Müzelerin Açık Mekan Kalitesi ve Kullanıcı Tercihleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: Ek (Suppl.) 1, 290 - 300, 29.12.2020

Makbulenur Bekar , Demet Ülkü Gülpınar Sekban

https://doi.org/10.29048/makufebed.756317

Cited By: 1

Öz

Günümüzde, insanların ihtiyaç ve isteklerinin artması farklı etkinlik çeşitlerini de beraberinde getirmiştir. Kentsel açık alanlar ise bu ihtiyaçların gerçekleştirildiği en önemli alanlar arasındadır. Kentin sahip olduğu açık mekânların doğru şekilde tasarlanması, kaliteli ve daha yaşanabilir kentler oluşmasına imkân sağlamaktadır. Canlı ve cansız birçok bileşenden oluşan kentlerde tarihi yapılar en önemli envanterler arasındadır. Bu yapılar arasında olan bazı müzeler yerel yabancı birçok çok kullanıcıyı çekmekte ve geçmiş ile günümüz arasında köprü görevi görmektedir. Kapalı mekanlarının yanısıra açık mekanlara da sahip olan müzelerde ise bu potansiyelin iyi değerlendirmesi durumunda mekân kalitesini artmakta ve kullanıcı tercihlerini bu mekânlara doğru çekmektedir. Kullanıcılarda artık bu müzeleri bir defalığına değil açık mekanlarında boş vakitlerini değerlendirmek ve sosyalleşmek için daha fazla ziyaret edeceklerdir. Yapılan bu çalışma kapsamında, Trabzon ilinde bulunan ve en çok turist çeken tarihi müzeler arasında yer alan; Atatürk Köşkü Müzesi, Trabzon Müzesi ve Kanuni Sultan Süleyman Osmanlı Kültür Evi ve Müzesi incelenmiştir. Mekansal kalite konusunda yapılan çalışmalar, genellikle kent, mahalle, konut, park vb. ölçektedir. Bu nedenle, yapılan bu çalışmanın tarihi envanterler üzerindeki mekânsal kaliteyi sorgulaması çalışmanın özgün nitelikleri arasındadır. Bu kapsamda oluşturulan mekan kalitesi parametreleri yapılan literatür çalışmaları değerlendirilerek oluşturulmuştur. Sonuçlar SPSS 23.0 ile değerlendirilmiş ve müzelerin açık mekanlarının kaliteleri kullanıcı tercihleri doğrultusunda belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

açık mekânlar, kalite parametreleri, mekan kalitesi, müze açık mekanları

A Comparative Study on Open Space Quality of Museums and User Preferences

Öz

Nowadays, increasing the needs and desires of people has brought different kinds of activities. Urban open spaces are among the most important areas where these needs are realized. The right design of the open spaces of the city allows for the creation of high quality and more livable cities. Historical structures are among the most important inventories in cities consisting of many living and non-living components. Among these buildings, museums attract many local users and serve as a bridge between past and present. In museums with open spaces, it increases the quality of the space and draws the user preferences towards these places. Users will no longer be able to use these museums once in a while for their needs and desires. Within the scope of this study, which has a history of 4000 years in Trabzon, which is among the most tourist attractions in the history; Atatürk Mansion Museum, Trabzon Museum and Kanuni House Museum were examined. Studies on spatial quality, usually urban, neighborhood, housing, parking and so on. It is scale. Therefore, this study is one of the original characteristics of the study which questions the spatial quality on historical inventories. In this context, the quality of the space parameters were determined by evaluating the literature studies. The results were evaluated with SPSS 23.0 and the quality of the open spaces of the museums were determined according to the user preferences.

Anahtar Kelimeler

Outdoor spaces, quality parameters, space quality, museum open spaces

Kaynakça

• Das, D. (2008) “Urban Quality of Life: A Case Study of Guwahati”, Social Indicator Research Journal, Sayı 88, s. 297-310.
• Düzenli T., Tarakci Eren E., Alpak E.M. (2017). Müze Bahçelerinin Peyzaj Özellikleriyle Kullanıcı Memnuniyeti İlişkisi, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12, 201-214.
• Gehl, J. (1987, 2011) Life Between Buildings: Using Public Space, Arkitektens Forlag, Copenhagen.
• Gibson, J. (1979), The Ecological Approach to Visual Perception. Boston, MA: Houghton Mifflin
• Göğebakan, Y. (2016). Üniversiteler Ve Müzeler: İnönü Üniversitesi Müzeleri. Art-e Sanat Dergisi, 9(18), 470-489.
• Güler Cenik, M. (2018). Müzelerde Tarihi Eserlerin Tanitim Sorunlari; Gordion Müzesi İçin Grafik Tasarimi Uygulamalari. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Grafik Anasanat Dalı. Sanatta Yeterlik Tezi
• Güneroğlu N. (2017). Akarsu Rehabilitasyonunun Peyzaj Kalitesi Üzerindeki Etkileri", Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 18, 10-20.
• Greene, S. (1992). Cityshape Communicating and Evaluating Community Design. Journal of the American Planning Association, 58(2), 177-189.
• İnceoğlu, M., Aytuğ, A. (2009). Kentsel Mekânda Kalite Kavramı. Megaron, 4(3).
• Jenkins, K. (1991). Re-thinking History. Routledge, London.
• Keskin, N. (2014). Kentlerde Yeni Bellek Mekanları: Kent Müzeleri. Folklor/edebiyat Dergisi, 20(79).
• Lynch, K. (1984). Good city form. MIT press.
• Nasar, J. L. (1994). Urban design aesthetics: The evaluative qualities of building exteriors. Environment and behavior, 26(3), 377-401.
• Özen, H., Tuluk, Ö. I., Engin, Ö. E., Düzenli, H. İ., Sümerkan, M. R., Tutkun, M., Üstün Demirkaya, F., Keleş, S. (2010). Trabzon Kent İçi Kültür Varlıkları Envanteri. T.C. Trabzon Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
• PPS,2005. https://www.pps.org/article/august2005whatmakesplacegreat (Erişim 17.05.2018)
• Rapoport, A. (1977). Human aspects of urban form: towards a man—environment approach to urban form and design. Elsevier.
• Talboys, G. (2011). Museum Educator’s Handbook, 3rd ed. UK: Routledge.
• Thompson, C. W. (2002). Urban open space in the 21st century. Landscape and urban planning, 60(2), 59-72.
• Şahan, M. (2005). Müze ve eğitim. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 487-501.
• Şahan, M. (2017). Kentsel Alanda Heykel ve Çevre İlişkisi Üzerine Bir İnceleme. Anadolu Üniversitesi Sanat & Tasarım Dergisi, 6(2), 92-109.
• URL-1, http://www.trabzon.gov.tr/kultur-varliklari-ve-tarihi-yerler
• URL-2 https://www.tatilana.com/2015/08/trabzon-muzesi-kostaki-konagi.html
• URL-3 http://sanartrestorasyon.com/proje/detay/kultur-ve-turizm-bakanligi-trabzon-muzesi-kostaki-konagi-restorasyonu
• Uzgören, G., Erdönmez, M. E. (2017). Kamusal Açık Alanlarda Mekan Kalitesi ve Kentsel Mekan Aktiviteleri İlişkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Megaron, 12(1).
• van den Dobbelsteen, A., de Wilde, S. (2004). Space use optimisation and sustainability—environmental assessment of space use concepts. Journal of environmental management, 73(2), 81-89.
• Voordt, D. J. M. van der, Wegen HBR van (2005). Architecture in use: an introduction to the programming, design and evaluation of buildings / Amsterdam: Architectural Press
• Wey, W. M., & Wei, W. L. (2016). Urban street environment design for quality of urban life. Social Indicators Research, 126(1), 161-186.
• Whyte, W. H. (2000). The Social Life Of Small Urban Spaces,Common Ground? Readings and Reflections on Public Space,Ed.: A.M. Orum and Z.P. Neal (editors), New York, Routledge.