Readability in Environmental Graphic Design: The Case Stuty of Afyon Kocatepe University’s Campus

Yıl 2022, , 311 - 320, 31.12.2022

Fügen Özer Gönül , Ulvi Erhan Erol

https://doi.org/10.29048/makufebed.1151265

Öz

The concept of readability, which provides the interaction between human and environment, has become a very important issue with the proliferation of information and gradually creating chaos. Environmental graphic designs, which present information in a more understandable and perceptible way, is an interdisciplinary design field with strong valid subheadings. In this article, environmental graphic design, which has functions to increase readability, orientation, information, meaning, perception and sense of place, has been examined and it is aimed to bring a sensitive approach to daily life with a sample application. The dimensions of the signage designs, which have an important place in the campus of Afyon Kocatepe University, their locations, their coming together and the color, typography and harmony features applied on the signs have been the subject of this research. These designs were analyzed in terms of usage characteristics and solution suggestions were made. Quick Response (QR) code system, mapping and Augmented Reality (AR) augmented reality applications that facilitate access to information, provide visual integrity, and make the user feel safe and belonging while creating information and guidance functions according to the principles of the graphic design discipline are presented as suggestions.

Anahtar Kelimeler

(AR) augmented reality, information, readability, (QR) code, guidance

Çevresel Grafik Tasarımda Okunabilirlik: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yerleşkesi Örneği

Öz

İnsan ve çevre arasındaki etkileşimi sağlayan okunabilirlik kavramı, günümüzde bilgilerin çoğalması ve giderek kaos yaratmasıyla çok önemli bir konu haline gelmiştir. Bilgiyi daha anlaşılabilir ve algılanabilir bir şekilde sunan çevresel grafik tasarımlar, kuvvetli bir geçerliliğe sahip alt başlıkları olan, disiplinlerarası bir tasarım alanıdır. Bu makalede, okunabilirlik, yönlendirme, bilgilendirme, anlamlandırma, algı ve mekân duygusunu arttırmaya yönelik işlevleri olan çevresel grafik tasarım hakkında incelemelerde bulunulmuş ve örnek bir uygulama ile günlük yaşama ait duyarlı bir yaklaşım getirilmesi amaçlanmıştır. Afyon Kocatepe Üniversitesi yerleşkesinde önemli bir yer tutan tabela tasarımlarının yer alış boyutları, konumları, bir araya gelişleri ile tabelalarda uygulanan renk, tipografi ve uyum özellikleri bu araştırmanın konusunu oluşturmuştur. Bu tasarımlara kullanım özellikleri bakımından analizler yapılarak, çözüm önerileri getirilmiştir. Grafik tasarım disiplininin ilkelerine göre bilgilendirme ve yönlendirme işlevlerini oluştururken, bilgiye ulaşımı kolaylaştıran, görsel bütünlüğü sağlayan, kullanıcıya kendini güvende ve aidiyetlik duygusunu hissettiren Quick Response (QR) kod sistemi, haritalandırma ve Augmented Reality (AR) artırılmış gerçeklik uygulamaları öneri olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

(AR) artırılmış gerçeklik, bilgilendirme, okunabilirlik, (QR) kod, yönlendirme

Kaynakça

• Alkiş, K.C., Ünver O.S. (2020). Web tabanlı bitki bilgi sistemi (BBS): Karadeniz Teknik Üniversitesi Kanuni yerleşkesi örneği. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1): 535-545.
• Aslan, F., Aslan, E., Atik, A. (2015). İç mekânda algı. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5 (11): 139-151.
• Atamaz, E. (2015). Mekân tasarımında grafik tasarımın rolü ve önemi. 4. Ulusal İç Mimarlık Sempozyumu, 6-8 Mayıs 2015, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 3-12.
• Atamaz, D.E. (2017). Grafik tasarımın mekânsal imaj yaratımındaki rolü. Doktora Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Lefkoşa.
• Ay, Ş. (2021). Bilgilendirme ve yönlendirme tasarımı bağlamında otogar grafikleri ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Aybay, C. (2017). Bilgilendirme tasarımında disiplinlerarası tasarım işbirliği ve grafik tasarımın bu işbirliğindeki yeri. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 7(3): 454-461.
• Azuma, R.T. (1997). A survey of augmented reality. Presence: Teleoperators and Virtual Environments, 6(4): 355-385.
• Berry, D.J. (2008). Kamusal mekânda okunaklılık, grafik sanatlar üzerine yazılar. https://gmk.org.tr/uploads/news/file-145686177971415883.pdf (Erişim Tarihi: 6.8.2022)
• Bilici, F. (2015). Pazarlamada artırılmış gerçeklik ve karekod teknolojileri: tüketicilerin artırılmış gerçeklik teknoloji algılamaları üzerine bir alan araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Dural, G., Köseoğlu, E. (2019). Göynük’te mekânsal aşinalık ve kentsel okunabilirlik ilişkisi. 4th International Symposium on Innovative Approaches in Architecture, Planning and Design, 4(7): 55-57.
• Fişenk, H. (2012). Yönlendirme dizgelerinde yerleşke kimliğine uygunluk ve grafik tasarım sorunları: Ankara ili Çankaya ilçesi Kızılay mahallesi için yönlendirme dizgesi tasarımı. Sanatta Yeterlik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gibson, D. (2009). The Wayfinding handbook: Information design for public places. Princeton Architectural Press, New York.
• Güç, B., Gençel, Z., Karadayı, A. (2013). Mekân, algı ve biliş bağlamında hastane tasarım dilini anlamak: SDÜ hastanesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17(1): 133-146.
• Gökçearslan, A. (2016). Artırılmış gerçeklik uygulamaları ve grafik tasarım alanına yansımaları. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(21): 697-708.
• Güler, T. (2008). Grafik tasarımda yeni bir alan: bilgilendirme tasarımı ve bir uygulama. Sanatta Yeterlik Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• İzgi, U. (1999). Mimarlık süreç kavramlar ilişkiler. YEM Yayınları, İstanbul.
• Karasar, N. (2020). Araştırmalarda rapor hazırlama. (Araştırma ve yayın etiği ile). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Karamustafa, S. (2003). 21. Yüzyıl Türkiye’sinde görsel iletişim tasarımı eğitimi. Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Keskinkol, G., Uçar, T.F. (2017). Sanat ve mekân algısında kaligrafik ve tipografik yaklaşımın yansımaları. SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, (20): 568-582. Kipper, G., Rampolla, J. (2013). Augmented Reality: An emerging technologies guide to AR. Printed in the United States of Ammerika, Waltham.
• Mercin, L. (2013). Çevre ve kent estetiği açısından grafik tasarımın önemi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1): 1-9.
• Milgram, P., Kishino, F. (1994). A taxonomy of mixed reality visual displays, IEICE Transactions On Information And Systems, (12): 1321–1329.
• Satır A. D. (2015). Dijitalleşmenin kentsel kimlik bağlamında çevresel grafik tasarıma etkisi: Led tabela örneği. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 5(1): 54-66.
• Schuller, G. (2009). Bilgilendirme tasarımı = karmaşa + disiplinlerarası + deney. Ö. Durmaz (Ed.) (E. Say, Ö. Durmaz, Çev.) Grafik Tasarım Dergisi, (28): 40-43.
• Polat, Z. A. (2014). Karekod teknolojisinin mesleğimizdeki olası kullanımları üzerine düşünceler. V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 14-17 Ekim 2014, İstanbul, Türkiye.
• Tarakçı, E. E. (2017). Kentsel açık ve yeşil alanların kentsel tasarım teorilerine göre incelenmesi: Trabzon kent merkezi örneği, Asosjournal Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (43): 438-460.
• Tekeli, İ. (2011). Tasarım, mimarlık ve mimarlar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Topaklı, A. (2019). Bilgilendirme tasarımında yeni uygulama: Eşrefoğlu camii örneği. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 9 (20): 39-53.
• Topaklı, A. (2022). Kent kimliğini etkileyen yönlendirme ve işaretleme tasarımları üzerine bir değerlendirme. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 12( 3): 555-576.
• Uçar, T. F. (2004). Görsel iletişim ve grafik tasarım. İnkılâp Kitapevi, İstanbul.
• Uyan Dur, B.İ. (2011a). Çevresel grafik tasarımın uygulama alanları. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1 (7) : 159-178.
• Uyan Dur, B.İ. (2011b). Bilgilendirme tasarımında ilkeler, öğeler ve uygulama sorunları - Bilgilendirme tasarımı uygulaması. Sanatta Yeterlik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ünal, F.C. (2013). Artırılmış gerçeklik teknolojisinin kullanımıyla mimarlık rehberi; Eindhoven kenti üzerinden değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Wyman, L. (2009). Yönlendirme sistemleri. Grafik Tasarım Dergisi, (28): 68-77