Öz
Bireylerin hayatları içinde yaşamış oldukları belirsizliklerden kurtulma, kişinin kendi hayatında onu bekleyen olumlu veya olumsuz durumlardan haberdar olmak adına geleceği bilme arzusu içinde fala başvurması süregelen bir eylemdir. Dünyanın her yerinde çeşitli fallara başvurulurken günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte fal, dijital medyada da yerini almıştır. Öncelikli olarak internet sitelerinde kahve falı, tarot falı, el falı gibi fal bakımları sağlanırken, kişilerin daha sonrasında mobil olarak erişim sağladıkları fal baktırma uygulamalarını kullandıkları görülmüştür. Şimdilerde ise fal bakma eylemi, YouTube kanallarıyla şekillenmiş olup mekân olarak değişim göstermiştir.
Yapılan bu çalışmada incelenecek olan YouTube kanalları, üç temel esasa dayandırılarak seçilmiştir. Bunlardan ilki kanal sahibinin diğer kanallar arasından en yüksek abone sayısına sahip olması; bakıcı kişilerin her iki cinsiyeti de temsil etmesi adına hem kadın bakıcı hem de erkek bakıcı kanallar tercih edilmiştir. Son esas ise kadın bakıcılar arasında kıyaslamaya gidebilmek adına bir kadın bakıcı daha seçilmiştir. Bu özellikler doğrultusunda “Kahve Falında”, “Firuze_Yorumcunuz” ve “Gizli Ritüel” isimli YouTube kanalları sırasıyla incelenecektir.
Bu çalışmada dijital medya ile oluşabilecek sınırların ortadan kalkarak fal bakanların daha fazla kişiye ulaşım sağladığının gösterilmesi amaçlanmakla birlikte, dijital ortamda paylaşılan bu ürünlerle fal bakma geleneğinin devamlılığının ve kuşaklararası aktarımda kolaylık sağlayabileceği ile ilgili verileri ortaya koymak amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alagözlü, N. (2007). Bir söylem türü olarak kahve falına yönelik bir inceleme: Kahve falı ve ideoloji. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 24 (1), 1-22.
- Arık, D. (2017). İslam Öncesi Arap İnanışları. D. Arık ve A. H. Eroğlu (Ed.) içinde, Halk İnanışları El Kitabı, (s. 209-235), Ankara: Grafiker.
- Aydoğdu, A., İlhan, E., (2019). YouTube Kullanıcılarının Kullanım Motivasyonlarının İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7 (2), 1130- 1153.
- Bowler, G. M. (2010). Netnografi: Sanal Kültürleri ve Toplulukları İncelemek İçin Tasarlanmış Bir Yöntem. (Çev.: İlayda Tekirdağlı Korkmaz-Zeynep Safiye Baki Nalcıoğlu). İnternet Folkloru: Netlore ve Netrografi, (hzl.: M. Öcal Oğuz vd.), 25-32, Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
- Bronner, S. J. (2009). Halk Biliminin Dijitalleşmesi ve Sanallaştırılması. (Çev.: Şafak Yılmaz-Zehra Bayır). İnternet Folkloru: Netlore ve Netrografi, (hzl.: M. Öcal Oğuz vd.), 45-94, Ankara: Geleneksel.
- Büyükokutan Töret, A. (2012). “Muğla Yöresi Kadın Merkezli Geleneksel Uygulamalar ve İşlevleri” Konya: Kömen.
- Büyükokutan Töret, A. (2012a). Muğla’daki Kahve Falına Bakma Geleneği Üzerine Bir Değerlendirme. Folklor/Edebiyat, 18 (71), 97-113.
- Çaycı, B., Karagülle, E. A. (2016). İletişimin Dijitalleşmesi ve Kültürel Melezleşme. Global Media Journal Turkish Edition, 6 (12), 570-586.
- Çulluhan, S. (2019). Fal ve Kahve Falıyla İlgili Uygulamalara Fenomenolojik Bir Yaklaşım. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Dinç, S. (2017). Kadınların Dijital Olanaklarla Uyumu: Türkiye Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (15), 1761-1783.
- Göker, G. (2017). Dijital Heterotopyalar: “Başka Bağlamda” Yeni Medya. Selçuk İletişim, 9 (4), 164-188.
- Gülüm, E. (2019). Geleneksel Kültür, Medya Müzeciliği ve Youtube. Folklor/Edebiyat, 25 (99), 491-500.
- Gültekin, M. (2014). Türk Kültüründe “Fal” ve “Falcılık” Bağlamında Manisa/ Selendi Yöresi “Irkçıları” ve “Irk Ocakları”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 49 (49), 119-137.
- Güneş, E. (2013). Su Falı, Kahve Falı ve Tarot Kafelerine Gidenlerin Din Psikolojisi Açısından Değerlendirilmesi (İstanbul Örneği). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Güney, E. (2020). Kültürel Değişimler İlişkisinde Post- Dijital Sanat: Sınır İhlalleri. Journal of Arts, 3(2), 129-142.
- Howard, R. G. (2008). Elektronik Melezlik: Yerel Ağların Israrcı Süreçleri. (Çev.: Ahmet Erman Aral-Gözde Tekin). İnternet Folkloru: Netlore ve Netrografi, (hzl. M. Öcal Oğuz vd.), 131-162, Ankara: Geleneksel.
- Mcneill, L. S. (2009). İnternetin Sonu: Sonsuz Seçim Sağlamasına Bir Halk Tepkisi. (Çev.: Tuğçe Erdal). İnternet Folkloru: Netlore ve Netrografi, (hzl. M. Öcal Oğuz vd.), 115-130, Ankara: Geleneksel.
- Özdemir, Y. (2020). Dijital Ortamın Folklorik İletişimi: Kültürel Melezleşme. F. Balcı (Ed.) içinde, Dijital Kültür 2 Yeni Medya- Küreyerelleşme- Hibritleşme- Dil- Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları (s. 61-90), Kayseri: Arı Sanat.
- Rzayeva, S. (2020). Dijital Kültür ve Müzelerin Dijitalleşmesi. F. Balcı (Ed.) içinde, Dijital Kültür 2 Yeni Medya- Küreyerelleşme- Hibritleşme- Dil- Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları (s. 235-255), Kayseri: Arı Sanat.
- Sevindik, A., Yaman, S. (2019). Yeni Derleme Alanları ve Dijital Ortamın Halkbilimcileri: Ekşisözlük Örneği. Folklor/Edebiyat, 25 (100), 1025-1055.
- Sümbüllü, Z. (2010). Fal ve Falcılık Kavramı Ekseninde Türk Kültür Tarihinde Fal ve Kehanet. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 17 (43), 55-72.
- Yokarı, F. (2014). Konuşmanın Etnografyası Bağlamında Falcılık Geleneği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Yönet Eren, F., Ceyhun Sezgin, A. (2018). Kültürel Miras Açısından Türk Kahvesi. Turkish Studies, 13 (10), 697-712.
Öz
It is an ongoing action for individuals to get rid of the uncertainties they have experienced in their lives, to resort to various fortunes in the desire to know the future in order to be aware of the positive or negative situations that await them in their own life. While various fortunes are applied all over the world, today with the development of technology, fortunes have also taken their place in digital media. As a priority, fortune telling services such as coffee fortune, tarot fortune, and palm reading were provided on internet sites, and people later used fortune telling applications that they provided access to on mobile. Nowadays, fortune-telling has changed as a place, taking shape with YouTube channels.
The YouTube channels to be examined in this study were selected based on three basic principles.
The first is that the channel owner has the highest number of subscribers compared to other channels; in order for fortune teller to represent both sexes, both female fortune teller and male fortune teller channels were preferred. Finally, one more female fortune teller was chosen to go to the comparison between female fortune tellers. According to these features, YouTube channels called “Kahve Falında”, “Firuze_Yorumcunuz” and “Gizli Ritüel” will be examined respectively.
The aim of this study is to show that by eliminating the limits that can occur with digital media, fortune tellers provide transportation to more people. It is aimed to reveal data about the continuity of the tradition of fortune telling and the convenience of intergenerational transmission with these products shared in digital media.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alagözlü, N. (2007). Bir söylem türü olarak kahve falına yönelik bir inceleme: Kahve falı ve ideoloji. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 24 (1), 1-22.
- Arık, D. (2017). İslam Öncesi Arap İnanışları. D. Arık ve A. H. Eroğlu (Ed.) içinde, Halk İnanışları El Kitabı, (s. 209-235), Ankara: Grafiker.
- Aydoğdu, A., İlhan, E., (2019). YouTube Kullanıcılarının Kullanım Motivasyonlarının İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7 (2), 1130- 1153.
- Bowler, G. M. (2010). Netnografi: Sanal Kültürleri ve Toplulukları İncelemek İçin Tasarlanmış Bir Yöntem. (Çev.: İlayda Tekirdağlı Korkmaz-Zeynep Safiye Baki Nalcıoğlu). İnternet Folkloru: Netlore ve Netrografi, (hzl.: M. Öcal Oğuz vd.), 25-32, Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
- Bronner, S. J. (2009). Halk Biliminin Dijitalleşmesi ve Sanallaştırılması. (Çev.: Şafak Yılmaz-Zehra Bayır). İnternet Folkloru: Netlore ve Netrografi, (hzl.: M. Öcal Oğuz vd.), 45-94, Ankara: Geleneksel.
- Büyükokutan Töret, A. (2012). “Muğla Yöresi Kadın Merkezli Geleneksel Uygulamalar ve İşlevleri” Konya: Kömen.
- Büyükokutan Töret, A. (2012a). Muğla’daki Kahve Falına Bakma Geleneği Üzerine Bir Değerlendirme. Folklor/Edebiyat, 18 (71), 97-113.
- Çaycı, B., Karagülle, E. A. (2016). İletişimin Dijitalleşmesi ve Kültürel Melezleşme. Global Media Journal Turkish Edition, 6 (12), 570-586.
- Çulluhan, S. (2019). Fal ve Kahve Falıyla İlgili Uygulamalara Fenomenolojik Bir Yaklaşım. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Dinç, S. (2017). Kadınların Dijital Olanaklarla Uyumu: Türkiye Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (15), 1761-1783.
- Göker, G. (2017). Dijital Heterotopyalar: “Başka Bağlamda” Yeni Medya. Selçuk İletişim, 9 (4), 164-188.
- Gülüm, E. (2019). Geleneksel Kültür, Medya Müzeciliği ve Youtube. Folklor/Edebiyat, 25 (99), 491-500.
- Gültekin, M. (2014). Türk Kültüründe “Fal” ve “Falcılık” Bağlamında Manisa/ Selendi Yöresi “Irkçıları” ve “Irk Ocakları”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 49 (49), 119-137.
- Güneş, E. (2013). Su Falı, Kahve Falı ve Tarot Kafelerine Gidenlerin Din Psikolojisi Açısından Değerlendirilmesi (İstanbul Örneği). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Güney, E. (2020). Kültürel Değişimler İlişkisinde Post- Dijital Sanat: Sınır İhlalleri. Journal of Arts, 3(2), 129-142.
- Howard, R. G. (2008). Elektronik Melezlik: Yerel Ağların Israrcı Süreçleri. (Çev.: Ahmet Erman Aral-Gözde Tekin). İnternet Folkloru: Netlore ve Netrografi, (hzl. M. Öcal Oğuz vd.), 131-162, Ankara: Geleneksel.
- Mcneill, L. S. (2009). İnternetin Sonu: Sonsuz Seçim Sağlamasına Bir Halk Tepkisi. (Çev.: Tuğçe Erdal). İnternet Folkloru: Netlore ve Netrografi, (hzl. M. Öcal Oğuz vd.), 115-130, Ankara: Geleneksel.
- Özdemir, Y. (2020). Dijital Ortamın Folklorik İletişimi: Kültürel Melezleşme. F. Balcı (Ed.) içinde, Dijital Kültür 2 Yeni Medya- Küreyerelleşme- Hibritleşme- Dil- Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları (s. 61-90), Kayseri: Arı Sanat.
- Rzayeva, S. (2020). Dijital Kültür ve Müzelerin Dijitalleşmesi. F. Balcı (Ed.) içinde, Dijital Kültür 2 Yeni Medya- Küreyerelleşme- Hibritleşme- Dil- Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları (s. 235-255), Kayseri: Arı Sanat.
- Sevindik, A., Yaman, S. (2019). Yeni Derleme Alanları ve Dijital Ortamın Halkbilimcileri: Ekşisözlük Örneği. Folklor/Edebiyat, 25 (100), 1025-1055.
- Sümbüllü, Z. (2010). Fal ve Falcılık Kavramı Ekseninde Türk Kültür Tarihinde Fal ve Kehanet. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 17 (43), 55-72.
- Yokarı, F. (2014). Konuşmanın Etnografyası Bağlamında Falcılık Geleneği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Yönet Eren, F., Ceyhun Sezgin, A. (2018). Kültürel Miras Açısından Türk Kahvesi. Turkish Studies, 13 (10), 697-712.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Halk Bilimi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Eylül 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Haziran 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 14 Sayı: 35 |
