SERAMİK MALZEME VE CNC (BİLGİSAYARLI SAYISAL KONTROL) TEKNOLOJİSİ İLE TÜRKMEN TAKILARINA FARKLI BİR YAKLAŞIM

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 50, 1247 - 1263, 28.06.2025

Serap Ünal , Serkan Türkyılmaz

https://doi.org/10.12981/mahder.1517103

Öz

Öz
Toprağın insan eliyle şekillendirilmesi ve pişmiş toprak üretimi, arkeolojik dönemlere isim vermiş, süregelen uygarlıkların kültürel yapılarının ve gelişimlerinin göstergesi olmuş, günümüze kadar ulaşarak sanatsal ve inovatif kapsamda kendine önemli bir yer edinmiştir. Elle şekillendirmeyle başlayan bu süreç, üretimin pratikleştirilmesine ve detaylandırılabilmesine yönelik olarak günümüzde yeni teknolojik cihazların gereksinimini de ortaya çıkarmıştır. Günümüz çağdaş üretim teknolojilerinin geldiği son aşamalardan olan üç boyutlu yazıcılarla seramik üretiminin bir önceki aşaması olan CNC (Computer Numeric Control) teknolojisi, kalıp oluşturmada son derece verimli sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Takı ve takı tasarımı, tarihsel sürecinden günümüze yansıyan kültürel alanda sürdürülebilirliği kaçınılmaz olan bir olgudur. Özellikle takı tasarımı ve şekillendirmesi gibi ayrıntılı çalışma gerektiren bu tarz üretim alanında CNC cihazları yardımı ile yapılan üretim, zaman/sonuç itibarıyla önem ve değer kazandırmaktadır. CNC teknolojisi, diğer birçok sektörde olduğu gibi seramik sektöründe de aktif rol almaktadır. Seramik üretiminin makine ve bilgisayar destekli üretimi sayesinde seramik takı üretimi gibi elle şekillendirmede hassas ve karmaşık motiflerin üretimi daha kolay bir hale gelebilmektedir. Bu çalışmada seramik üretiminde yer alan CNC destekli makinelerle, büyük objelerin yanı sıra seramik takı gibi kültürel anlam taşıyan küçük objelerin makine desteği sayesinde sanatsal ve mücevher kalitesinde üretim yönteminin incelenmesi, araştırılması ve uygulanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Seramik Takı , Takı Tarihi , CNC Teknolojisi , Tasarım , Türkmen Takıları

Etik Beyan

Etik beyan gerektirecek bir konu yoktur.

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi BAP Komisyonu

Proje Numarası

SYL-2022-8856

Teşekkür

Süleyman Demirel Üniversitesi BAP Komisyonuna, Doç.Dr. Serap Ünal yürütücülüğünde SYL-2022-8856 kodlu projede verdikleri destek için teşekkür ediyoruz.

A DIFFERENT APPROACH TO TURKMEN JEWELRY WITH CERAMIC MATERIALS AND CNC (COMPUTERIZED NUMERICAL CONTROL) TECHNOLOGY

Öz

Abstract
The shaping of the soil by human hands and the production of terracotta have given names to archaeological periods, become indicators of the development of civilizations in the course of ages, and have survived to the present day, gaining an important place in the artistic and innovative context. This process, which started with hand shaping, has also revealed the need for new technological devices to make production practical and detailed. CNC (Computer Numeric Control) technology, which is the previous stage of ceramic production with three-dimensional printers, which is one of the last stages of today's modern production technologies, produces extremely efficient results in mold creation. Jewelry and jewelery design is a phenomenon whose sustainability is inevitable in the cultural field, reflected from its historical process to the present. Especially in this type of production field that requires detailed work, such as jewellery design and shaping, the production made with the help of CNC devices adds importance and value in terms of time/result. CNC technology plays an active role in the ceramic industry, as in many other sectors. Thanks to machine and computer-aided ceramic production, the production of delicate and complex motifs in hand shaping, such as ceramic jewellery production, can become easier. This study, aims to examine, research and apply the production method of artistic and jewellery quality, thanks to the machine support of large objects as well as small objects such as ceramic jewellery, with CNC-supported machines in ceramic production.

Anahtar Kelimeler

Ceramic Jewellery , Jewelry History , CNC Technology , Design , Turkmen Jewelry

Proje Numarası

SYL-2022-8856

Kaynakça

• Aydoğan, Ü. (2006). Bilgisayar destekli tasarım yazılımlarının stratejik kullanımının değerlendirilmesi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Baysal, E. L. (2015). Neolitik dönem kişisel süs eşyaları: yeni yaklaşımlar ve Türkiye'deki son araştırmalar. Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji (TÜBA-AR) Dergisi, 18, 9-23.
• Dikmen, M. - Çetin, K. (2012). Klâsik Türk şiirinde kadın takı ve aksesuarları. Bilig, 61,71-98.
• Güner, G. – Ödekan, S. (2018). Çömlekçi tezgâhından CNC tezgâhına. Seramik Türkiye Dergisi, 52, 86-93.
• Gürbüz, M. vd. (2009). Nanoteknoloji ile çevredostu fotokatalitik ve antimikrobiyal seramik malzemelerin üretilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9 (3), 217-221.
• İyioğlu, M. T. (2018). Üç boyutlu grafik tasarımda matrix programının takı alanında modelleme yöntemleri. İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Intarapadung, A. (2002). The application of cad/cam/cnc technology for automatıc ceramic product prototyping used by small and medium-sized ceramic manufacturers in Thailand. PNRU Academic Jorunal, 1(2), 23-36.
• Kılıç, S. (2019). Türkmen topluluklarında sosyo-kültürel ve kültsel boyutları ile at ve at süslemeleri. The Journal of Academic Social Science, 25(25), 166-189.
• Özdoğan, M. (2002). Çanak çömlek teknolojisi. Arke Atlas Yaşayan Geçmişin Dergisi, 1, 98.
• Özdoğan, M. (2011). Çanak çömlek teknolojisi. Tarih Öncesinden Demir Çağı’na Anadolu’nun Arkeoloji Atlası, (ed.: Necmi Karul), İstanbul: Doğan Burda Rizzoli Dergi Yayıncılık.
• Özdoğan, M. (2022). Prof. Dr. Mehmet Özdoğan ile Doç. Dr. Serdar Girginer söyleşisi. Yerelden Ulusala, Ulusaldan Evrensele Çukurova Ödülü 2022 Mehmet Özdoğan, (ed.: Asuman Söylemez), 222-241, Adana: Çukurova Sanat Girişimi Yayınları.
• Rieth, A. (1960). 5000 jahre töpferscheibe. Jan Thorbecke, Verlag Konstanz, Germany.
• Sevim, S. S. (2015). Seramik dekorlar ve uygulama teknikleri. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Türkoğlu, S. (2013). Tarih boyunca Anadolu'da takı ve kuyumculuk kültürü. İstanbul: İstanbul Kuyumcular Odası.
• Ünal, S. (2023). Anadolu pişmiş toprak kültüründe Göller Bölgesi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Ünal, S. - Hasekioğlu, U. (2023). İlk tür neolitik çömlekçilikten üç boyutlu yazıcılarla seramik üretimine. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16 (42), 821-835.
• Woolley, L. (1934). Ur excavations volume II the royal cemetery. New York: The British Museum and of the Museum of the University of Pennsylvania to Mesopotamia.
• Yavlal, Ç. (2009). Anadolu'da takı sanatı ve kuyumculuk. I. Uluslararası Katılımlı Mücevher-Takı Tasarımı ve Eğitimi Sempozyumu, Aydın.
• Yeşilmen, N. – Osmanbaşoğlu, G. K. (2020). Metal kilinin sanatsal alanda yeniden var oluşu: Bir sosyal inovasyon olabilir mi?. Sanat Dergisi, 36, 263-274.