THE PLACE OF RIDDLES IN VOCABULARY TEACHING: KÜÇÜKLER GAZETESİ (JOURNAL OF THE CHILDREN) CASE

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 24, 108 - 123, 12.12.2018

Nurgül Karayazı , Neslihan Karakuş

https://doi.org/10.12981/mahder.456007

Cited By: 2

Öz

Riddle is defined as a type of
question that describes something in a difficult and confusing way and has a
clever or funny answer, often asked as a game. Riddles draw attention not only
as a means of game and entertainment but also as an effective literary genre in
the development of children's basic language skills. This effect of riddles on
children also manifests itself in the development of the vocabulary. As a
matter of fact, developing the vocabulary in children is important both in
learning the subtleties of the mother tongue and in using the language
effectively. In this context, the riddles that are oral literary products
enriches the material in studies on language education and contributes to the
development of the child about language and thought. In this study, the riddles
that were published in the journal titled Küçükler Gazetesi (Journal of The
Children), which started publication in 1918 and published weekly and only its
eight issues reached today, were included in the scope of the research. The
existing issues of Küçükler Gazetesi have been obtained from Seyfettin Özege
Library at Erzurum Atatürk University. One thing that draws attention on the
covers of all the issues of the journal is that there is a riddle asked under
the heading of “Our riddle.” This journal is seen to have had a different
content than the other children's magazines published in the period of Küçükler
Gazetesi. Within the scope of the study, the journal was transferred from old
letters to new letters, analyzed and then the riddles overemphasized on the
magazine were determined. The study is a qualitative research and the document
review method is used when the data are obtained. On the study the importance
of riddles in Küçükler Gazetesi was tried to detected in terms of vocabulary
teaching .

Anahtar Kelimeler

Teaching words with riddles, language acquisition, importance of riddles, children’s journal, Küçükler Gazetesi (Journal of The Children)

KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞİ

Öz

Bir şeyin adını söylemeden, bazı özelliklerini üstü kapalı
olarak anlatarak onun ne olduğunu bilmeyi, dinleyene veya okuyana bırakan oyun,
eğlence olarak tanımlanan bilmece; sadece bir oyun ve eğlence aracı olarak
değil çocukların anlama ve anlatma temel dil becerilerinin gelişmesinde de
etkili bir edebî tür olarak dikkat çekmektedir. Bilmecelerin çocuklar
üzerindeki bu tesiri, onların kelime hazinesinin gelişiminde de kendisini
göstermektedir. Nitekim çocuklardaki kelime hazinesini geliştirme, onların hem ana
dilinin inceliklerini öğrenmesi hem de dili etkili kullanması noktasında
önemlidir. Bu bağlamda sözlü edebiyat ürünlerinden olan bilmeceler, dil
eğitimine yönelik çalışmalarda malzemeyi zenginleştirmekte, çocuğun dil ve
düşünce noktasında gelişimine katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada 1918 yılında
yayın hayatına başlayan, haftada bir yayınlanan ve sekiz sayısı günümüze
ulaşmış olan Küçükler Gazetesi’nin
içerisinde yer alan bilmeceler değerlendirme kapsamına alınmıştır. Küçükler Gazetesi’nin mevcut sayıları
Erzurum Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Kitaplığı’ndan temin edilmiştir.
Derginin bütün sayılarının kapağında dikkat çeken bir husus “Bilmecemiz”
başlığı altında bilmecelerin sorulmasıdır. Burada Küçükler Gazetesi’nin yayınlandığı dönemdeki diğer çocuk
dergilerinden farklı bir uygulama görülmektedir. Çalışma kapsamında dergi, eski
harflerden yeni harflere aktarılmış, incelenmiş ve dergide ehemmiyetle üzerinde
durulan bilmeceler tespit edilmiştir. Çalışma nitel bir çalışmadır ve veriler
elde edilirken doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada, Küçükler Gazetesi’ndeki bilmecelerin
kelime öğretimi açısından önemi tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilmeceler ile kelime öğretimi, dil edinimi, bilmecelerin önemi, çocuk dergisi, Küçükler Gazetesi

Kaynakça

• BAŞGÖZ, İlhan; TIETZE, Andreas (1999). Türk Halkının Bilmeceleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• ÇELEBIOĞLU, Âmil; ÖKSÜZ, Yusuf Ziya (1995). Türk Bilmeceler Hazînesi. İstanbul: Kitabevi.
• ELÇİN, Şükrü (1970). Türk Bilmeceleri. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• ELÇİN, Şükrü (1986). Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• GÜLCÜ, Erdinç ve TUNÇ, Samiye (2012). “Osmanlı Basın Hayatında Kadınlar Dünyası Dergisi”. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2), 155-176.
• İÇEL, Hatice (2005). Batı Türklerinin Dörtlüklerden Kurulu Bilmeceleri Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KARASAR, Niyazi (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• KAYA, Doğan (1999). Anonim Halk Şiiri. Ankara: Akçağ Yayınları.
• KAYHAN, Gökçe Çiçek (2009). Hakkâri/Yüksekova 75. Yıl Yatılı İlköğretim Bölge Okulu İlköğretim 7. Sınıf Düzeyinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Deyim, Atasözü ve Bilmece Dağarcıklarının Belirlenmesi ve Bunların Öğretilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• OĞUZ, M. Öcal ve diğerleri (2012). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınevi.
• OKAY, Cüneyd (1999). Eski Harfli Çocuk Dergileri. İstanbul: Kitabevi.
• OKAY, Cüneyd (2006). “Eski Harfli Çocuk Dergileri”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 4 (7), 511-518.
• ORUÇ, Mehmet (2011). Bilmecelerin Kelime Öğrenimine Etkisi (Hatay İli Dörtyol İlçesi Yeniyurt İlköğretim Okulu Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÖNÜR, Aysun (2012). “Türkçe Öğretiminde Bilmecenin Yeri ve Önemi”. Gazi Üniversitesi TürkçeAraştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, 2 (2), 43-53.
• ÖZTÜRK, Ali (1986). Türk Anonim Edebiyatı. İstanbul: Bayrak Yayımcılık.
• SENEMOĞLU, Nuray (2010). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
• SEVER, Sedat (2003). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
• ŞAHENK ERKAN, Senem Seda (2015). “Bilmecelerle Yabancı Dil Eğitimi”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 200-209.
• ŞAPOLYO, Enver Behnan (1971). Türk Gazetecilik Tarihi ve Her Yönü İle Basın. Ankara: Güven Matbaası.
• ŞİMŞEK, Hüseyin (2001). “XIX. Yüzyıl Çocuk Dergiciliği ve Eğitsel İşlevleri Üzerine”. Millî Eğitim Dergisi, 151, 1-9.
• TEZEL, Naki (1969). Türk Halk Bilmeceleri. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Türkçe Dersi Öğretim Programı. (2018). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• TDK (2005). Büyük Türkçe Sözlük. (Haz. Şükrü Haluk Akalın), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TÜRKYILMAZ, Dilek (2007). Türk Dünyasında Bilmece, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TÜRKYILMAZ, Dilek (2009). “Ortak Sır Kalıplarımız: Türk Dünyası Bilmeceleri Üzerine”. Millî Folklor, (81), 40-53.
• YALÇIN Alemdar ve AYTAŞ, Gıyasettin (2002). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınevi.
• YANGİL, Muharrem Kürşad ve KERİMOĞLU, Caner (2014). “Bilmecelerin Eğitimdeki Yeri ve Önemi”. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 341-354.
• YILAR, Ömer (2010). Halk Bilimi ve Eğitim. Ankara: Pegem Yayınevi.
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• YILDIZ, Cemal ve diğerleri (2008). Yeni Öğretim Programına Göre Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.