Öz
1919 yılında doğan
İngiliz antropolog ve tarihçi Jack Goody, tüm dünyada disiplinlerarası çalışan
bir bilim insanı olarak bilinmektedir. Bu nedenle, onun çalışmaları kültürel
sosyoloji ve tarih gibi sosyal bilimlerin birçok farklı alanında oldukça etkili
olmuştur. Onun birçok çalışması arasında, Afrika’daki Gana’nın kuzeyinde
yaşayan ve LoDagaa olarak isimlendirilen topluluğun arasından derlediği Bagre
miti ve bu mit üzerine yaptığı çalışmalar folklorcular ve antropologlar için
oldukça büyük önem taşımaktadır. O, yıllarca bu mit üzerine sürdürdüğü
çalışmalarla birlikte; mit, efsane, destan ve masal türlerine dair ‘yerleşik
bakış açıları’nı sorgulayarak derinleştirmiş ve bu türlerin yapısı üzerine yeni
yaklaşımlar ortaya koymaya çalışmıştır. İlk olarak, sözlü kültürden yazılı
kültüre geçişin insan bilincini ve anlatıları nasıl değiştirdiğini sorgulayan
Goody, yazının gelişiminin insan bilincini radikal bir biçimde nasıl
değiştirdiğini vurgulayarak ayrıca bu olayın sözlü anlatıların yapısının
değişiminde önemli bir rol oynadığını iddia etmiştir. Bütün bunlarla birlikte;
sözlü anlatılarda bireysel yaratıcılığı, çeşitliliği ve bu çeşitlilikten
kaynaklı olarak da anlatıların analizlerinin zorluğunu belirterek folklor
çalışmalarına önemli bir katkıda bulunmuştur. Tüm bu gelişmelerden kaynaklı
olarak, onun sözel anlatılar üzerine olan çalışmalarının özellikle folklorcular
için çok önemli olduğu açıktır. Bu nedenle, çalışmamızda, onun mit, efsane,
destan ve masal türleri üzerine düşünceleri tüm yönleriyle incelenecek ve
Goody’nin sözlü gelenek adını verdiği lecto-oral terimi hakkında detaylı bilgi
verilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- CHANDNA, Y. (2014). “Book Review Article on Jack Goody’s the Domestication of the Savage Mind”. Journal of Humanities And Social Science, 19. I. (11), pp. 45-48.
- COLE, M., COLE, J. (2006). “Rethinking the Goody Myth”. D.R. Olson, M. Cole (Eds). Technology, Literacy, And The Evolution Of Society Implications of the Work of Jack Goody. London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- GOODY, J. (1961). “Religion and Ritual: The Definition Problem”. The British Journal of Sociology. 12 (2), pp.142-164.
- GOODY, J., WATT, L. (1963). "The Consequences of Literacy”. Comparative Studies in Society and History, 5 (3), pp. 304-345.
- GOODY, J., ÇAKMAK, E. E. (2005). “Mit, Söz ve Yazı”. Cogito, 43. s. 89-106.
- GOODY, J. (2009). “Sözlü Kültür”. Milli Folklor, 83. s. 128-132.
- GOODY, J. (2010). Myth, Ritual and The Oral. New York: Cambridge University Press.
- GOODY, J. (2011). Yaban Aklın Evcilleştirilmesi. (Çev.: Koray Değirmenci), İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- GOODY, J. (2013). Yazılı ve Sözel Arasındaki Etkileşim. (Çev.: Osman Bulut), İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- GOODY, J. (2017). Mit, Ritel ve Söz. (Çev.: Damla Sezgi), İstanbul: Küre Yayınları.
Öz
Jack Goody, who was born in 1919, the British
anthropologist and historian, is acknowledged as a scientist working
interdisciplinary in the world. Therefore, his studies have been influential a
wide range of different areas of social scientific fields such as cultural
sociology and history. Among his numerous works, the studies of the Bagre myth
that were collected among the LoDagaa who live in northern Ghana are very
important for folklorists and anthropologists. In these studies in which he had
working for years, he put forth new interpretations on nature of myths,
legends, epics and folktales. Firstly, he examined how the transition from
orality to literacy culture influenced narratives and changed human
consciousness. He claimed that the development of writing caused radical
changes in human consciousness and this event played important role on change
of oral narratives structre. Besides, he contribution to folklore studies as stressing
the individual creation, variability, and
the fundamental difficulty of analysis in oral narratives. For all these
reasons, his studies on oral narratives are very significant for folklorists.
In this article, his ideas on myth, legend, epics and folktales will be
examined with all aspects and given information about his term of lecto-oral
that is called ‘the oral tradition’ by Jack Goody.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- CHANDNA, Y. (2014). “Book Review Article on Jack Goody’s the Domestication of the Savage Mind”. Journal of Humanities And Social Science, 19. I. (11), pp. 45-48.
- COLE, M., COLE, J. (2006). “Rethinking the Goody Myth”. D.R. Olson, M. Cole (Eds). Technology, Literacy, And The Evolution Of Society Implications of the Work of Jack Goody. London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- GOODY, J. (1961). “Religion and Ritual: The Definition Problem”. The British Journal of Sociology. 12 (2), pp.142-164.
- GOODY, J., WATT, L. (1963). "The Consequences of Literacy”. Comparative Studies in Society and History, 5 (3), pp. 304-345.
- GOODY, J., ÇAKMAK, E. E. (2005). “Mit, Söz ve Yazı”. Cogito, 43. s. 89-106.
- GOODY, J. (2009). “Sözlü Kültür”. Milli Folklor, 83. s. 128-132.
- GOODY, J. (2010). Myth, Ritual and The Oral. New York: Cambridge University Press.
- GOODY, J. (2011). Yaban Aklın Evcilleştirilmesi. (Çev.: Koray Değirmenci), İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- GOODY, J. (2013). Yazılı ve Sözel Arasındaki Etkileşim. (Çev.: Osman Bulut), İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- GOODY, J. (2017). Mit, Ritel ve Söz. (Çev.: Damla Sezgi), İstanbul: Küre Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 18 Haziran 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Mayıs 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 11 Sayı: 22 |
