Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Empatik Becerileri ve Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 23, 97 - 114, 06.07.2012

Zeynep Karataş

Öz

Özet

Bu araştırmada, eğitim fakültesi öğrencilerinin cinsiyet, devam edilen program ve sınıf düzeyleri açısından empatik beceri ve benlik saygısı puanlarının farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesine devam eden 174 kız (%52.4), 158 erkek (%47.6) toplam 332 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada öğrencilerin empatik becerilerini belirlemek için Empatik Beceri Ölçeği B Formu, benlik saygı düzeylerini belirlemek için Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizinde gruplar arasında farklılık olup olmadığını incelemek için Tek Yönlü MANOVA, farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını saptamak için Tukey HSD testi kullanılmıştır. Bulgular; öğrencilerin cinsiyeti açısından benlik saygısı puanlarının, devam edilen program açısından empatik beceri ve benlik saygısı puanlarının, sınıf düzeyi açısından empatik beceri puanlarının farklılaştığını göstermiştir. Bulgular alan yazın ışığında tartışılmış ve alanda çalışanlar ile yeni yapılacak çalışmalara ilişkin çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Sözcükler: Empati, empatik beceri, benlik saygısı

Abstract

In this study, education faculty students’ empathic skills and self-esteem levels were investigated according to their gender, program and class levels. Participants were consisted of totally 332 students, 174 of them were female (52.4%) and 158 of them were male (47.6%) who studied at the Faculty of Education in Mehmet Akif Ersoy University. In this research, Empathic Skill Scale was used to measure the students’ empathic skill levels and Coopersmith Self-Esteem Inventory was used to determine self-esteem levels. One-Way MANOVA was employed in order to examine whether there was a difference between the groups in the analysis of the obtained data, and Tukey HSD test was employed to determine from which group the difference was resulted. Results showed that there were statistically significant differences on both empathic skill and self esteem levels of students according to the undergraduate program. There were differences on self esteem levels according to gender and there were differences on empathic skill levels according to class level The findings were discussed in the light of literature and a number of suggestions concerning the new studies to be conducted in this field were put forward.

Key Words: Empathy, empathic skill, self-esteem

Anahtar Kelimeler

Empati, empatik beceri, benlik saygısı

Kaynakça

• ve benlik saygılarını arttırıcı branş derslerinin yanı sıra bölümleri tarafından okumaları uygun
• görülen seçmeli derslerin içerisine konu ile bağlantılı seçmeli dersler konulması önerilebilir.
• Çalışmada erkek öğrencilerin benlik saygıları kız öğrencilerin benlik saygısı düzeyinden daha
• düşük bulunmuştur. Üniversitelerin psikolojik danışma birimlerince erkek öğrencilerle
• bireysel psikolojik danışmanın yanı sıra grupla psikolojik danışma oturumlarında etkileşim
• çalışmaları ya da benlik saygısını arttırıcı çalışmalar yapılabilir. 1. ve 4. sınıfların empatik
• becerileri karşılaştırıldığında 1. sınıf öğrencilerin empatik becerileri düşük çıkmıştır. Bu
• öğrencilere seçmeli dersler belirlenirken branş derslerinin yanı sıra okumaları uygun görülen
• derslerden kendilerini anlama ve ifade etme ile ilgili derslerin seçilmesi, derslerde kendilerini
• ifade edebilecek uygulamalı çalışmaların yapılmasının faydalı olabileceği düşünülmektedir.
• Acun-Kapıkıran, N. (2011). Focus on positive and negative information as the mediator of the relationship between empathy tendency guilty and psychological well-being in university students. Educational Sciences: Theory & Practice 11(3), 1141-1147.
• Alper, D. (2007). Psikolojik danışmanlar ve sınıf öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri- iletişim ve empati becerilerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Alver, B. (1998), Bireylerin uyum düzeyleri ile empatik becerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Bayraktar, F., Sayıl, M. ve Kumru, A. (2009). Liseli ergenler ve üniversiteli gençlerde benlik saygısı: ebeveyn ve akrana bağlanma, empati ve psikolojik uyum değişkenlerinin rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 24 (63), 48-63.
• Cevahir, R., Çınar, N., Sözeri, C., Şahin, S. ve Kuğuoğlu, S. (2008). Ebelik öğrencilerinin devam ettikleri sınıflara göre empatik becerilerinin değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(7), 3-15.
• Coleman, J. & Hendry, L.(1990). The nature of adolescence (Second Edition). London: Routledge.
• Çankaya, B. (2007). Lise I. ve II. sınıf öğrencilerinin algılanan benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• De Wied, M., Goudena, P.P., & Matthys, W. (2005). Empathy in boys with disruptive behavior disorders. journal of child psychology and psychiatry, 46(8), 867-880.
• Dökmen, Ü. (1995). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. (2. Baskı) İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21,1-2,155,190.
• Duru, E. (2002). Öğretmen adaylarında empati-yardım etme eğilimi ilişkisi ve yardım etme eğiliminin bazı psikososyal değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12, 21-36.
• Ekinci, Ö. (2009). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Erkuş, A. (2005). Bilimsel araştırma sarmalı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Genç, S.Z. ve Kalafat, T. (2008). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile empatik becerilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 211- 222.
• Gürüz, D. ve Temel Eğinli, A. (2008). İletişim becerileri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karagözoğlu, Ş., Kahve, E., Koç, Ö. ve Adamışoğlu, D. (2008). Self esteem and assertiveness of final year Turkish university students. Nurse Education Today, 28, 641–649
• Kassin, S. (1998). Psychology (Second Edition). New Jersey: Prentice Hall.
• Kaya, A. ve Siyez, D.M. (2010). KA-Sİ çocuk ve ergenler için empatik eğilim ölçeği: geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(156), 110-125.
• Kılıççı, Y. (2006). Okulda ruh sağlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Leory, M.R. (1996). Self-presentation, impression, management and interpersonal behavior, New York: Harper Collins Publishers.
• Myyry, L. & Helkama, K. (2001). University students’ value priorities and emotional empathy. Educational Psychology, 21 (1), 25-40.
• Öner Altıok, H., Ek, N. ve Koruklu, N. (2010). Üniversite öğrencilerinin benlik saygısı düzeyi ile ilişkili bazı değişkenlerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 99-120.
• Özkan, İ. (1994). Benlik saygısını etkileyen etkenler. Düşünen Adam, 7(3), 4-9.
• Pala, A. (2008). Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 13-23.
• Salami, S.O. (2010). Moderating effects of resilience, self-esteem and social support on adolescents’ reactions to violence. Asian Social Science, 6(12), 101-110.
• Salmivalli, C. , Kaukiainen, A. , Kaistaniemi, L., & Lagerspetz, K.M.J. (1999). Self-evaluated self-esteem, peer-educated self-esteem and defensive egoism as predictor of adolescents participation in bullying situation. Pers Soc Psychol Bull, 25(10), 1268- 1278.
• Şimşek, Ö.F. ve Bozanoğlu, İ. (2011). Benlik saygısından ruh sağlığına: aracı değişken olarak empati. Eğitim Araştırmaları, 42, 225-242.
• Turan, N. ve Tufan, B. (1987). Coopersmith benlik saygısı envanterinin geçerlilik-güvenilirlik çalışması. İstanbul Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi, 816-817.
• Turnage, B.F., Hong, Y.J., Stevenson, A.P. & Edwards, B. (2012). Social work students’ perceptions of themselves and others: self-esteem, empathy, and forgiveness. Journal of Social Service Research, 38, 89–99.
• Uyanık Balat, G. ve Akman, B. (2004). Farklı sosyo ekonomik düzeydeki lise öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 175-183.
• Voltan-Acar, N. (2009). Yeniden terapötik iletişim kişiler arası ilişkiler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yavuz, Ç. (2006). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencilerinde öznel iyi olma, psikiyatrik belirtiler ve bazı kişilik özellikleri: karşılaştırmalı bir çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Yelsma, P. & Yelsma, J. (1998). Self-esteem and social respect with in the high school. Journal of Social Psychogy, 138(4), 431-441.
• Yıldırım, İ. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik programı öğrencileri ile psikoloji programı öğrencilerinin empatik eğilim ve empatik beceri düzeyleri. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 193-208.
• Yıldırım Z., Yazıcı S. ve Pek H. (1997). Marmara Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu lisans öğrencilerinin devam ettikleri sınıflara göre empatik becerilerinin değerlendirilmesi. IV. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu, Kıbrıs, 259-64.
• Yılmaz, S. (2000). Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygısı ve atılganlık düzeyi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Yüksekkaya, S.(1995). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.