MİLLİYETÇİ BİR SİYASİ YAYIN ORGANI OLARAK DEVLET GAZETESİ: SÖYLEMLER VE AKTÖRLER (1969-1978)

Yıl 2022, , 1 - 32, 26.10.2022

Şafak Varol

https://doi.org/10.53425/madergisi.1136862

Öz

Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yayıncılık faaliyetleri ön planda olmuş, farklı alanlardaki kuramların topluma aktarılması çoğunlukla bu vesileyle sağlanmışsa da, daha ziyade bir siyasi propaganda aracı olarak etkinliğini sürdürmüştür. Nitekim bu çalışmada incelenecek olan Devlet gazetesi de milliyetçi görüşe mensup bir yayın organı olarak 1969-1978 yılları arasında faaliyette bulunmuş ve önemli derecede işlev sahibi olmuştur. Gazetenin yayınlandığı, belirtilen zaman aralığı Türk siyasi hayatında önemli olayların yaşandığı bir süreci kapsaması bakımından önemli görülmesinin yanında, siyasi fikir ayrılıklarının ve ideolojik kutuplaşmanın hat safhada olduğu bir dönemi ifade etmektedir. Bu doğrultuda Devlet gazetesi özelinde, Türk siyasetinde cereyan eden olay ve olgulara bakış açısı, savunulan fikirlerin sunuluşu ve milliyetçi bakış açısıyla öne çıkarı-lan temaların ne olduğu gibi sorulara verilen cevaplar, dönemin Türk milliyetçiliği anlayışı, fikri alt yapısı ve politikasını göstermesi bakımından oldukça kıymete değerdir. Çalışmamızda söz konusu gazetenin 7 Nisan 1969-6 Mart 1978 tarihleri arasında yayınlanan 435 sayısı bu bağlamda genel hatlarıyla incelenecek ve değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Devlet Gazetesi, Siyaset, Milliyetçilik, Fikir, Tema

THE DEVLET NEWSPAPER AS A NATIONALIST POLITICAL PUBLICATION: DISCUSSIONS AND ACTORS (1969-1978)

Öz

Publishing activities had been at the forefront since the first years of the Republic and although the transfer of theories in different fields to the society was mostly ensured on this occasion, it continued its effectiveness as a political propaganda tool. As a matter of fact, the Devlet Newspaper, which will be examined in this study, was active between 1969 and 1978 as a publication organ supporting the nationalist view and had an important function. The period in which the newspaper was published is considered important in that it covers a period in which important events took place in Turkish political life, as well as a period in which political disagreements and ideological polarization were at their peak. In this direction, the answers given to questions such as the point of view of the events and phenomena in Turkish politics, the presentation of the defended ideas and the themes highlighted from the nationalist point of view, in the Devlet newspaper, are very valuable in terms of showing the understanding of Turkish nationalism, intellectual infrastructure and politics of the period. In our study, the 435 issues of the newspaper, published between April 7, 1969, and March 6, 1978, will be examined and evaluated with general terms in this context.

Anahtar Kelimeler

Devlet newspaper, Politics, Nationalism, Opinion, Theme.

Kaynakça

• Akşin, Sina. Kısa Türkiye Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2013.
• Alatlı, Ertuğrul. Belgeleriyle 9 Mart 1971 “Antiparlamentarist-Baasçı” Darbe Girişimi. İstanbul: Alfa Yayınları, 2002.
• Arcayürek, Cüneyt. Demirel Dönemi 12 Mart Darbesi 1965-1971. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1992.
• Aydın, Suavi ve Taşkın, Yüksel. 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi. Ankara: İletişim Yayınları, 2015.
• Çakır, Osman. Adı Devlet Olsun, Devletli Yıllar “Türk Milliyetçiliği Tarihinde Haftalık Bir Gazetenin On Yıllık Hayat Hikayesi (1969-1979)'”. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2022.
• Çavdar, Tevfik. Türkiye’nin Demokrasi Tarihi (1950’den Günümüze). Ankara: İmge Kitabevi, 2013.
• Devlet. “Devlet.” 07.04.1969.
• Devlet. “Milli Birlik Şartı.” 07.04.1969.
• Devlet. “Yüz Milyonluk Türkiye.” 14.04.1969.
• Devlet. “Sanayileşme.” 14.04.1969.
• Devlet. “Türk Anasının Rahmine Uzanan Eller Yüz Milyonluk Türkiye’yi Sabote etme Gayretleri.” 14.04.1969.
• Devlet. “Sanayileşme 2.” 21.04.1969.
• Devlet. “Türkiye’ye Nasıl Bir Felaket Hazırlanıyor.” 21.04.1969.
• Devlet. “Nazizm, Faşizm ve Türkçülük.” 28.04.1969.
• Devlet. “Türk Milletine Suikast.” 28.04.1969.
• Devlet. “Dünya Yeter Derecede Kalabalık Değil.” 05.05.1969.
• Devlet. “İlmin ve Milli Çıkarlarımız Işığında Milli Devlet Anlayışımız Ne Olmalıdır.” 26.05.1969.
• Devlet. “Turancılık Nedir.” 23.06.1969.
• Devlet. “Milliyetçi Hareket’te Eğitim.” 14.07.1969.
• Devlet. “Türkeş’in Radyo Konuşması.” 13.10.1969.
• Devlet. “Sonuçların Değerlendirilmesi.” 20.10.1969.
• Devlet. “AP'yi D. Honte Sistemi Kurtardı.” 20.10.1969.
• Devlet. “Türkistan Milli Kurtuluş Hareketlerine Kısa Bir Bakış.” 05.01.1970.
• Devlet. “İran Türkleri.” 26.01.1970.
• Devlet. “Milliyetçilik ve Sola Karşı Mücadele.” 26.01.1970.
• Devlet. “Milliyetçi Türkiye’ye Doğru.” 05.05.1970.
• Devlet. “Ölümü Bile Asildi.” 16.11.1970.
• Devlet. “Adamım.” 16.11.1970.
• Devlet. “Irak Türklüğüne Bir Bakış.” 11.01.1971.
• Devlet. “Aşırı Sol Milli Devlet Fikrine Aykırıdır.” 18.01.1971.
• Devlet. “Bir Komandoya Mektuplar.” 25.01.1971.
• Devlet. “Güvenlik Kurulu ve Karşısındakiler.” 01.02.1971.
• Devlet. “Türk Ordusu Görevini Yaptı.” 22.03.1971.
• Devlet. “Tarafsızlık.” 02.08.1971.
• Devlet. “Ülkücü Gençlik Cumhuriyet’in Hayat Damarıdır.” 10.07.1972.
• Devlet. “Komünizmi ve Hayat Pahalılığını MHP Yok Edebi-lir.” 15.10.1973.
• Devlet. “Aleyhte Şartlara Rağmen MHP Oylarında %32,6 Artış Var.” 22.10.1973.
• Devlet. “Milliyetçilik Düşmanlığının Kaynakları 3: Meşruti-yet Yıllarının İslamcılığı.” 10.12.1973.
• Devlet. “Bozkurt’a Düşmanlık Türk’e Düşmanlıktır.” 04.04.1974.
• Devlet. “Müdahaleyi sevinçle karşılıyoruz.” 22.07.1974.
• Devlet. “Gazamız Mübarek Olsun.” 29.07.1974.
• Devlet. “Bedelini Almalıyız.” 29.07.1974.
• Devlet. “Alparslan Türkeş İle Kıbrıs Konusunda Bir Ko-nuşma.” 05.08.1974.
• Devlet. “Türk Milliyetçiliği Fikir Sistemi 3: Türk Milliyetçiliği Fikir Sisteminin Uygulama Planı “Dokuz Işık Doktriniridir.” 02.08.1976.
• Devlet. “Zafer Milliyetçi Hareket’in.” 06.06.1977.
• Devlet. “Ecevit’in Kurduğu İktidar İşgalci Mi?” 27.06.1977.
• Devlet. “Koalisyonun Çözüm Bekleyen Meseleleri: TRT ve MİLLÎ EĞİTİM.” 03.10.1977.
• Devlet. “Milli Eğitim İktidarın Oyuncağı Değildir.” 30.01.1978.
• Ertan, Temuçin Faik. Başlangıcından Günümüze Türkiye Cumhuriyeti Tarihi. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2020.
• Kafesoğlu, İbrahim. Türk Milli Kültürü. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2017.
• Karpat, Kemal. Türk Siyasi Tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2015.
• Kılıç, Murat. “Erken Cumhuriyet Dönemi Türk Milliyetçiliğinin Tipolojisi.” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 16 (Aralık 2007): 113-140.
• Koloğlu, Orhan. Osmanlı'dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi. İstanbul: Pozitif Yayınları, 2018.
• Ölçekçi, Haluk. “Milliyetçi Fikir Dergiciliği Yayınlar Bibliyografyası.” İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 42 (Ağustos 2016): 266-296.
• Özalper, Mehmet. “Orkun Dergisi Özelinde Türkçülük (1950-1952).” Uluslararası Türkoloji Araştırmaları Sempozyumu içinde, editör: İrfan Polat vd., 787-798. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları, 2019.
• Özdemir, Hikmet. “Siyasal Tarih (1950-1960).” Türkiye Tarihi 4-Çağdaş Türkiye 1908-1980 içinde, editör: Sina Akşin, 191-261. İstanbul: Cem Yayınevi, 1989.
• Özkırımlı, Umut. Milliyetçilik Kuramları. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2020.
• Sanlı, Ferit Salim. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nden Milliyetçi Hareket Partisi'ne Tarihi Süreç, İdeoloji ve Politika (1960-1969). İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2019.
• Topuz, Hıfzı. II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2003.