A CONSCIENCE SEARCHING: SODOM VE GOMORE

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 42, 652 - 663, 12.06.2023

Müge Göncü

https://doi.org/10.12981/mahder.1268027

Öz

The novels covering the Turkısh War of Independence era allow the readers to have different perspectives on the incidents told. In his novel Sodom ve Gomore (Sodom and Gomorrah), Yakup Kadri Karaosmanoğlu likens the circumstances of the occupied İstanbul to the cities of Sodom and Gomorrah believed to be destroyed due to their deviant life styles. On the one hand, while the National Struggle is fought at the front, there is a struggle to keep moral and social values alive in İstanbul. For he patriots, who see that their own people are included in the immoral lifestyles of the invaders in İstanbul, living in İstanbul turns into complete torture. The protagonist of the novel, Necdet feels guilty due to the contradiction with his lifestyle and his heart’s enthusiasm fort he national cause. Yakup Kadri tests the patriotic young Necdet with his financee Leyla. It is seen that the lack of will and lack of choice stemming from not being able to act underlie Necdet’s sense of guilt. The main objective of this study is to perform a semantic analysis by showing the causes, form of display and consequences of the feeling of guilt told in Yakup Kadri Karaosmanoğlu’s Sodom ve Gomore based on the concepts of guilt and conscience. In line with the concept of conscience, in which guilt is intertwined, the presence of shame is also is seen under the hero’s criminal psychology. It is concluded that Yakup Kadri used the metaphor of Sodom and Gomorrah in order to display both corrupt aspects of İstanbul during the Turkish War of Independence and the individuals writhing witf the feeling of guilt in the same city.

Anahtar Kelimeler

Novel, Turkish War of Independence, İstanbul, Guilty, Conscience

BİR VİCDAN MUHASEBESİ: SODOM VE GOMORE

Öz

ÖZ: Milli Mücadele dönemi romanları anlatılan olaylara farklı açılardan bakabilmek için okura fırsat verirler. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Sodom ve Gomore romanında işgal altındaki İstanbul’un ahvalini sapkın yaşam tarzları nedeniyle helak edildiklerine inanılan Sodom ve Gomore şehirleriyle bir tutar. Romanın ana kahramanı Necdet yaşamak zorunda bırakıldığını hissettiği hayat tarzıyla içindeki milli mücadele ruhu çarpışınca derin bir suçluluk duygusuna kapılır. Bu çalışmanın temel amacı suçluluk duygusu ve vicdan kavramı üzerinden Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Sodom ve Gomore romanında suçluluk hissinin nedenlerini, görünme biçimlerini ve sonuçlarını ortaya koyarak anlam çözümlemesi yapmaktır. Yakup Kadri’nin hem milli mücadele İstanbul’unun yozlaşmış yönünü ortaya koymak hem de aynı şehirde suçluluk duygusuyla kıvranan bireyleri göstermek adına Sodom ve Gomore benzetmesini kullandığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Roman, Milli Mücadele, İstanbul, Suçluluk, Vicdan

Kaynakça

• Bertrand, A. (2011). Ahlak felsefesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Bilekli, İ. (2016). Zihinsel bulaşma, dindarlık, kendini affetme, suçluluk ve düşünce eylem kaynaşmasının obsesif kompulsif bozukluk semptomlarıyla ilişkisinin incelenmesi: üniversite öğrencilerinde deneysel bir çalışma. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Bilgiz, M. (2007). Kur’an açısından vicdan ve değeri. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Caspers, K. (2015). Suçluluk sorunu. (çev.: Emre Zeybekoğlu), İstanbul: İthaki Yayınları.
• Cengiz, Y.- Çınar, S. (2018). İslam düşüncesinde vicdan kavramı. İstanbul: Nobel Yayın.
• Cesur, S. (2018). Ahlakın sosyal psikolojisi. İstanbul: Pales Yayınları.
• Dinçer, D. (2019). Üniversite öğrencilerinde suçluluk kavramı üzerine metaforik bir inceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (71), 1222-1238.
• Dost A. – Yağmurlu, B. (2006). Suçluluk ile utanç duygularının kavramsallaştırılmasına ilişkin sorunlar. Türk Psikoloji Yazıları. 9(17), 37-52.
• Freud, S. (2013). Uygarlığın huzursuzluğu. İstanbul: Metis Yayınları.
• Gevrekçi A. – Çırakoğlu, O. (2017). Suçluluk ve utanç duyguları üzerine kavramsal, nöropsikolojik ve psikopatolojik bir derleme. Türk Psikoloji Yazıları. 20(40), 89-105
• Horney, K. (2011). Nevrozlar ve insan gelişimi: İnsanın kendini gerçekleştirme mücadelesi. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2020). Sodom ve gomore. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kılınçer, M. S. (2019). Üniversite öğrencilerinin utanç ve suçluluk duygularına yatkınlıkları ile sosyal anksiyete arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Koç, Z. H. (2015). Vicdanın ahlaki ve teolojik temelleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Plutchik, R. (2000). Emotions in the practice of psychotherapy : Clinical implications of affect theoires. Washington, DC: American Psychological Association.
• Sartre, J. P. (1961). Varoluşçuluk. (çev.: Asım Bezirci), İstanbul: Ataç Kitabevi.
• Tangney, J. P. (1991). Moral affect: The good, the bad, and the ugly. Journal of Personality and Social Psychology, 61 (4), 598-607
• Tarhan, N. (2019). Duyguların psikolojisi ve duygusal zekâ. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Weiner, B. (1985). An attributional theory of achievement motivation and emotion. Psychological Review, 92, 548- 573.
• Yalom, I. (2013). Varoluşçu psikoterapi. (çev.: Zeliha İyidoğan Babayiğit), İstanbul: Kabalcı Yayınları.