Üniversite Öğrencilerinde Kişilik Özellikleri, Akademik Öz-Yeterlik, Akademik Kontrol Odağı ve Akademik Erteleme

Yıl 2016, Sayı: 38, 90 - 102, 18.07.2016

Hikmet Yazıcı , Elif Albayrak Serpil Reisoğlu

Öz

Üniversite öğrencileri arasında yaygın olarak gözlenen akademik erteleme davranışı, araştırmacılar tarafından farklı değişkenlerle ilişkilendirilerek açıklanmaya çalışılmaktadır. Akademik erteleme davranışı bu çalışmada kişilik, akademik öz-yeterlik ve akademik kontrol odağı değişkenleri ile ilişkilendirilerek incelenmektedir. Çalışmanın araştırma grubu farklı programlarda öğrenim gören 885 (Kız=496, Erkek=389) üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma sonuçları, beş faktör kişilik özelliklerinin alt faktörlerinden sorumluluk ve yumuşak başlılık boyutları ile akademik kontrol odağının alt faktörlerinden dışsal kontrol odağının, üniversite öğrencilerinin akademik erteleme eğilimlerini anlamlı düzeyde açıkladığını göstermektedir. Erkek öğrencilerin akademik erteleme eğilimleri kızlara oranla daha yüksek bulunmuştur. Sonuçların bir kısmı literatür bulgularıyla benzer bir kısmı ise farklı çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

Kişilik, Akademik Öz-Yeterlik, Akademik Kontrol Odağı, Akademik Erteleme

Personality, Academic Self-Efficacy, Academic Locus of Control and Academic Procrastination Among University Students

Öz

There are several variables to determine academic procrastination behavior among university students. The main aim of the present study was to investigate the relationships among big five personality, academic self-efficacy, academic locus of control and academic procrastination. Research group consisted of 885 university students (Female=496, Male=389) in 2012/2013 academic year in Karadeniz Technical University. Results from study indicated that responsibility and amenability subscales of big five personality, and external locus of control that is one of the subscales of academic locus of control significantly predicted academic procrastination tendency in university students. Male students were found to have a significantly higher level of academic procrastination tendency than female students. A part of results from study was in line with the literature. 

Anahtar Kelimeler

Personality, Academic Self-Efficacy, Academic Locus Of Control, Academic Procrastination

Kaynakça

• Akbay, S. E. (2009). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: akademik güdülenme, akademik öz-yeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Akın, A. (2007). Akademik Kontrol Odağı Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 9-17
• Aydoğan, D. (2008). Akademik erteleme davranışının benlik saygısı, durumluluk kaygı ve öz-yeterlik ile açıklanabilirliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bacanlı, H., İlhan, T., & Arslan, S. (2007). Beş Faktör Kuramına Dayalı Bir Kişilik Ölçeğinin Geliştirilmesi. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. 17-19 Ekim, İzmir.
• Balkıs, M. (2006).Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğiliminin, düşünme ve karar verme tarzları ile ilişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Barker, C., Pistrang, N., & Elliott, R. (2002). Research methods in clinical psychology (2nd ed.). Chichester: John Willey & Sons.
• Brownlow, S., & Reasinger, D. R. (2000). Putting off until tomorrow what is better done today: Academic procrastination as a function of motivation toward college work. Journal of Social Behavior & Personality, 15, 15-35.
• Burger, M. J. (2006), Kişilik, (Çev. İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• Carton, J. S. (1999). The effects of locus of control and task difficulty on procrastination.” Journal of Genetic Psychology, 160, 437-442.
• Deniz, M. E., Traş, Z., & Aydoğan, D. (2009). Akademik erteleme ve denetim odağının duygusal zekâ açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9, 623-632.
• Ellis, A., & Knaus, W. J. (1977). Overcoming procrastination. New York: Signet Books.
• Erbaş, N. (2009), Lise Son Sınıf Öğrencilerinde Denetim (Kontrol) Odağı İnancının Risk Alma Davranışına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ferrari, J. R., & Pychyl, T. A. (eds) (2000). The scientific study of procrastination: where have we been and where are we going? Journal of Social Behavior and Personality [Special Issue], 15.
• Golzar, F. A. (2006). İlköğretim 5.Sınıf öğrencilerine yönelik sorumluluk ölçeğinin geliştirilmesi ve sorumluluk düzeylerinin cinsiyet, denetim odağı ve akademik başarıya göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Gordon, D. (1977). Children’s beliefs in internal -external control and self-esteem as related to academic achievement. Journal of Personality Assessment, 41, 383-386.
• Gülebağlan, C. (2003). Öğretmenlerin işleri son ana erteleme eğilimlerinin, mesleki yeterlilik algıları, mesleki deneyimleri ve branşları bakımından karşılaştırılmasına yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Güner, D. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin erteleme eğilimleri ve kaygı düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Johnson, J. L., & Bloom, A. M. (1995). An analysis of the contribution of the five factors of personality to variance in academic procrastination. Personality & Individual Differences, 18, 127-133.
• Kağan, M., Çakır, O., İlhan, T., & Kandemir, M. (2010). The explanation of the academic procrastination behavior of university students with perfectionism, obsessive-compulsive and five factor personality traits. Procedia Social and Behavioral Sciences 2, 2121-2125.
• Kandemir, M. (2010). Akademik Erteleme davranışını açıklayıcı bir model. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Klassen, R. M., Krawchuk, L. L., & Rajani, S. (2007). Academic procrastination of undergraduates’ low self-efficacy to self-regulate predicts higher levels of procrastination. Contemporary Educational Psychology, 33, 915-931.
• Knaus, W. J. (1998). Do it now Break the procrastination habit (2nd ed.) New York: John Wiley & Sons.
• Knaus, W. J. (2000). Procrastination, blame, and change. Journal of Social Behavior and Personality.15, 153-166.
• Lay, C. H. (1997). Explaining lower-order traits through higher-order factors: the case of trait procrastination, conscientiousness, and the specificity dilemma. European Journal of Personality, 11, 267-278.
• Lay, C., Kovacs, A., & Danto, D. (1998). The relation of trait procrastination to the big-five factor conscientiousness: an assessment with primary-junior school children based on self-report scales. Personality & Individual Differences, 25, 187-193.
• Lee, D., Kelly, K., & Edwards, J. (2006). A closer look at the relationships among trait procrastination, neuroticism, and conscientiousness. Personality & Individual Differences. 40, 27-37.
• McCown, W., Petzel, T., & Rupert, P. (1987). An experimental study of some hypothesized behaviors and personality variables of college student procrastinators. Personality and Individual Differences, 8, 781-786.
• Merriam Webster’s Collegiate Dictionary. (1993). http://www.merriam-webster.com. Erişim Tarihi 10 Aralık 2015.
• Moon, S., & Illingworth, A., (2005). Exploring the dynamic nature of procrastination: A latent growth curve analysis of academic procrastination. Personality and Individual Differences. 38, 297-309.
• Özer, A., & Altun, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme nedenleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 45-72
• Prohaska, V., Morrill, P., Atiles, I., & Perez, A. (2000). “Academic Procrastination by Nontraditional Students”. Journal of Social Behavior & Personality, 15, 125- 135
• Sarıçam, H., & Duran, A. (2012). The Investigation of the Education Faculty Students' Academic Locus of Control Levels. 28-30 June 15th Balkan International Conference, Bucreast, Romania.
• Senécal , C., Koestner, R., & Vallerand, R. J. (1995). Self-regulation and academic procrastination. Journal of Social Psychology, 135, 607-619.
• Sirois, F. (2004). Procrastination and intentions to perform health behaviors: The role of self-efficacy and the consideration of future consequences. Personality & Individual Differences. 37, 115-128.
• Solomon, L. J., & Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology, 31, 503-509.
• Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta- analytic and theoretical review of quintessential self- regularity failure. Psychological Bulletin, 133, 65-94.
• Şengüder, Ş. (2006). Lise 1-3 sınıf öğrencilerinde denetim odağı ile ruhsal sorunlar arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve akademik başarı ile kıyaslanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Tuckman, B. W., & Sexton, T. L. (1992). Self-Believers are self-motivated; self-doubters are not. Personality and Individual Differences, 13, 425-428.
• Uzun Özer, B. (2005). Akademik erteleme davranışı: yaygınlığı, olası sebepleri, cinsiyet farkı ve akademik başarıyla olan ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Ankara.
• Tabachnik, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th ed.). New York: Harper Collins.
• Uzun Özer, B., Demir, A., & Ferrari, J. R. (2009). Exploring academic procrastination among Turkish students: Possible gender differences in prevalence and reasons. The Journal of Social Psychology, 149(2), 241-257.
• Watson, D. C. (2001). Procrastination and the five-factor model: A facet level analysis. Personality & Individual Differences, 30, 149-158.
• Wilkinson, T., & Hansen, J. İ. C. (2006). The Relationship Among Leisure interests, Personality Traits, Affect, and Mood. American Counseling Association, 39, 31-41.
• Vestervelt, C. M. (2000). An examination of the content and construct validity of four measures of procrastination. Unpublished Doctoral Dissertation, Carleton University, Ottawa, Ontario.
• Yılmaz, M., Gürçay, D., & Ekici, G. (2007). Akademik Öz-Yeterlilik Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 253-259.