İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUDUĞUNU ANLAMA STRATEJİLERİNİ KULLANMA DÜZEYLERİ İLE OKUDUĞUNU ANLAMA BAŞARILARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2019, Sayı: 49, 130 - 147, 24.01.2019

YUSUF Ergen , Onur Batmaz

Öz

Okuduğunu anlama, bireyin sadece eğitim-öğretim
hayatında değil yaşamının her alanında önemli bir kavram olarak yer almaktadır.
Bu araştırma, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin Türkçe dersinde okuduğunu
anlama stratejilerini kullanma düzeyleri ile okuduğunu anlama başarı düzeyleri
arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. İlişkisel tarama modeline
dayalı bu araştırmanın evrenini, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Bayburt
ilinde bulunan 44 ilkokulda okuyan 938 dördüncü sınıf öğrencisi
oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise küme örnekleme yöntemlerinden
oranlı küme örnekleme yöntemine göre seçilen ve okuduğunu anlama başarı testi
hazırlama çalışmalarına dahil edilmeyen toplam 503 dördüncü sınıf öğrencisi
oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından hazırlanan
“Okuduğunu Anlama Başarı Testi” ve Susar Kırmızı (2006) tarafından geliştirilen
“Okuduğunu Anlama Stratejileri Ölçeği” ile toplanmıştır. Elde edilen veriler
SPSS.17 programı ile çözümlenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular,
öğrencilerin okuduğunu anlama stratejilerini kullanma düzeylerinin “bazen”
düzeyinde ve okuduğunu anlama başarı düzeylerinin “orta” düzeyde olduğunu
göstermiştir. Bununla birlikte ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu
anlama stratejilerini kullanma düzeyleri ile okuduğunu anlama başarı düzeyleri
arasında pozitif yönlü yüksek düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Okuduğunu Anlama Stratejileri, Okuduğunu Anlama, İlkokul, İlişki.

Kaynakça

• Ağın Haykır, H. (2012). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerisi ile yazılı anlatım becerisi arasındaki ilişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Allen, J. (2000). Yellow brick roads: Shared and guided paths to independent reading 4-12, Portland, Maine: Stenhouse Publishers.
• Arı, G. (2014). The effects of sq3r and dr-ta reading strategies used by fifth grade students on comprehension, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10 (2), 535-555.
• Aydoğan, R. (2008). Okumaya karşı olumlu ve olumsuz tutuma sahip 6. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersinde kullandığı okuduğunu anlama stratejileri ile yaratıcılık düzeyleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum, 17. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Clark, K. F. (2009). The nature and ınfluence of comprehension strategy use during peer-led literature discussions: an analysis of ıntermediate grade students' practice, Literacy Research and Instruction, 48 (2), 95-119.
• Çubukçu, F. (2008). How to enhance reading comprehension through metacognitive strategies, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (2), 83-93.
• Demirel, Ö., Epçaçan, C. (2012), Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi, Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2 (1), 71-106.
• Epçaçan, C. (2008). Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Epçaçan, C., Erzen, M. (2010). Okuduğunu anlama becerileri ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması, Milli Eğitim Dergisi, 39 (185), 22-32.
• Göktaş, Ö., Gürbüztürk, O. (2012). Okuduğunu anlama becerisinin ilköğretim ikinci kademe matematik dersindeki akademik başarıya etkisi, Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4 (2), 52-66.
• Gürbüz, M. (2014). İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinde SQ4R Tekniğinin Okuduğunu Anlamaya Etkisinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güngör, A. (2005). Altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama stratejilerini kullanma düzeyleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (28), 101-108.
• İnce, Y. (2012). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersinde kullandıkları okuduğunu anlama stratejileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kanmaz, A. (2012). Okuduğunu anlama stratejisi kullanımının, okuduğunu anlama becerisi, bilişsel farkındalık, okumaya yönelik tutum ve kalıcılığa etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasakaloğlu, N. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama stratejileri ile öğrenme ve ders çalışma stratejileri arasındaki ilişki, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (3), 1921-1950.
• Karatay, H. (2010). İlköğretim öğrencilerinin okuduğunu kavrama ile ilgili bilişsel farkındalıkları, Türklük Bilimi Araştırmaları, 27 (27), 457-475.
• Kaya, F. (2006). İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde bazı öğrenme stratejilerinin tutum ve okuduğunu anlamaya etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• McKown, B., Barnett, C. (2007). Improving reading comprehension through higher-order thinking skills, Degree of Master of Arts, Saint Xavier University.
• Moreillon, J. (2007). Collaborative strategies for teaching reading comprehension: maximizing your impact, Chicago, American Library Association.
• Nelson, E. (2003). The effect of metacognitive strategy ınstruction on fifth grade comprehension of expository text, Unpublished Doctoral Dissertation, University of Bridgeport, New York.
• Ortlieb, E. (2013). Using anticipatory reading guides to improve elementary students comprehension, İnternational Journal of Instruction, 6 (2), 145-162.
• Ou, F. C. (2006). The effects of the summarization strategy on reading comprehension of non-proficient taiwanese university efl learners, Unpublished Doctoral Dissertation, the University of Kansas.
• Özçaylak, S. (2013). The development of students use of reading comprehension strategies in english texts, Master of Arts, Çağ University Institute of Social Sciences.
• Özyılmaz, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerine okuduğunu anlama stratejilerinin öğretiminin okuduğunu anlama başarısı üzerine etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Pang, J. (2008). Research on good and poor reader characteristics: ımplications for l2 reading research in china, Reading in a Foreign Language, 20 (1), 1-18.
• Paporello, A. G. (1991). Sq3r: A must for teaching science concepts to sixth graders?, Cleringhouse: Reading and Communication Skills, New Jersey.
• Piloneita, P. (2006). Genre and comprehension strategies presented in elementary basal reading programs: A Content Analysis, Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Miami.
• Pressley, M. (2012). Metacognition and self-regulated comprehension, What Research Has To Say About Reading İnstruction, 3 (2002), 291-309.
• Sabak Kaldan, E. (2007). İlköğretim 3. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersinde okuduğunu anlama becerilerini etkileyen ekonomik ve demografik faktörler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sert, A. (2010). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Sidekli, S. (2005). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin öğretici ve öyküleyici metinlere göre okuduğunu anlama becerilerinin sınanması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Susar Kırmızı, F. (2006). İlköğretim 4. sınıf türkçe öğretiminde çoklu zeka kuramına dayalı işbirlikli öğrenme yönteminin erişi, tutumlar, öğrenme stratejileri ve çoklu zeka alanları üzerindeki etkileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Temizkan, M. (2007). İlköğretim ikinci kademe türkçe derslerinde okuma stratejilerinin okuduğunu anlama üzerindeki etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tok, Ş. (2003). İlköğretim üçüncü sınıf hayat bilgisi dersinde bilgi haritası ve inceleme, soru sorma, okuma, bakmadan cevaplama, gözden geçirme stratejilerinin akademik başarı ve kalıcılığa etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tok, Ş., Beyazıt, N. (2007). İlköğretim 3. sınıf türkçe dersinde özetleme ve not alma stratejilerinin okuduğunu anlama ve kalıcılık üzerine etkileri, Eurasian Journal of Educational Research, (28), 113-122.
• Top, M. B. (2014). İşbirlikli tartışma sorgulama (İTS) stratejisinin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama başarılarına etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ünal, E. (2006). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile okuduğunu anlama ve okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişki, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, M., Top, M. B. (2015). İşbirlikli tartışma sorgulama (İTS) stratejisinin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama başarılarına etkisi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (30), 78-97.
• Yılmaz, Öznur (2006), Okuma becerisini çözümleme yöntemi ile kazanan ilköğretim okulu ikinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma hızı ve okumada doğruluk düzeyleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.