VİSUAL MEDİA SOCİETY-TEXT RELATİONSHİP FROM HERMENEUTİCS TO INTERPRETİVE ANTHROPOLOGY İN THE COMPARİSON OF WİLHELM DİLTHEY AND CLİFFORD GEERTZ

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 48, 2026 - 2053, 26.12.2024

Recai Bazancir , Nurten Bulduk

https://doi.org/10.12981/mahder.1527948

Öz

: It can be argued that one of the most important contributions of anthropology to humanity is to offer ways to understand the notion of "other". Different approaches and paradigms towards this attempt suggest different epistemological and methodological paths. Before knowing anthropology as a science, some problems and debates like universality-particularity, theoretical-empirical, were discussed within philosophy and science. Parallel with the ways in which the notion of digital and media culture is constructed in visual media society as the outcome of the Digital Age, the relationship between this new society, the culture and the text has been examined. Based on the interpretive anthropology approach by Clifford Geertz, who applied Wilhelm Dilthey's hermeneutic theory in ethnography, the concept of "text" as digitalization, new media and new types of reality, has changed from now-known concept of "text" to "hyper-text". Evolution into the concept of "electronic text" sohuld be focused upon. Therefore, considering the concept of "text" in the 21st century, "hyper-text" produced in electronic environment should be considered where visuality and visual language becomes dominant being influenced by new media of the digital age. This new “text” displays a structure that falls within the scope of the culture-reality relationship that Dilthey and Geertz draw attention to, and points to a system that requires understanding rather than trying to perceive within digital culture.

Anahtar Kelimeler

Digital anthropology, hermenötik, visual society-text relationship, hypertext, new realities.

WİLHELM DİLTHEY VE CLİFFORD GEERTZ KARŞILAŞTIRMASINDA HERMENÖTİKTEN YORUMCU ANTROPOLOJİYE GÖRSEL MEDYA TOPLUMU-METİN-DİL İLİŞKİSİ

Öz

Antropolojinin insanlığa yaptığı en önemli katkılardan birinin “öteki”ni anlamaya yardımcı olabilecek yolları sunmak olduğu iddia edilebilir. Bu anlama girişimine yönelik farklı yaklaşımlar ve paradigmalar, farklı epistemolojik ve metodolojik yollar önerilmektedir. Evrensellik-tikellik, kuramsal-empirik gibi kimi sorunsalların ve tartışmaların, antropoloji bir bilim olarak adlandırılmadan önce felsefe ve bilim içinde tartışıldığı görülmektedir. Bu tür tartışmalar sosyal/kültürel bilimcilerin kültür nosyonunu nasıl inşa ettiklerine ilişkin konularda yol gösterici olmaktadır. Dijital Çağ’ın getirisi olan görsel medya toplumunda dijital ve medya kültür nosyonun inşa ediliş şekillerine ve bugün öteki gibi görünen Z, Alfa kuşağına paralel bu yeni toplumun ve kültürünün metin ile olan ilişkisi irdelenmiştir. Wilhelm Dilthey’ın hermenötik kuramını etnografide ilk kez uygulayan Clifford Geertz’in yorumcu antropoloji yaklaşımından yararlanılarak elde edilen veriler çerçevesinde dijitalleşme, yeni medya ve yeni gerçeklik türlerinin ilişkisiyle şekillenen “metin” kavramının artık bilinegelen “metin” kavramı ve anlayışından “hiper-metin” veya “elektronik metin” kavramına evirildiği söylenebilir. Dolaysıyla 21. yüzyılda “metin” kavramı ele alınırken dijital çağın yeni medyalarının etkisiyle görselliğin öne çıktığı, görsel dilin başat kılındığı elektronik zeminde üretilen “hiper-metin” şeklinde düşünülmelidir. Bu yeni “metin” Dilthey’ın ve Geertz’in dikkat çektiği kültür-gerçeklik ilişki kapsamına giren bir yapı sergileyerek dijital kültür içinde algılamaya çalışmaktan ziyade anlamayı gerektiren bir sistemi işaret eder.

Anahtar Kelimeler

Dijital antropoloji, hermenötik, görsel toplum-metin ilişkisi, hiper metin, yeni gerçeklikler

Kaynakça

• Acungil, M. (2019). 24 soruda dijital dönüşüm. İstanbul: Tuti Kitap.
• Aktulum, K. (2018). Metinlerarasılık görüngüsünde gerçeklik ya da metnin göndergeselliği”. Bilig. (85), 233- 256.
• Altuntek, N. S. (2009). Yerli’nin bakışı, etnografya ve yöntem. Ankara: Ütopya.
• Avcı, Tuğal, S. (2018). Oluşum süreci içinde dijital sanat. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Bankov, K. (2022). From textualism to hypertextualism. The Digital Mind: Semiotic Explorations in Digital Culture, 183-200, Switzerland: Springer.
• Burawoy, M., et al. (2001). Global ethnography: forces, connections, and imaginations in a postmodern world. Journal of Political Ecology. Berkeley: University of California Press.
• Clifford, J. (1988). The predicament of culture: twentieth-century. Ethnography, Literature and Art. USA: Harvard University Press.
• Crane, G. (1991). Composing culture: the authority of an electronic text [and comments and reply]. Current Anthropology, 32 (3), USA: The University of Chicago Press Journals.
• DeNichola, N. (2013). Geomedia: the reassertion of space within digital culture. Digital Anthropology, USA: Taylor & Francis.
• Dicks, B. et al. (2005). Introduction: Qualitative research for the digital world. Qualitative research and hypermedia: ethnography for the digital age (new technologies for social research series). Thousand Oaks: California SAGE Publications Ltd.
• Dilthey, W. (2008). Tin bilimlerine giriş. Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi, (ed.: D. Özlem), 114-136, Ankara: Doğubatı.
• Drazin, A. (2013). Designing anthropology: working on, with and for digital technologies. Digital Anthropology. (ed.: Heather A. Horst - Daniel Miller). USA: Taylor & Francis.
• Erdal, C. (2012). Visual culture in the new communication environment: e-government as a case study. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, 2(4), 47-51.
• Geertz, C. (1973). The Interpretation of cultures. New York: Basic Books.
• Geertz, C. (1990). Yerli gözüyle: Antropolojik anlamanın doğası üstüne. Toplum Bilimlerinde Yorumcu Yaklaşım. (der.: P. Rabinow – W. Sullivan), 44-56, İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Gibson, Geertz, C. (1989). Works and lives: The anthropologist as author. Stanford University Press. Gibson, I., et al. (1998). Virtual reality. IEEE Potentials, 17(2), 20-23.
• Günay, D. (2004). Dil ve İletişim. İstanbul: Multilingual.
• Horst, HA. (2013). New media technologies in everday life. Digital Anthropology. (ed.: Heather A. Horst - Daniel Miller), 61-80, USA: Taylor & Francis.
• Gottowik, V. (1997). Who’s afraid of ‘teutonic professors? the hermeneutic tradition in German anthropology. Anthropology Today, 13 (4), 3-4.
• Johnson, R. (1986). What is cultural studies anyway? Social Text, 16, 38-80.
• Knorr, A. (2011). Cyberanthropology. Germany: Peter Hammer Verlag Gmbh.
• Koç, R. (2022). Dijitalleşen kültür ya da kültürün dijitalleşmesi: Dijital kültür kavramı. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 15 (38), 500-513.
• Martin, M. (1993). Geertz and the interpretive approach in anthropology. Synthese, 97 (2), 269-286.
• Miller, D. (2013). Heather A.Horst. “The digital and the human: A prospectus for digital antropology. Digital Anthropology, 3-20, (ed.: Heather A. Horst - Daniel Miller), USA: Taylor & Francis.
• Özbudun, S. vd. (2007). Antropoloji: kuramlar/kuramcılar. Ankara: Dipnot.
• Özlem, D. (1996). Metinlerle hermeneutik (yorumbilgisi) Dersleri Cilt I-II. Ankara: İnkılâp.
• Özlem, D. (1998). Bilim, tarih ve yorum. Ankara: İnkılâp.
• Özlem, D. (2008). Kültür bilimleri ve kültür felsefesi. Ankara: Doğubatı.
• Palmer, R. E. (2003). Hermenötik. İstanbul: Anka.
• Ricoeur, P. (1990). Anlamlı eylemi bir metin gibi görmek. Toplum Bilimlerinde Yorumcu Yaklaşım, (ed.: P. Rabinow- W. Sullivan), 27-44, İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Said, E. W. (1993). Culture and imperialism. USA: Vintage.
• Sevgi, M. A. (2022). Kültürel form olarak metin: antropolojide paradigma değişimi. Antropoloji, 44, 20 – 25.
• Scholte, B. (1984.) On Geertz’s interpretive theoretical program. Current Anthropology, 25 (4), 538-542
• Scholte, B. (1986). The charmed circle of Geertz’s hermeneutics. A neo-marxist critique. Critique of Anthropology, 6 (5), 5-15.
• Shankman, P. (1984). The thick and the thin: on the ınterpretive theoretical program of Clifford Geertz. Current Anthropology, 25 (3), 261-280.
• Taburoğlu, Ö. (2018). Dijital çağın özü dijital değildir. Doğu Batı Düşünce Dergisi: Dijital Çağ, 86, 7-9.
• Taylor, C. (2019). Electronic literature in Latin America from text to hypertext [electronic resource]. Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan.
• Tuğal, S. A. (2018). Oluşum süreci içinde dijital sanat. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Weber, G. W.- Bookstei, F. L. (2011). Virtual anthropology a guide to a new interdisciplinary field. USA: Springer Vienna.