CIPP MODELİ KULLANILARAK PROGRAM DEĞERLENDİRME ÇALIŞMASI YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN EĞİLİMLERİ

Yıl 2024, Sayı: 70, 21 - 56, 30.04.2024

Gürbüz Ocak , Kerem İçel

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1323946

Öz

Ülkelerin eğitim politikalarını belirlemelerinde ve geliştirmelerinde, lisansüstü düzeyde yapılmış olan araştırmalar bilimsel dayanak oluşturmaktadır. Bu araştırmada, programlar üzerinde hem biçimlendirici hem de özetleyici kararlar alınabilmesine hizmet eden bir model olan CIPP modeli kullanılarak program değerlendirme çalışması yapılmış olan yüksek lisans ve doktora tezlerinin betimsel içerik analizi yöntemiyle incelemesi amaçlanmıştır. YÖKTEZ veri tabanı üzerinden ulaşılan 2007-2022 yılları arasında yürütülmüş 79 lisansüstü tez çalışması, araştırma soruları doğrultusunda geliştirilen tez inceleme formu kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmalarda tıp eğitimi, askeri eğitim, emniyet güçlerinin eğitimi, okul ve üniversite öğretim programları gibi farklı türden ve düzeylerden programların değerlendirildiği belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre tez çalışmalarının çoğunlukla yüksek lisans düzeyinde olduğu, CIPP modeli kullanılarak en çok yükseköğretim programlarının değerlendirildiği, karma yöntem en fazla tercih edilen yöntem iken yarı yapılandırılmış görüşmelerin veri toplama araçları arasında öne çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. CIPP modeli kullanılan program değerlendirme çalışmalarının eğilimlerinin çoğunlukla yükseköğretim programlarına yönelik olduğu, program geliştirme çalışmalarına dayanak olması bakımından farklı düzeylerdeki eğitim programlarının farklı bağlamlarda değerlendirildiği çalışmalara ihtiyaç duyulduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

CIPP Modeli, Bağlam-Girdi-Süreç-Çıktı modeli, Program Değerlendirme

THE TENDENCY of GRADUATE THESIS for WHICH PROGRAM EVALUATION STUDIES WERE MADE USING THE CIPP MODEL

Öz

Researches conducted at the graduate level constitute a scientific basis for countries to determine and develop their education policies. In this research, it is aimed to examine the master's and doctoral theses, which were evaluated by using the CIPP model, which is a model that serves to make both formative and summative decisions on the programs, by using descriptive content analysis method. 79 graduate thesis studies conducted between 2007-2022, which were accessed through the YÖKTEZ database, were analyzed using the thesis review form developed in line with the research questions. It has been determined that programs from different types and levels such as medical education, military education, police education, school and university education programs are evaluated in the studies. According to the findings, it was concluded that the thesis studies are mostly at the master's level, higher education programs are mostly evaluated using the CIPP model, while the mixed method is the most preferred method, semi-structured interviews stand out among the data collection tools. It has been concluded that the tendencies of the curriculum evaluation studies using the CIPP model are mostly towards higher education programs, and there is a need for studies that evaluate the education programs at different levels in different contexts as a basis for curriculum development studies.

Anahtar Kelimeler

CIPP Model, Context-Input-Process-Product model, Program evaluation

Kaynakça

• Akkaş Baysal, E. (2019). Dil öğrenme stratejileri öğretim program tasarısının hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Baş, M. (2017). 2009 ve 2015 İlkokul Matematik dersi öğretim programları ile 2017 ilkokul Matematik dersi öğretim programı karşılaştırması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1219-1258. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2017.44
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2011), Bilimsel araştırma yöntemleri, Pegem A Yayınları.
• Creswell, John W. (2012). Educational Research: Planning, Conducting, And Evaluating Quantitative And Qualitative Research. (4th Ed.) Boston: Pearson.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research methods in education (5th Ed.). London and New York: Routledge Falmer.
• Cooksy, L. J. & Mark, M. M. (2012). Influences of evaluation quality. American Journal of Evaluation, 33(1), 79-87.
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri [Parameters of content analysis]. Eğitim ve Bilim [Education and Science], 39(174), 33-38. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412
• Demircan İşcan, C., & Hazır Bıkmaz, F. (2012). Eğitim Programları ve Öğretim Alanında Lisansüstü Eğitim Programlarının Analizi. Journal of Faculty of Educational Sciences, 45(1).
• Dinçer, S. (2018). Content analysis in for educational science research: Meta-analysis, meta-synthesis, and descriptive content analysis. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-190. https://doi.org/10.14686/buefad.363159
• Ertürk, S. (2013). Eğitimde program geliştirme (6. Basım). Ankara: Edge.
• Fitzpatrick, J. L., Sanders, J. R., & Worthen, B. R. (2010). Program evaluation: Alternative Approaches and Practical Guidelines (4th Edition). Pearson
• Houser, R. A. (2015). Counseling and Educational Research: Evaluation and Application. United States of America: Sage Publications, Inc
• Klenowski, V. (2010). Curriculum evaluation: Approaches and methodologies. International Encyclopedia of Education [3rd edition], Volume 1, 335-341.
• Kurt, A. ve Erdoğan, M. (2015). Program değerlendirme araştırmalarının içerik analizi ve eğilimleri: 2004-2013 yılları arası. Eğitim ve Bilim, 40(178), 199-224.
• Matthews, J., & Hudson, A. (2001). Guidelines for evaluating parent training programs. Family Relations, 50(1), 77-86. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2001.00077.x
• Mathison, S. (2005). Encyclopedia of Evaluation. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2014). Foundations, principles and theory. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Stufflebeam, D. L. (1971, February). The relevance of the CIPP evaluation model for educational accountability. Paper read at the Annual Meeting of the American Association of School Administrators, Atlantic City, New Jersey. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED062385.pdf
• Stufflebeam, D. L. (2000). The CIPP model for evaluation. In D. L. Stufflebeam, G. F. Madaus, & T, Kellaghan (Eds.)., Evaluation models: Viewpoints on educational and human services evaluation. Boston, MA: Kluwer Academic Publishers.
• Stufflebeam, D. L. (2001). The Metaevaluation Imperative. American journal of evaluation, 22(2), 183-209.
• Stufflebeam, D. L., & Shinkfield, A. J. (2007). Evaluation Theory, Models and Applications. San Francisco, CA: Jossey Bass.
• Şahin, Ç., Kartal, O.Y., & İmamoğlu, A. (2013). Okul Öncesi Öğretmen Yetiştirme Programı Hakkında Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Ahi Evran Üniv. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 14(1), 101-118.
• Şeker, H. (2017). Eğitimde Program Geliştirme Kavramlar Yaklaşımlar. Ankara: Anı
• Tan Şişman, G., Ödün Başkıran, S., & Aktan Taş, T. (2019). Fen ve Matematik Dersi Öğretim Programları Değerlendirme Çalışmaları: 2005-2017 Yıllarındaki Lisansüstü Tezler. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 39(3), 1235-1262. https://doi.org/10.17152/gefad.568854
• Tay, B. (2017). 2005 Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile 2017 Sosyal Bilgiler dersi taslak öğretim programının karşılaştırması, International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(27), 461-487.
• Tiflis, Ö. (2018). A comparative study on the place of coding education in secondary school curriculum and textbooks of Turkey, the UK and Russia (Master's thesis). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa Uludağ Üniversitesi
• Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi [TYYÇ], (2011). http://tyyc.yok.gov.tr/?p id=34 adresinden erişilmiştir.
• Ültanır, G. (2016). Program değerlendirme. Ankara: Nobel.
• Ünal, M., & Özaslan, D. (2023). Meta evaluation of studies conducted with the CIPP curriculum evaluation model. In: Baltacı, Ö. (ed.), Educational Sciences Research- V. Özgür Publications. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub171.c854
• Yaşar, S., Gültekin, M., Köse, N., Girmen, P. ve Anagün, Ş. (2005). The Meta -evaluation of teacher training programs for elementary education in Turkey. 33.Annual ATEA Conference (s. 498- 504). Queensland, Australia.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yüksel, İ. ve Sağlam, M. (2012). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Pegem.