TEKİRDAĞ İLİ KARACAKILAVUZ MAHALLESİ İĞNE OYALARINDAN ÇIKIŞLI GELİNLİK TASARIMINA ÇAĞDAŞ YORUMLAR

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 44, 2012 - 2030, 20.12.2023

Dilber Yıldız

https://doi.org/10.12981/mahder.1365890

Öz

Öz: Geleneksel Türk El Sanatları, kültürel değerlerin temel taşlarından biridir. Kültürel kimlik bilincinin oluşmasında olanak sağlamaktadır. İğne oyaları, Anadolu’nun her yöresinde görülebilmektedir. Araştırma kapsamında değerlendirilen “Tekirdağ İli Karacakılavuz Mahallesi İğne Oyaları”, ortaya çıktığı coğrafyanın etkisiyle birçok yaşanmışlığın izlerini taşımaktadır. Tekirdağ İli Karacakılavuz Mahallesi İğne Oyalarının sürdürülebilirliğine, tanıtımına ve arşivlenmesine katkı sağlamak amacı ile bu çalışma yürütülmüştür. Araştırmada; iğne oyalarının literatürü oluşturularak ürün bilgi formları oluşturulmuştur.
Araştırmanın yöntemi, tarama modelli nitel araştırmadır. İğne oyalarının incelenmesine yönelik saha çalışması yapılmıştır. Bu amaçla Karacakılavuz Mahallesi iğne oyası yapan kişiler ile kişisel iletişim kurulmuştur. İğne oyası örnekleri fotoğraflarla görselleştirilmiştir. Bu çalışmanın evrenini Karacakılavuz İğne Oyaları oluşturmaktadır. Örneklemi ise Karacakılavuz’da iğne oyası ile uğraşan 3 birey ile iğne oyalı 31 adet ürün oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen bilgi formu kullanılmıştır.
Elde edilen veriler doğrultusunda; Tekirdağ İli Karacakılavuz Mahallesi İğne Oyalarında kullanılan desen-motif, kompozisyon, renk özellikleri, uygulama yöntemleri, teknik, araç-gereç, açıklanmıştır. İğne oyalarının yaşatılması ve tanıtımında izlenilecek yolların belirlenmesi hakkında öneriler getirilmiştir.
Bu çalışmanın sonucunda, Tekirdağ İli Karacakılavuz Mahallesi İğne Oyalarından ilham alınarak, günümüz moda eğilimleri ışığında süslemede iğne oyası kullanılarak beş adet gelinlik dikilmiştir. Bu bağlamda, moda endüstrisine, uygulamalar ile yeni önerilerde bulunulmuştur.
ABSTRACT: Traditional Turkish Handicrafts are one of the cornerstones of cultural values. It enables the formation of cultural identity awareness. Needle lace can be seen in every region of Anatolia. "Tekirdağ Province Karacakılavuz District Needle Lace", evaluated within the research scope, bears the traces of many experiences due to the influence of the geography where it emerged. This study was carried out to contribute to the sustainability, promotion, and archiving of Needle Lace in Karacakılavuz District of Tekirdağ Province. Needle lace literature and product information forms were created in the research.
The method of the research is qualitative research with a scanning model. A field study was carried out to examine needle lace. For this purpose, personal communication was established with needle lace makers in Karacakılavuz District. Needle lace samples are visualized with photographs. The universe of this study consists of Karacakılavuz Needle Lace. The sample consists of 3 individuals engaged in needle lace in Karacakılavuz and 31 needle lace products. An information form developed by the researcher was used as a data collection tool.
In line with the data obtained; The pattern-motif, composition, color properties, application methods, techniques, tools and equipment used in the Needle Lace Crafts of Tekirdağ Province Karacakılavuz District are explained. Suggestions have been made about determining the methods to be followed to keep needle lace alive and promote it.
As a result of this study, five wedding dresses were sewn using needle lace in decoration in the light of today's fashion trends, inspired by the needle lace of Karacakılavuz District of Tekirdağ Province. In this context, new suggestions have been made to the fashion industry with applications.

Anahtar Kelimeler

Tekirdağ, Karacakılavuz, iğne oyası, el sanatları, gelinlik, Tekirdag, needle lace, handicrafts, wedding dress

CONTEMPORARY INTERPRETATIONS TO WEDDING DRESS DESIGN FROM THE NEEDLE LACES OF KARACAKILAVUZ DISTRICT OF TEKİRDAĞ PROVINCE

Öz

Öz: Geleneksel Türk El Sanatları, kültürel değerlerin temel taşlarından biridir. Kültürel kimlik bilincinin oluşmasında olanak sağlamaktadır. İğne oyaları, Anadolu’nun her yöresinde görülebilmektedir. Araştırma kapsamında değerlendirilen “Tekirdağ İli Karacakılavuz Mahallesi İğne Oyaları”, ortaya çıktığı coğrafyanın etkisiyle birçok yaşanmışlığın izlerini taşımaktadır. Tekirdağ İli Karacakılavuz Mahallesi İğne Oyalarının sürdürülebilirliğine, tanıtımına ve arşivlenmesine katkı sağlamak amacı ile bu çalışma yürütülmüştür. Araştırmada; iğne oyalarının literatürü oluşturularak ürün bilgi formları oluşturulmuştur.
Araştırmanın yöntemi, tarama modelli nitel araştırmadır. İğne oyalarının incelenmesine yönelik saha çalışması yapılmıştır. Bu amaçla Karacakılavuz Mahallesi iğne oyası yapan kişiler ile kişisel iletişim kurulmuştur. İğne oyası örnekleri fotoğraflarla görselleştirilmiştir. Bu çalışmanın evrenini Karacakılavuz İğne Oyaları oluşturmaktadır. Örneklemi ise Karacakılavuz’da iğne oyası ile uğraşan 3 birey ile iğne oyalı 31 adet ürün oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen bilgi formu kullanılmıştır.
Elde edilen veriler doğrultusunda; Tekirdağ İli Karacakılavuz Mahallesi İğne Oyalarında kullanılan desen-motif, kompozisyon, renk özellikleri, uygulama yöntemleri, teknik, araç-gereç, açıklanmıştır. İğne oyalarının yaşatılması ve tanıtımında izlenilecek yolların belirlenmesi hakkında öneriler getirilmiştir.
Bu çalışmanın sonucunda, Tekirdağ İli Karacakılavuz Mahallesi İğne Oyalarından ilham alınarak, günümüz moda eğilimleri ışığında süslemede iğne oyası kullanılarak beş adet gelinlik dikilmiştir. Bu bağlamda, moda endüstrisine, uygulamalar ile yeni önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Tekirdağ, Karacakılavuz, iğne oyası, el sanatları, gelinlik

Kaynakça

• Akpınarlı, F. (1995). El örgüsü çorapların teknik desen renk ve kullanım özellikleri. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Eronç, Y.P. (1984). Giyim süsleme teknikleri. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Özbel, K. (1949). Oya ve oya çeşitleri. El sanatları II, Kılavuz Kitaplar. Ankara.
• Köklü, H. Özdemir, M. - Yetim, F. (2010). Gerede iğne oyaları. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 20, 83-90.
• Ortaç, H. S. (2008). Ankara ili el örgüsü çoraplar ve patikler. Gazi Üniversitesi 1.Ulusal El Sanatları Sempozyumu, Ankara: Gazi Üniversitesi El Sanatları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Ögel, B. (1978). Türk kültür tarihine giriş 5. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Özbağı, T. (1997). Geleneksel Türk el sanatlarımızdan oyaların dünü bugünü geleceğin sorunları. El Sanatları Dergisi, 1, 125-139.
• Serez, M. (2014). Tekirdağ tarihi ve coğrafyası araştırmaları II odalar ve dernekler. Ankara : Dönmez Ofset.
• Sürür, A.(1984). İzmir-Tire’de beledi dokumaları. İstanbul: Ak Yayınları.
• Soysaldı, A. (2020). Gönen iğne oyaları ve oya pazarı. Folklor Akademi Dergisi, 3(4), 159-172.
• Onuk, T. (2010). İğne oyaları. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Onuk, T. (2000). Osmanlı’dan günümüze oyalar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Yenisoy, S. (2019). Geçmişten günümüze Mudurnu iğne oyaları. Arış Dergisi, 15, 88-111.