, c'est â dire entre la zone
orog6nique alpîne et le bloc cratogenique de I'Arabie, s'etend
une depression tectonîque împortante (plaines İelong du cours
înferieur de l'luphrate et du Tigre, Golfes de Basra et'
d'Oman). Cette depression est une des zones petroliferes les
plus importante du monde, dans !equelle se trouvent, du SE
vers le NW, les champs petroliferes de Quatar, Bahrein,
Kuvaît, Arabie Seudîte, Basra, İran meridionaJ», Nefthane,
Kerkük, Gayyare, Musul et de I'Anatolie Sud-Est.
La zone petrolifere de I'Anatolie Sud-Est est, du poînt de
vue tectonique, le prolongement directe de la grande zone
petrolifere du Moyen Orient; elle est placee au bout NordOuest
de cette grande depression. La presence de depots
petroliferes, en Anatol.ie SE, n'est, done, un phenomene
ı geologİque local et isole; c'est un phenomene caracterîsant
une unîte geo!ogique d'une longueur de 2500 km. pre. Toutes
les seYîes stratİgraphîques, dont la presence a £te etablie dans
la grande depresiori petrolifere du Moyen Orient, existent
aussî dans İa partîe anatolienne de cette depression. On doit,
done, supposer, que des series stratîgraphiques, petroliferes
dans l'un ou l'autre des pays du Moyen Orient, le soient
aussî en Anatoiİe
11 est permİs de supposer qu'une etüde stratigraphİque et
tectonique sommaîre des regîons petroliferes du Moyen Orient
doit interesser, non seulement les ingenîeurs de petrole,
maîs aussî' les milieux techniques, en general.
Öz
Güneydoğu Anadolu, Kuzeydoğu İrak, Güney ve Güneybatı
İran dağ silsileleri ile çölle kaplı olan Arap yükselimi, yani
Alp orojen sahası ile Arabistan - Afrika kratojen sahası arasında,
geniş ve uzun bîr çukurluk sahası uzanmaktadır. Fı-
rat-Dicle Ovası, Basra Körfezi ve Umman Körfezini İçine
alan bu depresyon, dünyanın en Önemli petrol sahalarından bi
ridir. Güneydoğudan Kuzeybatıya doğru, bu saha içinde
Qatar, Bahrein, Kuvaît, Suudî Arabistan, Basra, Güney İran,
Nefthane, Kerkük, Gayyare, ve Musul p*etroI havzaları bulunmaktadırlar.
Güneydoğu Anadolu petrol bölgesi, tektonik bakımdan
Orta Doğu petrol sahasının devamıdır ve sözü geçen büyük
çukurluğun kuzeybatı ucunda yer almaktadır. Yani, Güneydoğu
Anadolu'nun bazı stratigrafik kütlelerinin petrollü ol
ması, mevziî bir jeolojik olay değil, fakat 2500 km. uzunluğu
olan sahanın bîr Özelliğidir.
Bundan dolayı, Orta Doğu petrol sahasının stratigrafik
gelişmesi ve tektonik yapısının gözden geçirilmesi ve Güneydoğu
"Anadolu ile mukayese edilmesi, yalnız petrolü arayanlar
değil, genel olarak bütün teknik çevreler tarafından ilgi ile
karşılanacağı tahmin edilebilir. Orta Doğu petrol sahalarında
yapılmış olan müşahedeler, orada edinilen neticeler ve
orada çalışanların ortaya attıkları fikirler, kendi çalışmalarımız
için de Önemlidir.
Orta Doğu petrol sahasının jeolojisi hakkında, yabancı
yayın ve kitaplarda birçok bilgiler bulunmaktadır. Son olarak,
bu konu hakkında 1960 da Beyrut'ta toplanmış olan
II ci Arap Petrol Kongresinin Müzakereleri esnasında birçok
yeni malumat verilmiştir. Güneydoğu Anadolunun jeolojisi
hakkında birçok toplu yayınlar yapılmıştır Bundan başka,
memleketimizin bu kısmında etütler ve sondajlar yapmış olan
bazı yabancı petrol şirketleri, buradaki ruhsat sahalarını tamamen
veya kısmen terketmîşler. Bu sahalar île ilgili olarak
T. C. Petrol Dairesine teslim edilmiş ' olan jeolojik bilgiler,*
İlmi edüd ve yayın yapılmak kaydiyle Türk Petrol Kanununun
hükümlerine göre herkese açıktır. Böylece, Orta Doğu ile Gü
neydoğu Anadolu arasında daha teferruatlı bîr mukayesenin
yapılması mümkün olmuştur.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA85MB65SA |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Kasım 1961 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Kasım 1961 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 1961 Cilt: 2 Sayı: 5 |