Sınıf Öğretmeni Adaylarının Mesleki Yaşamlarında Karşılaşabileceklerini Düşündükleri Sorunlar

Yıl 2016, Sayı: 38, 16 - 30, 18.07.2016

Bilge Çam Aktaş

Öz

Öğretmen sorunları Türkiye’de birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu araştırmalar ise genellikle görevde olan öğretmenler ile gerçekleştirilmiştir. Buna karşılık öğretmenlik mesleğine hazırlanan ve çok kısa bir süre sonra öğretmenliğe başlayacak olan öğretmen adaylarının atandıklarında yaşayacakları sorunlara ilişkin farkındalıklarını belirlemeye yönelik bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu nedenle bu araştırmada; ilköğretim sınıf öğretmenliği öğrencilerinin mesleki yaşamlarında karşılaşabileceklerini düşündükleri sorunları belirlemek ve bu sorunların çözümüne ilişkin olarak eğitim fakültesinde aldıkları eğitimin katkısını sorgulamak amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri 2013  - 2014 bahar yarıyılında Anadolu Üniversitesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Lisans Programı 4. Sınıfta öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 36 öğretmen adayından açık uçlu anket yoluyla toplanmıştır. Elde edilen verilerin içerik analizi sonucu öğretmen adaylarının temel gereksinimlere ilişkin sorunlar, sosyo – kültürel sorunlar, öğrenciler ile ilgili sorunlar, öğretmenlik mesleği ile ilgili sorunlar, okul, çevre ve aile ilişkilerine ilişkin sorunlar başlıklarıyla temalaştırılan sorunlarla karşılaşabileceklerini belirttikleri görülmüştür. Öğretmen adaylarının birçoğu eğitim fakültesinde aldıkları eğitimi belirttikleri bu sorunların çözümünde yeterli görürken, bazıları da derslerin çok teorik olması ve uygulamaya oldukça az yer vermesi gibi nedenlerle aldıkları eğitimi yetersiz görmektedirler.

Anahtar Sözcükler: İlköğretim Sınıf Öğretmenliği, Sorunlar, Öğretmen eğitimi, Mesleki yaşam

eğitimi 

Anahtar Kelimeler

İlköğretim sınıf öğretmenliği, sorunlar, öğretmen eğitimi, mesleki yaşam eğitimi

Kaynakça

• Abay, S. (2006). Birleştirilmiş sınıf uygulamasında öğretmenlerin öğretme öğrenme sürecinde karşılaştığı sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Atmaca, F. (2004) Sınıf öğretmenlerinin motivasyon durumlarının incelenmesi (Ağrı ili örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Beeson, E., Strange, M. (2000) Why rural matters: the need for every state to take action on rural education, Journal of Research in Rural Education, 16(2), 63–140.
• Boyraz A. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan aday öğretmenlerin sınıfta karşılaştıkları disiplin sorunları (Kırıkkkale ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çelik, N. (2005). Okul aile sorunlarında yaşanan sorunlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Çermik, A. (2003). Sınıf öğretmenlerinin insan ilişkileri sorunları ve bu sorunların performans üzerindeki etkileri (Denizli örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Dağdeviren, İ. (2009). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin eğitim öğretim sürecinde karşılaştıkları sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Demirel, Ö. (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme: öğretme sanatı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Duran, E. , Sezgin, F. , Çoban, O. (2011). Aday sınıf öğretmenlerinin uyum ve sosyalleşme sürecinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 465 - 478.
• Demir, M. K.ve Arı, E. (2013). Öğretmen sorunları – Çanakkale ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 107-126
• Elinor, M. (1990). Preparing rural teachers through the foxfire approach. hands on, n.35–36, p.112, Journal Articles; Reports and Descriptive. (ERIC: EJ418904).
• Fidan, N. K. (2008). İlköğretimde araç gereç kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(1), 48–61.
• Gall, J. P., Gall, M. D. ve Borg, W.R. (1999). Applying educational research (a practical guide). Dördüncü basım. New York: Longman.
• Gökçe, A. T. (2010). Alternatively certified elementary school teachers in turkey. Procedia Social and Behavioral http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042810001904 adresinden edinilmiştir. 2: 1064–1074. 01.02.2015 tarihinde
• Gökçe, A. T. (2013). Sınıf öğretmenlerinin adaylık dönemlerinde yaşadıkları mesleki sorunlar. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (2013), 137 – 156.
• Kalender, A. (2006). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım temelli yeni matematik programının uygulanması sürecinde karşılaştığı sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
• Karacaoğlu, Ö. C. ve Acar, E. (2007). Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar. Yüzüncüyıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VII (1), 45 – 58 .
• Kavak, Y. ve Ergen, H. (2007). Türkiye ilköğretime katılım ve okula gidemeyen çocuklar. Milli Eğitim Dergisi, 173, 8-26.
• Kavas, E. (2005). İlköğretim müfettişlerinin denetim davranışlarına ilişkin öğretmen algı ve beklentileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli
• Kuzey, M. (2002). Sınıf öğretmenlerinin bazı sorunları ve bazı çözüm önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Küçükali, R. (2001). İlköğretim müdürlerinin yöneticilik becerilerine ilişkin müdür ve öğretmen algı ve beklentileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Korkmaz, S. (1999). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin mesleğe uyum sorunları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Korkmaz, İ., Saban, A. ve Akbaşlı, S. (2004). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları zorluklar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 38, 266 – 277.
• MEB (2015a). İlk Atama Başvuru Ekranı. 04.02.2015 tarihinde https://ilkatama.meb.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• MEB (2015b). Milli Eğitim İstatistikleri – Örgün Eğitim. 2012 – 2013. 04.02.2015 tarihinde http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/meb_istatistikleri_orgun_egitim_2012_2013.pdf edinilmiştir. adresinden
• Miles, M. B.; Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage
• Okutan, M. (2003). Okul müdürlerinin idari davranışları. Milli Eğitim Dergisi, 157.
• Özben, K. (1997). Birleştirmiş sınıf uygulamasında karşılaşılan sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Özpınar, M. (2008). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları (Aydın İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Özpınar, M. ve Sarpkaya R. (2010). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27: 17-29.
• Öztürk, C. (2005). Türkiye’de dünden bugüne öğretmen yetiştiren kurumlar. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları:3744
• Sağlam, M. (2007). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Eğitimi. M. Sağlam(Ed.) Türk Eğitim Tarihi. (ss. 105- 130). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Seferoğlu, S. S. (2001) Sınıf öğretmenlerinin kendi mesleki gelişimleriyle ilgili görüşleri, beklentileri ve önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 149, 12–18.
• Stake, R. E. (1995). The art of case study research. London: Sage
• Şahin, A. E. (2003) Birleştirilmiş sınıflar uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 25, 166- 175
• TED (Türkiye Eğitim Derneği) (2007). Türkiye’de okulöncesi eğitim ve ilköğretim temel sorunlar ve çözüm önerileri özet rapor. Ankara: Türk Eğitim Derneği.
• Uludüz, S. (1996). İlköğretim kurumlarında sınıf içi etkinliklerin denetiminde müfettiş davranışları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• Yalın, M. (2001). İlköğretim birinci kademe öğretmenlerinin problemleri ve çözüm önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Yapıcı, M. Ve Yapıcı, Ş. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin karşılaştığı sorunlar. Üniversite ve Toplum, Bilim, Eğitim http://www.universitetoplum.org/text.php3?id=142 adresinden edinilmiştir. Düşünce ve Dergisi, 3(3), 25.01.2015 tarihinde
• Yazıcı, L. (2006). Sınıf öğretmenlerinin ilk atama ve yer değiştirmelerinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Yerlikaya, A. (2000). Köy ve şehirlerde çalışan sınıf öğretmenlerinde tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Yılman, M. (2006). Türkiye’de öğretmen eğitiminin temelleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yılmaz, K., Yoldaş, C. ve Yangil, M.K. (2004). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişimleri ile ilgili sorunları. SDÜ Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7),198-21
• Yin, R. K. (2009). Case study research design and methods. London: Sage
• Zembat, R. (2012). Okulöncesi öğretmenlerinin okul yöneticisi, meslektaşları ve aileler bağlamında algıladıkları çatışma durumlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 203 – 215.