PISA 2018 TÜRKİYE OKUMA BAŞARISININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 60, 331 - 353, 12.11.2021

Özlem Okatan

https://doi.org/10.21764/maeuefd.825174

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada PISA 2018 uygulamasına Türkiye’den katılan öğrencilerin okuma başarısı öğrenci ve okul ile ilgili bazı değişkenler açısından incelenmiştir. Etkisi araştırılan değişkenler cinsiyet, okulöncesi eğitim durumu, öğrencinin sosyo-ekonomik durumunu yansıtan ESCS indeksi, okulun bulunduğu yerleşim yerinin büyüklüğü, okuldaki öğretmen-öğrenci oranı, okuldaki materyallerin eksikliği ve okul türüne ait genel okuma başarı ortalamasıdır. Veriler OECD’nin PISA ile ilgili sonuçlarının yer aldığı resmî web sayfasından alınmıştır. Verilerin analizinde üç düzeyli hiyerarşik lineer modelleme (HLM) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre okuma başarısında en etkili değişken, okulun bulunduğu yerleşim yerinin büyüklüğü değişkenidir. Araştırma bulgularına göre öğrenci düzeyinde ele alınan değişkenlerin hepsi; cinsiyet, okul öncesi eğitim durumu ve ESCS indeksi okuma becerileri ile ilişkilidir. Okul düzeyinde ele alınan değişkenlerden öğretmen-öğrenci oranı dışındaki okulun yeri ve okulda materyal eksikliği değişkenleri okuma becerileri ile ilişkili bulunmuştur. Okul türüne göre okuma başarısı, öğrencinin bireysel okuma başarısıyla ilişkili bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulguların karar vericilere, eğitimcilere ve araştırmacılara ışık tutması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA), Okuma Becerisi, Hiyerarşik Lineer Model, Sosyo-ekonomi

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Çalışmamı değerlendirmeye alırsanız çok memnun olurum. İyi çalışmalar

Kaynakça

• Acar, T. (2012). Türkiye’nin PISA 2009 sonuçlarına göre OECD’ye üye ve aday ülkeler arasındaki yeri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. Educational Sciences: Theory & Practice, 12 (4), 2561-2572.
• Arıcı, Ö., & Altıntaş, Ö. (2014). An investigation of the PISA 2009 reading literacy in terms of socio-economical backgrounds and receiving pre-school education “Turkey Example”. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 47 (1), 423-448.
• Akkaya, N., & İşçi, C. (2018). Eğitim fakültesi öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ile yazılı anlatım ders başarısı arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe edebiyat kültür eğitim (teke) dergisi, 7(2), 1161-1171.
• Aksoy, T. (2017). Okuma alışkanlığının Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) Sınavına etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 571-588.
• Aşıcı, M., Baysal, Z., & Şahenk Erkan, S. (2014). PISA sınavı okuma okuryazarlığı öğretmen kılavuzu önerisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4).
• Ateş, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnes Journal, 4 (12), 306-317.
• Aydın, A., Erdağ, C., & Taş, N. (2011). 2003-2006 PISA okuma becerileri sonuçlarının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi: En başarılı beş ülke ve Türkiye. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 651-673
• Aydın, A., Selvitopu, A., & Kaya, M. (2018). Eğitime yapılan yatırımlar ve PISA 2015 sonuçları karşılaştırmalı bir inceleme. Elementary Education Online, 17(3).
• Babacan, T. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının üstbilişsel okuma stratejileri ile çoklu zekâ alanları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Batur, Z., & Ulutaş, M. (2013). PISA ile Türkçe öğretim programındaki okuduğunu anlama kazanımlarının örtüşme düzeylerinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 1549-1563.
• Benzer, A. (2019). Türkçe ders kitaplarının PISA okuma yeterlik düzeyleri ile imtihanı. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 7(2), 96-109.
• Berkant, H. G., & Tüzer, A. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve sayısal ders başarılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 171-190.
• Bozkurt, B. Ü. (2014). Development of reading literacy in south Korea from PISA 2000 to PISA 2009. Education and Science, 39, 173.
• Bozkurt, B. Ü. (2016). Türkiye’de okuma eğitiminin karnesi: PISA ölçeğinden çıkarımlar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (4), 1673-1686.
• Canlı, U., Ersöz, G., Özmutlu, İ., & Koçak, V. (2018). Ortaokul öğrencilerinde akademik başarı, okuma performansı ve motorik beceri arasındaki ilişkinin incelenmesi. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/17/2276/23703.pdf adresinden 22.06.2020 tarihinde alınmıştır.
• Coşkun, Y. D. (2013). Türkçe ders kitaplarının PISA sınavı okuma ölçütleri açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(26), 22 -43.
• Cullinan, B. E. (2000). Independent reading and school achievement. School Library Media Research, 3(3), 1-24.
• Dadandı, I., & Yazici, H. (2019). Ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarının, genel yeteneklerinin ve akademik öz-yeterliklerinin sosyo-ekonomik özellikleri açısından incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi Mediterranean Journal of Educational Research, 13(30), 139-158.
• Dolu, A. (2018). 2015 PISA sonuçları aracılığıyla Türkiye'de eğitimde fırsat eşitliğinin matematiksel analizi. Süleyman Demirel Üniversity Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 23 (3).
• Eğitim İzleme Raporu. (ERG). (2019). Eğitimin İçeriği. https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads.pdf adresinden 30 Mayıs 2020 tarihinde ulaşılmıştır.
• Epçaçan, C. (2018). Okuma ve anlama becerilerinin öğretim sürecine etkisi üzerine bir değerlendirme. Electronic Turkish Studies, 13(19).
• Erdoğan, E., & Güvendir, M. A. (2019). Uluslararası öğrenci değerlendirme programında öğrencilerin sosyoekonomik özellikleri ile okuma becerileri arasındaki ilişki. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 493-523.
• Guo, Y., Connor, C. M., Tompkins, V., & Morrison, F. J. (2011). Classroom quality and student engagement: Contributions to third-grade reading skills. Frontiers in psychology, 2, 157.
• Güngör, E. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ile Türkçe dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Gürsakal, S. (2012). PISA 2009 öğrenci başarı düzeylerini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversity Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 17(1).
• İnce & Gözütok, F.D. (2018). Türkçe 6, 7, 8. sınıf öğretim programının uluslararası öğrenci değerlendirme programında (PISA) yoklanan okuma becerileri açısından analizi (Zonguldak Örneği). Kastamonu Education Journal, 26 (5).
• Karaaslan, S. (2016). Türk eğitim politikasında okuma alışkanlığı. Bilgi Dünyası, 17 (1), 104-119.
• Karasar, N. (2015). Scientific method. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Katrancı, M. (2015). İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Motivasyonlarının İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 49-62.
• Kuşdemir, Y. (2019). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1).
• MEB. (2019). PISA 2018 Türkiye ön raporu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• OECD (2019). PISA 2018 results volume I: What students know and can do. Paris: OECD Publishing. https://www.oecd.org/pisa/data/2018database/ adresinden 18 Mart 2020 tarihinde alınmıştır.
• Okatan, Ö. (2017). Uluslararası öğrenci başarılarını değerlendirme programına (PISA) göre öğrencilerin matematik başarıları ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Okatan, Ö., & Tomul, E. (2019). PISA-2015 verilerine göre öğrencilerin matematik başarısının sosyo-ekonomik açıdan incelenmesi. Çınkır, Ş. (Ed.), VI th Internatıonal Eurasıan Educatıonal Research Congress (s.2214-2217), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Özer Özkan, Y., & Doğan, B. (2012). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Becerilerinin Kestirilmesinde Etkili Olan Değişkenlerin Belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(4), 667-680.
• Pallant, J. (2016). SPSS Kullanma Kılavuzu. (6. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Polat, E., & Madra, A. (2018). PISA 2015 ve TIMSS 2015 ışığında Türkiye’de cinsiyete dayalı başarı farkı. Education Reform Initiative & Aydın Doğan Foundation, 1-18.
• Sosyal, S. (2019). Evdeki öğrenme kaynakları ve okul öncesi eğitim almanın TIMSS 2015 matematik ve fen bilimleri performansı üzerindeki etkisi. ACJES, 3(2), 101-113.
• Şen, M., & Akpınar, E. (2016). Serbest zaman okumalarının sosyal bilgiler dersindeki akademik başarıyı yordamaya etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (11), 176-201.
• Şimşek, N. (2011). Sosyal bilgiler dersinde alternatif ölçme değerlendirme araçlarının kullanılması: nitel bir çalışma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (1), 149-168.
• Teker, G. T., Öztürk, N. B., & Eroğlu, M. G. (2014). PISA 2009’a Göre Okuma Becerisi ile Öğrenme Stratejileri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi Identifying the Relationship between the Reading Literacy and Learning Strategies According to PISA 2009.
• Tomul, E. (2007). Türkiye de eğitime katılım üzerinde gelirin etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(22), 122-131.
• Whitten, C., Labby, S., & Sullivan, S. L. (2019). The impact of pleasure reading on academic success. Journal of Multidisciplinary Graduate Research, 2 (1).
• Wolfram, S. (2005). Measuring the socioeconomic background of students and ıts effect on achievement on PISA 2000 and PISA 2003. Annual Meeting of the American Edu-cational Research Association, San Francisco.
• Yıldırım, M. C., Beltekin, N., & Oral, T. T. (2018). Kızların okula erişim ve devam oranlarının artırılması: ikna süreci. E-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 10(2), 783-804.
• Yıldırım, Ö. (2012). Okuduğunu anlama başarısıyla ilişkili faktörlerin aşamalı doğrusal modellemeyle belirlenmesi; PISA 2009 Hollanda, Kore ve Türkiye karşılaştırması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldız, M. (2013). Okuma motivasyonu, akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarındaki rolü. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 8(4), 1461-1478.
• Yılmaz, B. (2012a). Okuma Alışkanlığının Okul Başarısına Etkisi: Ankara Keçiören Atapark İlköğretim Okulu Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Erişim Adresi: http://www.bby.hacettepe.edu.tr/akademik/bulentyilmaz/byilmaz1.pdf.
• Yılmaz, B. (2012b). Okumanın nörobiyolojisi. Türk Kütüphaneciliği, 26(1), 142-147.
• Yılmaz Fındık, L., & Kavak, Y. (2013). Türkiye’deki sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı öğrencilerin PISA 2009 başarılarının değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi ,19 (2), 249-273.
• Yolsal, H. (2016). Öğrencilerin sosyo-ekonomik ve kültürel statülerinin PISA 2012 başarıları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5(3), 7-27.
• Yonca, Z. D. (2018). Finlandiya’nın PISA başarısına etki eden faktörler ve Türkiye açısından karşılaştırılması. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 136-146.
• Zasacka, Z. ve Bulkowski, K. (2017). Reading engagement and school achievement of lower secondary school students. Educational Research Institute, 2(141), 78-99.