FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETİM DENEYİMLERİNDEN SONRA BİLİMSEL SORGULAMA HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Sayı: 48, 136 - 159, 17.10.2018

Ayberk Bostan Sarıoğlan

Öz

Sorgulama temelli öğretim modeli fen derslerinde öğrenci merkezli bir
yaklaşım olarak kullanılmaktadır. Kısa zaman sonra öğretmenlik mesleğine
başlayacak olan öğretmen adaylarının bilimsel sorgulama hakkındaki görüşleri
önemlidir. Bu çalışma fen bilgisi öğretmen adaylarının fen derslerinde bilimsel
sorgulama hakkındaki görüşlerinin uygulama sonrası araştırılması amacıyla
gerçekleştirilmiştir. Bu amaca yönelik "Bilimsel Sorgulama Hakkındaki
Görüşler" (BSHG) anketi kullanılmıştır. Anket yedi adet açık uçlu sorudan
oluşmaktadır. Çalışma Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı 3. sınıfta öğrenim
gören 40 öğretmen adayı ile 12 hafta süresince yürütülmüştür. Uygulama
tamamlandıktan sonra öğretmen adaylarına BSHG anketi uygulanmıştır. Öğretmen
adaylarının ankette yer alan sorulara verdiği cevaplar "bilimsel",
"kısmen bilimsel", "yetersiz" ve "belirsiz"
kategorileri kullanılarak analiz edilmiştir. Öğretmen adayları sorgulama
temelli öğretim hakkında deneyimli olmalarına rağmen bilimsel sorgulamanın
doğası ile ilgili verdikleri cevaplar daha çok bilimsel parça kategorisinde yer
almaktadır. Bu sonuçtan yola çıkarak bilimsel sorgulamaya yönelik öğretim
planlamanın öğretmen adaylarının bilimsel sorgulamanın doğasını tam olarak
anlamada yeterli olmadığı belirtilebilir. Öğretmen adaylarının bilimsel
sorgulamanın doğasını anlamalarına yönelik daha farklı öğretim teknikleri
denenmelidir. 

Anahtar Kelimeler

Bilimsel sorgulama, öğretmen adayları, fen laboratuvar deneyimleri

Kaynakça

• Abd-El- Khalick, F.,Boujaoude, S., Duschl, R., Lederman, N. G., Mamlok-Naaman, R., Hofstein, A., Niaz, M., Treagust, D., & Tuan, H. L. (2004). Inquiry in science education: International perspectives. Science Education, 88, 397-419.
• Akben, N. (2015). The effect of open inquiry-based laboratory activities on prospective teachers’ misconceptions about matter. International Online Journal of Educational Sciences, 7 (3), 164-178.
• Akben, N., & Köseoğlu, F. (2010). İlköğretim 5. sınıf yoğunluk konusunda bilimsel sorgulamaya dayalı laboratuar etkinlikleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 5 (3), 1281-1289.
• Anderson, R. D. (2002). Reforming science teaching: What research says about inquiry? Journal of Science Teacher Education, 13 (1), 1-12.
• Arslan, A., Okan Bekiroğlu, F., & Süzük, E. (2014). Examination of pre-service physics teachers’ science process skills in an inquiry-based laboratory environment. Multidisciplinary Perspectives on Education, 95-104.
• Arslan, A., Okan Bekiroğlu, F., Süzük, E., & Gürel, C. (2014). Fizik laboratuvar derslerinin araştırma-sorgulama açısından incelenmesi ve öğretmen adaylarının görüşlerinin belirlenmesi. Journal of Turkish Science Education, 11 (2), 3-37.
• Bayram, Z. (2015). Öğretmen adaylarının rehberli sorgulamaya dayalı fen etkinlikleri tasarlarken karşılaştıkları zorlukların incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (2), 15-29.
• Çorlu, M. A., & Çorlu, M .S. (2012). Scientific inquiry based professional development models in teacher education. Educational Sciences: Theory & Practice, 12 (1), 514-521.
• Duru, M. K., Demir, S., Önen, F., & Benzer, E. (2011). Sorgulamaya dayalı laboratuvar uygulamalarının öğretmen adaylarının laboratuvar algısına tutumuna ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 33, 25-44.
• Ergul, R., Simsekli, Y., Calis, S., Ozdilek, Z., Gocmencelebi, S., & Sanli, M. (2011). The effects of inquiry-based science teaching on elementary school students’ science process skills and science attitudes. Bulgarian Journal of Science and Education Policy (BJSEP), 5 (1), 48-68.
• Hodson, D. (2014). Learning science, learning about science, doing science: Different goals demand different learning methods. International Journal of Science Education, 35 (15), 2534-2553.
• Getahun, D. A., Aulls, M., & Saroyan, A. (2014). The nature of undergraduate students’ conceptions of inquiry. Electronic Journal of Science Education, 18 (8), 1-24.
• Kaltakçı, D., & Oktay, O. (2011). A guided-inquiry laboratory experiment to reveal students’ comprehension of friction concept: A qualitative study. Balkan Physics Letters, 19, 180-190.
• Karakuyu, Y., Bilgin, İ., & Sürücü, A. (2013). Araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımlarının üniversite öğrencilerinin genel fizik laboratuarı I dersindeki başarı ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (21), 237-250.
• Karasar, N. (1994). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 8. baskı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Karışan, D., Bilican, K., & Şenler, B. (2016). Yansıtıcı sorgulamaya dayalı laboratuvar etkinliklerinin sınıf öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 123-145.
• Lederman, N. G., Lederman, J. S., & Antink, A. (2013). Nature of science and scientific inquiry as contexts for the learning of science and achievement of scientific literacy. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1 (3), 138-147.
• Lederman, J. S., Lederman, N. G., Bartos, S. S., Bartels, S. L.; Meyer, A. A., & Schwartz, R. S. (2014). Meaningful assessment of learners' understanding about scientific inquiry-the views about scientific inquiry (VASI) questionnaire. Journal of Research in Science Teaching, 51 (1), 65-83.
• Macaroğlu Akgül, E. (2006). Teaching science in an inquiry-based learning environment: What it means for pre-service elementary science teachers. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 2 (1), 71-81.
• Magee, P. A., & Flessner, R. (2012). Collaborating to improve inquiry-based teaching in elementary science and mathematics methods courses. Science Education International, 23 (4), 353-365.
• Marx, R. W., Blumenfeld, P. C., Krajcik, J. S., Fishman, B., Soloway, E., Geier, R., & Tal, R. T. (2004). Inquiry-based science in the middle grades: Assessment of learning in urban systemic reform. Journal of Research in Science Teaching, 41 (10), 1063-1080.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (2013), Ankara.
• Morrison, J. A. (2008). Individual inquiry investigations in an elementary science methods course. Journal of Science Teacher Education, 19 (2), 117-134.
• National Research Council. (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academic Press.
• National Research Council (2000). Inquiry and the National Science Education Standarts. Washington, DC: The National Academic Press.
• Oğuz Ünver, A., & Yürümezoğlu, K. (2014). Primary science students’ approaches to inquiry-based learning. International Online Journal of Primary Education, 3 (2), 76-84.
• Ozgelen, S., Yilmaz-Tuzun, O., & Hanuscin, D. L. (2013). Exploring the development of preservice science teachers’ views on the nature of science in inquiry-based laboratory instruction. Research of Science Education, 43, 1551-1570.
• Salter, I., & Atkins, L. (2013). Student-generated scientific inquiry for elementary education undergraduates: course development, outcomes and implications. Journal of Science Teacher Education, 24 (1), 157-177.
• Schwartz, R. S., Lederman, N. G., & Thompson, R. (2001). Grade nine students’ views of nature of science and scientific inquiry: The effects of an inquiry-enthusiast’s approach to teaching science as inquiry. Paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, St. Louis, MO.
• Schwartz, R. S. (2004). Epistemological views in authentic science practices: A cross-discipline comparison of scientists’ views of nature of science and scientific inquiry (unpublished doctoral dissertation). Oregon State University, Corvallis, Oregon.
• Schwartz, R. S., Lederman, N., & Lederman, J. (2008). An instrument to assess views of scientific inquiry: The VOSI questionnaire. Paper presented at the international conference of the National Association for Research in Science Teaching (NARST). Baltimore, MD.
• Smolleck, L. D., Zembel-Saul, C., & Yoder, E. P. (2006). The development and validation of an instrument to measure preservice teachers’ self-efficacy in regard to the teaching of science as inquiry. Journal of Science Teacher Education, 17, 137-163.
• Şahin, F., & Usta Gezer, S. (2014). Yansıtıcı sorgulamaya dayalı etkinliklerin fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoloji laboratuvarı endişeleri ve eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 25-50.
• Tatar, N., & Kuru, M. (2006). Fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının akademik başarıya etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 147-158.
• Tatar, N. (2012). Inquiry-based science laboratories: An analysis of preservice teachers’ beliefs about learning science thorough inquiry and their performances. Journal of Baltic Science Education, 11 (3), 248-266.
• URL-1 https://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/fen_bilgisi/f385bc78-22df-497d-bfca-7aee80c75c22 adresinden 04/04/2016 tarihinde indirilmiştir.
• Wilson, C. D., Taylor, J. A., Kowalski, S. M., & Carlson, J. (2010). The relative effects and equity of inquiry‐based and common place science teaching on students' knowledge, reasoning, and argumentation. Journal of Research in Science Teaching, 47 (3), 276-301.
• Windschitl, M. (2003). Inquiry projects in science teacher education: What can investigative experiences reveal about teacher thinking and eventual classroom practice?. Science Education, 87 (1), 112–143.
• Wolf, S. J., & Fraser, B. J. (2008). Learning environment, attitudes and achievement among middle-school science students using inquiry-based laboratory activities. Research in Science Education, 38, 321-341. Yenice, N., & Özden, B. (2016). Bilimsel araştırma bir soru ile başlar; Süt etkinliği. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 153-158.
• Yıldırım Benli, A., & Kavcar, N. (2013). Soruşturma temelli öğrenim yaklaşımının öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri üzerine etkileri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 26-45.
• YÖK (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982–2007). Ankara: Temmuz.