Dietilheksil fitalat,
sert yapılı plastiklere esneklik katmak amacıyla dünya genelinde yaygın bir
şeklide kullanılan, çevresel toksik bir kimyasaldır. İçerisinde bulunduğu ve
gevşek bağlarla tutunduğu ürünlerden kolayca ayrılarak çevreye yayılan dietilheksil
fitalat sindirim, solunum ve deri teması yollarıyla insan ve hayvanların
vücuduna geçmekte ve çeşitli toksik etkilere neden olmaktadır. Bu çalışmanın
amacı, dietilheksil fitalatın boğa sperması üzerine in vitro toksik etkisini,
bilgisayarlı sperm analiz sistemi ile araştırmaktır. Boğalardan suni vajen ile
elde edilen spermalar, fosfat tampon solüsyonu ile 50x106/ml spermatozoa olacak şekilde sulandırıldı ve dimetil
sülfoksitte çözdürülen dietilheksil fitalatın 0, 1, 10, 100, 250 ve 500 µg/ml
dozlarına maruz bırakılarak 1, 2, 3 ve 4 saat süreyle 37 °C su banyosu
içerisinde inkübe edildi. Her inkübasyon süresinin sonunda kontrol ve deneme
gruplarından alınan sperma örneklerinin motilite parametreleri analiz edildi.
Yapılan değerlendirme sonucunda, dietilheksil fitalatın çalışmada kullanılan
düşük dozlarında, doğrudan spermatozoa üzerine toksik etkisi tespit
edilemezken, bu etkinin yüksek konsantrasyonlarda zamanla ve doza bağlı olarak
ortaya çıktığı belirlendi. Özellikle 500 µg/ml dietilheksil fitalat maruziyetinin
sperma hareketlilik parametrelerinden, ortalama yol hızı ve doğrusal hızı 2.
saatten itibaren, total motilite ve progresif motiliteyi ise 3. saatten
itibaren kontrol gruplarına göre önemli derecede azalttığı belirlendi
(p<0.05). İn vitro olarak elde edilen sonuçlar dietilheksil fitalatın
erkek üreme organlarında toksik birikimine bağlı olarak boğalarda
spermatogenezisi etkiliye bileceğini yönündedir.
Diethylhexyl
Phthalate is an environmentally toxic chemical commonly used in worldwide to
make rigid plastics flexible. Due to its loosely bonded to plastic products, diethylhexyl
phthalate easily leaches into the environment. After humans and animals exposure
to diethylhexyl phthalate via digestion, respiration and skin contact, it
causes various toxic effects in the body. The aim of this study was to
investigate the in vitro toxic effect of diethylhexyl phthalate on bull semen
motility via a computerized sperm analysis system. Semen collected from the
bulls with artificial vagina were diluted with phosphate buffer solution to
50x106/ml spermatozoa and incubated in a 37 ° C water bath for 1, 2,
3 and 4 h by exposing to 0, 1, 10, 100, 250 and 500 µg/ml doses of diethylhexyl phthalate dissolved
in dimethyl sulfoxide. At the end of each incubation period, the motility
parameters of semen samples taken from control and experimental groups were
analyzed. As a result of the evaluation, the toxic effects of diethylhexyl
phthalate on the spermatozoa were not determined at low doses used in this
study, but this effect occurred at high concentrations by the time. It was
observed that exposure of diethylhexyl phthalate particularly at the doses of 500 µg/ml significantly decreased the velocity of
average path and linear velocity parameters after 2 h, total motility and
progressive motility parameters after 3 h compared to control groups
(p<0.05). The in vitro results suggest that toxic accumulation of diethylhexyl
phthalate in male reproductive organs can affect fertility in bovine.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2019 |
Gönderilme Tarihi | 23 Ekim 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 4 Sayı: 2 |