Ergenlerde Psikolojik Belirtilerin İncelenmesi: Adıyaman İli Örneği

Yıl 2020, Sayı: 53, 533 - 556, 31.01.2020

İbrahim Yerlikaya

https://doi.org/10.21764/maeuefd.591324

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın birinci
amacı ergenlerin psikolojik belirtilerinde spor etkinliklerine katılma süresi,
internet kullanım süresi, sağlıklı beslenme ve geleceğe ilişkin umutlu olma durumlarının
yordayıcı olup olmadığını incelemektir. İkinci amacı, ergenlerin düşük ve
yüksek düzeyde algılanan sosyal desteğe göre psikolojik belirtilerinde fark olup
olmadığı ve üçüncü amacı ise, cinsiyete göre, psikolojik belirtilerinin fark
gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Veriler Kısa Semptom Envanteri, Algılanan
Sosyal Destek Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu ile elde edilmiştir. Veriler
regresyon analizi ve ilişkisiz örneklemler için t testi ile analiz edilmiştir. Araştırmada
ergenlerde anksiyete, olumsuz benlik ve somatizasyon boyutları “spor
etkinliklerine katılma süresi, internet kullanım süresi, sağlıklı beslenme ve
geleceğe ilişkin umutlu olma” yordayıcıları tarafından anlamlı olarak
yordanırken; depresyon boyutu bu değişkenlerden sadece internet kullanım süresi
ile düşmanlık boyutu ise sadece spor etkinliklerine katılım ve internet
kullanım süresi tarafından yordandığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca ergenlerin psikolojik
belirtilerinden anksiyete, depresyon, somatizasyon, olumsuz benlik ve düşmanlık
boyutlarında düşük ve yüksek düzeyde algılanan sosyal desteğe göre yüksek
algılanan sosyal destek alanların lehine anlamlı bir fark gözlenmiştir. Psikolojik
belirtilerden anksiyete, depresyon ve somatizasyon boyutlarında erkeklerin
lehine cinsiyete göre anlamlı bir fark gözlenirken; olumsuz benlik ve düşmanlık
boyutlarında anlamlı bir fark gözlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik belirtiler, sosyal destek, ergenler

Kaynakça

• Aarq, L. E., Haugland, S., Hetland, J.,Torsheim, T., Samdal, O. & Wold, B. (2001). Psychological and somatic complaints among adolescents. Tidsskr Nor Laegeforen, 121(25), 2923- 2927.
• Akdemir, D., & Çetin, F. Ç. (2008). Çocuk ve ergen psikiyatrisi bölümüne başvuran ergenlerin klinik özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15(1), 5-13.
• Akın, D., & Ceyhan, E. (2005). Resmi ve özel genel lise öğrencilerinin ailelerinden, arkadaşlarından ve öğretmenlerinden algıladıkları sosyal destek düzeyleri açısından kendini kabul düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 69-87.
• Bargh, J. A., & McKenna, Y. A. K. (2004). The internet and social life. Annual Review of Psychology, 55, 573–590. Retrieved from http://www.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/ annurev.psych.55.090902.141922
• Barrera, M., Fleming, C. F., & Khan, F. S. (2004). The role of emotional social supportin the psychological adjustment of siblings of children with cancer. Child: care, health and development, 30(2), 103-111.
• Boman, P. (2003). Gender differences in school anger. International Education Journal, 4(2), 71-77.
• Bronfenbrenner, U. (1986). Ecology of the family as a context for human development: research perspectives. Developmental Psychology, 22(6), 723-742.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (16. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Chou, C., & Hsiao, M. C. (2000). Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: the Taiwan college students’ case. Computers & Education, 35(1), 65-80.
• Clark, C., Haines, M. M., Head, J., Klineberg, E., Arephin, M., Viner, R. ,Taylor, S. J., C. Booy, R., Bhui, K. &Stansfeld, S. A. (2007). Psychological symptoms and physical health and health behaviours in adolescents: A prospective 2- year study in East London. Addiction, 102(1), 126- 135.
• Coelho, R., Martins, A. & Barros, H. (2002). Clinical profiles relating gender and depressive symptoms among adolescents ascertained by the Beck Depression Inventory II. European Psychiatry, 17(4), 222- 226.
• Çekici, F. (2003). İlköğretim 5., 6. ve 7. sınıflarda görülen duygusal ve davranışsal sorunların bazı değişkenler açısından incelenmesi (Adana ili merkez örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Çetinkaya, H. (2004). Beden imgesi, beden organlarından memnuniyet, benlik saygısı, yaşam doyumu ve sosyal karşılaştırma düzeyinin demografik değişkenlere göre farklılaşması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Davidson, L. M. (2008). United states and finnish adolescents perceptıon of social support, School Psychology International, 2(3), 363–375.
• Demirtaş, A.S. (2007) İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin algılanan sosyal destek ve yalnızlık düzeyleri ile stresle başa çıkma düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Derogatis, L. R. (1992). The Brief Symtom Inventory (BSI), Administration, scoring and procedures manual. II. Clinical Psychometric Research Inc.
• Doğan, T. (2008). Psikolojik belirtilerin yordayıcısı olarak sosyal destek ve iyilik hali. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 30-44.
• Dörnyei, Z. (2007). Research methods in applied linguistics. New York: Oxford University Press.
• Eldeklioğlu, J. (2008) Gender, romantic relationships, internet use, perceived social support and social skills as the predictors of loneliness. Eurasian Journal of Educational Research, 33, 127-40.
• Essau, C. A., Conradt, J. & Petermann F. (2000). Frequency, comorbidity, and psychosocial impairment of anxiety disorders in German adolescents. Journal of Anxiety Disorders, 14(3), 263- 279.
• Friborg, O., Hjemdal, O., Rosenvinge, J. H., & Martinussen, M. (2003). A new rating scale for adult resilience: what are the central protective resources behind healthy adjustment? International Journal of Methods in Psychiatric Research, 12(2), 65-76.
• Gün, E. (2006). Spor yapanlarda ve spor yapmayan ergenlerde benlik saygısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Güven, İ. (2008). Fen ve genel lise öğrencilerinin cinsiyet ve sosyometrik statülerine göre öznel iyi oluş düzeyleri, genel sağlık örüntüleri ve psikolojik belirti türleri. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Güven, İ. & Güçray, S. S. (2009). Ergenlerin psikolojik belirtileri ve genel sağlık örüntüleri. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30, 119-136.
• Hankin, B. L., Mermelstein, L. & Roesch, L. (2007). Sex differences in adolescent depression: Stress exposure and reactivity models. Child Developmental, 78(1), 279- 295.
• Hastürk, M. O., & Şenışık, S. (2011). Düzenli egzersiz yapan ve yapmayan ergenlerin depresyon düzeylerinin incelenmesi. Turkish Journal of Sports Medicine, 46(2), 39-46.
• Holt, M. K, & Espelage, D. L. (2005). Social support as a moderator between dating violence victimisation and depression/anxiety among african-american and caucasian adolescents. School Psychology Review, 34(3), 309–328.
• Kırımoğlu, H., Çokluk, G., &Yıldırım, Y. (2013). Evaluation of self-esteem of the children and adolescents in terms of participation in sports. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(3), 248-259.
• Kim, Y. H. (2003). Correlation of Mental Health Problems with Pyschological Constructs in Adolescence: Final Results From a 2-Year Study. International Journal of Nursing Studies, 40(2), 115-124.
• Kirkcaldy, B., Siefen, G. & Furnham, A. (2003). Gender, anxiety- depressivity and self- image among adolescents. European Psychiatry, 18(2), 50- 58.
• Lee, J.S., Koeske, G.F. & Sales, E. (2004) Social support buffering of acculturative stress: A study of mental health symptoms among Korean international students. International Journal of Intercultural Relations, 28, 399–414.
• Letcher, P. (2005). Anxiety afflicts adolescent girls more than boys. The University of Melbourne, UniNews, 14(21),14- 28.
• Mason, W. A. (2004). General and specific predictors of behavioral and emotional problems among adolescents. Journal of Emotional and Behavioral Disorders,12(1), 49–61.
• McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2006). Research in education: Evidence-based inquiry (6th ed.). Boston, MA: Allyn and Bacon.
• Palapattu, A. G., Kingery, J. N. & Ginsburg, G. S. (2006). Gender role orientation and anxiety symptoms among african american adolescents. Journal of Abnormal Child Psychology, 34(3), 441- 449.
• Puskar, K. R., Sereika, S. M. & Haller, L. L (2003). Anxiety, somatic complaints and depressive symptoms in rural adolescents. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 16(3), 102- 111.
• Riuttala, E. M. L. (2006). Nuorten henkilökohtaisten tavoitteiden profiilit ja subjektiivinen hyvinvointi. Helsingin Yliopisto Psykologian Pro Gradu (Thesis).
• Rueger, S. (2010). Relationship between multiple sources of perceived social support and psychological and academic adjustment in early adolosence, Journal of Youth and Adolesence, 39, 47–61.
• Subrahmanyam, K., & Lin, G. (2007). Adolescents on the net: Internet use and well-being. Adolescence, 42(168), 659–677.
• Şahin, N. H., Batıgün, A. D., & Uğurtaş, S. (2002). Kısa Semptom Envanteri: Ergenler için kullanımı. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(2), 21-32.
• Şahin, N. H., &Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlaması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5. bs.). Boston: Pearson/Allyn &Bacon.
• Takakura, M., &Sakihara, S. (2000). Gender differences in the association between psychosocial factors and depressive symptoms in japanese junior high school students. Journal of Epidemiology, 10(6), 383- 391.
• Taş, İ. (2015). Psikolojik belirtileri azaltmaya yönelik psikoeğitim programının ergenlerde internet bağımlılığına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Taş, İ. (2018). Ergenlerde internet bağımlılığı ve psikolojik belirtilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 31-41.
• Undheim, A. M. & Sund, A. M. (2005). School factors and the emergence of depressive symptoms among young norwegian adolescents. European Child & Adolescent Psychiatry, 14(8), 446- 453.
• Yıldırım, İ. (2004). Depresyonun Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Gündelik Sıkıntılar ve Sosyal Destek, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 245-246.
• Zahanga, J. & Goodson, P. (2011). Predictors of international students’ psychosocial adjustment to life in the United States: A systematic review. International Journal of Intercultural Relations, 35, 139–162.