Serbest Veteriner Hekimlerin Deontolojik Perspektiften Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: XXXXXXX İli Örneği

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 43 - 50, 30.04.2022

Aysun Koç , Pınar Ayvazoğlu Demir

https://doi.org/10.24880/maeuvfd.1010153

Öz

Bu çalışmanın amacı, Aydın Veteriner Hekimleri Odası’na kayıtlı veteriner hekimlerin “deontolojik hükümler” doğrultusunda tutum ve davranışlarının belirlenmesidir. Bu amaçla etik konuları esas alan anket çalışması 5’li likert ölçeğine göre hazırlandı. Odaya kayıtlı 575 üyeye gönderilen ve gönüllülük esasına dayanılarak cevaplandırmaları istenen sorulara 82 katılımcıdan geri dönüş sağlandı. Verilerin analizinde Cronbach alpha değeri 0.80 alındı. Yapılan faktör analizinde soruların 3 faktörde (F1= Ücret, F2= Mesleki tutum-davranış ve F3= Meslek örgütler) kümelendiği tespit edildi. Yapılan analizde katılımcıların, veteriner hekimlerin asgari ücret tarifnamesine uyma, mesleği temsil etme ve çalışma saatleri içerisinde iş kıyafeti giyme (beyaz önlük, tulum, operasyon önlüğü vb.), mesleki karalama konularında olumsuz yönde tutumları olduğunu düşündükleri belirlendi. Buna karşın katılımcıların, veteriner hekimlerin emek-fiyat performansına göre hizmet vermesi, hasta ve hasta yakınına karşı empati kurma, reklam yasağı kurallara uyma, mesleki tecrübelerine saygı gibi konularda ise olumlu yönde tutumları olduğunu düşündükleri belirlendi. Sonuç olarak gerek eğitim döneminde gerekse hizmet içi eğitimlerde mesleki etik kavramına önem verilmesinin gerekliliği ortaya kondu.

Anahtar Kelimeler

veteriner hekim, deontoloji, etik, mesleki örgüt

Teşekkür

Çalışmaya katılmayı kabul eden meslektaşlarımıza, Aydın Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Sayın Cemil Şahin ve Yönetim Kurulu Üyelerine teşekkür ederiz.

An evaluation of the determination of attitudes and behaviors of veterinarians from a deontological perspective: Aydın province

Öz

The aim of this study is to determine the attitudes and behaviors of veterinarians registered in Aydın Chamber of Veterinarians in line with "deontological provisions". For this purpose, a questionnaire based on ethical issues was prepared according to a 5-point Likert scale. To the questions sent to 575 registered members of the Chamber and requested to be answered on a voluntary basis were responded by 82 participants. In the analysis of the data, the Cronbach alpha value was 0.80. In the factor analysis, it was determined that the questions were clustered in 3 factors (F1=wage, F2=professional attitude-behavior and F3=professional organizations). In the analysis, it was determined that the participants thought that veterinarians had negative attitudes about complying with the minimum wage specification, representing the profession and wearing work clothes during working hours (white coat, overalls, operation apron, etc.), professional defamation. On the other hand, it was determined that the participants thought that veterinarians had positive attitudes on issues such as serving according to their labor-price performance, empathizing with patients and their relatives, obeying the rules of prohibition of advertising, and respect for their professional experience. As a result, it was revealed that the concept of professional ethics should be given importance both in the education period and in-service training.

Anahtar Kelimeler

veterinarians,, ethic,, professional organizations

Kaynakça

• Anonim. Türk Dil Kurumu Sözlükleri, 1932.
• Menteş A. Türk Veteriner Hekimliği Tarihinde Deontoloji, Ülkemizde ve Dünyada Bugünkü Durumu, Basılmış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1996, Ankara.
• Özen, A. Yerlikaya, H. Mesleki Etik ve Derontoloji, Ders Notları, Fırat Üni, Veteriner Fakültesi, Ders Teksiri 2001, No:50, Elazığ.
• Sayım, F. Sağlık Piyasası ve Etik. 2011, 51-63, MKM Yayıncılık, Bursa.
• Bayat, AH. Deontoloji Notları. EÜ. Tıp Fakültesi Dekanlığı, 1996, Yayın Bürosu, İzmir.
• Erdem, A. Tıp Etiği, 2006; Güneş Kitabevi Ltd.Şti, Ankara.
• Koç A. Aydın Veteriner Hekimleri Odası’nın Tarihçesi, Yapısı ve İşleyişi. Vet Hekim Der Derg 2020; 91(2): 110-121, DOI: 10.33188/vetheder.675102.
• Erk N, Dinçer F.Türkiye’de Veteriner Hekimlik Öğretimi ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Tarihi., 1970; Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Anonim; 02.02.2008 Tarih ve 26775 Sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından: Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacilik Ve Mimarlik Eğitim Programlarinin Asgari Eğitim Koşullarinin Belirlenmesine Dair Yönetmelik.
• Kızıltepe A. Türkiye’de Klinik Veteriner Hekimliği Uygulamalarında Karşılaşılan Deontolojik-Etik Sorunlar Üzerine Bir Araştırma, Basılmış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,2010, Ankara.
• Hoşgörür V. Bogardus, Guttman ve Likert Ölçekleri . Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty , 2014; 10: (1) 346-357.
• Field A. Discovering statistics using SPSS. London: 2005, SAGE Yayınları.
• Karal H, Kokoç M. Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Ağ Siteleri Kullanım Amaçlarını Belirlemeye Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması . Turkish Journal of Computer and Mathematics Education , 2013; 1: (3) 251-263.
• Başağaç Gül RT, Özkul T, Akçay A, Özen A. Historical profile of gender in Turkish veterinary education. JVME, 2008; 35: 305-309.
• Demir P, Koç Uğurlu A, Arslan ES. Kafkas ve Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğrencilerinin Veteriner Hekimlik Mesleğine ve İstihdam Alanlarına Yönelik Görüşleri. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 2016; 42:(1), 77-81.
• Özen A, Ateş BK. Sosyo-Kültürel Değişkenler Işığında Veteriner Hekimliğin Profili: I. Sınıf Bilinci ve İş Doyumu. Veteriner Bilimleri Dergisi, 2003a;19: (1-2): 39-48.
• Özen A, Ateş BK. Sosyo-Kültürel Değişkenler Işığında Veteriner Hekimliğin Profili: II. Mesleki Örgütleneme. Veteriner Bilimleri Dergisi,2003b; 19: (1-2): 49-56.
• Demir Ayvazoğlu P (2020). Kars İlindeki Veteriner Klinik İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı Ve SWOT Analizi İle Sektörün Değerlendirilmesi. Tüm Yönleri ile Kuzey Doğu Anadolu Bölgesinde Hayvancılık, 2020; ISBN: 978-625-7279-25-3, İksad Yayınevi, Ankara, 461-479.
• Anonim. Veteriner Programı Bulunan Tüm Üniversiteler. Erişim: https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=10232, 2021, Erişim tarihi: 26.07.2021.
• Dierckx de Casterlé B, Grypdonck M, Vuylsteke-Wauters M, Janssen P. Nursing students’ responses to ethical dilemmas in nursing practice. Nurs Ethic, 1997; 4:(1),12-28.
• Numminen O, Leino-Kilpi H. Nursing students’ethical decision-making: A review of theliteratüre. Nurs Educ Today, 2007; (27): 796-807.
• Karataş M, Ak M. (2012): The perspective of medical students to ethics and ethics courses: Malatya Inonu University Medical Faculty. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2012;19:(1):14-18.
• Özen A, Doğan Ö, Başağaç Gül RT, Özkul T, Yüksel E. Türkiye’de Veteriner Hekimliği Üzerine Araştırmalar: I. Veteriner Hekimliği Eğitim-Öğretimi. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 2012; 18: (4), 605-611.
• Özen A, Yüksel E, Doğan Ö. Veteriner İlaçları Satış Yetkisinin Veteriner Hekimliği Açısından Değerlendirilmesi: I. Klinisyenlerin İlaç Satış Yetkisi Konusundaki Tutumları. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 2010; 16: (5), 805-812.
• Özen A, Özen R, Yüksel E, Yaşar A, Yerlikaya H. Veteriner Hekimliği Kliniklerinin Ticari Performansı Üzerine Etkili Bazı Faktörler I. Bilgi Edinme Eğilimi Ve Deontolojik Tutum. FÜ Sağlık Bil Derg, 2005; 19:(2), 115-121.
• Erer S. Sağlık hizmetlerinde reklam. Genel Tıp Derg, 2010; 20:(2),73-78.
• Aslım G, Yaşar A. Serbest Veteriner Hekimlerin Kullandıkları Kartvizitler Üzerine Bir Değerlendirme. Erciyes Üniv Vet Fak Derg, 2017; 14:(1), 1-9.
• Türkmenoğlu E. Veterinary Medicine and Empathy. Kocatepe Vet J, 2016; 9:(1), 39-42. DOI: 10.5578/kvj.10912.
• Heath TJ, Niethe GE. (2001): Veterinary practitioners in rural Australia: A national survey. Australian Veterinary Journal, 2001; 79: 464-469.