Spor Bölümlerinde Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Özelliklerinin Ve Stresle Başa Çıkma Stillerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi Investigation Personality Aspects And Coping Style To Stress Of Students Taking Education...

Yıl 2015, Cilt: 7 Sayı: 12, 65 - 82, 02.06.2015

Meriç Eraslan

Öz

Bu araştırmanın amacı spor bölümlerinde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerini ve stresle başa çıkma stillerini çeşitli değişkenler ışığında incelemektir. Araştırmaya Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda öğrenim gören 266 öğrenci katılmıştır. Katılımcıların kişilik özelliklerinin belirlenmesinde Benet-Martinez ve John (1998) tarafından geliştirilen Beş Faktör Kişilik Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların stresle başa çıkma biçimlerinin belirlenmesinde ise Şahin ve Durak (1995) tarafından geliştirilen Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizlerinde SPSS 22.0 veri analiz programı kullanılmıştır. Araştırmanın sonunda katılımcıların kişilik tarzlarının öğrenim gördükleri bölüm, cinsiyet, yaş grupları, lisanslı olarak spor yapma durumu, takım veya ferdi olarak sporla ilgilenme durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir (p>0.05). Benzer şekilde öğrencilerin stresle başa çıkma stillerinin de öğrenim gördükleri bölüm, yaş grupları, lisanslı olarak spor yapma durumu, takım veya ferdi olarak sporla ilgilenme durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05). Öğrencilerin stresle başa çıkma stillerinin cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiş, elde edilen bulgulara göre stresle başa çıkmada boyun eğici davranışları erkek öğrencilerin kız öğrencilerden daha fazla sergiledikleri tespit edilmiştir (p<0.05). Sonuç olarak spor bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerin kişilik özelliklerinin ve stresle başa çıkma stillerinin genel olarak benzer olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencileri, kişilik, stresle başa çıkma

Kaynakça

• Akbulut, Ayhan (2010), Duygusal Zeka Ve Kişiliğin Öğrenme Stillerine Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, Betül-İmamoğlu, Seval (2001), ‘’Stresle Başaçıkma Becerisi Geliştirmeye Yönelik Grup Çalışması’’, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı.14, (41-52).
• Aytaç, Serpil (2009), İş Stresi Yönetimi El Kitabı İş Stresi: Oluşumu, Nedenleri, Başa Çıkma Yolları, Yönetimi, Labour Ministry-CASGEM, Ankara.
• Basım, H.ejat-Çetin, Fatih-Tabak, Akif (2009), ‘’Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Kişilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımlarıyla İlişkisi’’ Türk Psikoloji Dergisi, Cilt.24, Sayı.63, (20-34).
• Benet-Martinez Veronica-John, Oliver P (1998), ‘’Los Cinco Grades Across Cultures And Ethnic Groups: Multitrait-Multimethod Analyses Of The Big Fi Ve İn Spanish And English’’, Journal of Personality and Social Psychology, No.75, (729-750).
• Biddle, Stuart J.H- Asare, Mavis (2011), ‘’Physical Activity And Mental Health In Children And Adolescents: A Review Of Reviews’’, British Journal Of Sports Medicine, No.45, (886-895).
• Campbell-Sills, Laura-Cohan, Sharon L-Stein, Murray B (2006), Relationship Of Resilience To Personality, Coping, And Psychiatric Symptoms İn Young Adults. Behaviour Research And Therapy, Vol.44, No.4, (585-599).
• Canpolat, Özlem (2006), Çalışanların Stres Düzeylerini Etkileyen Faktörler ve İş Sağlığı Hemşiresinin Stres İle Baş Etmede Etkinliği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• De Moor, M. H. M-Beem, A. L-Stubbe, J. H-Boomsma, D. I-De Geus, E. J. C. (2006), ‘’Regular Exercise, Anxiety, Depression And Personality: A Population-Based Study’’, Preventive Medicine, No.42, (273-279).
• Deniz, M. Engin- Yılmaz, Ercan (2006), ‘’Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Ve Stresle Başa Çıkma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi’’ Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Cilt.3, Sayı.25, (17-26).
• Dimeo, F-Bauer, M-Varahram, I-Proest, G-Halter, U (2001), ‘’Benefits From Aerobic Exercise İn Patients With Major Depression: A Pilot Study’’, British Journal Of Sports Medicine, No.35, (114-117).
• Dishman, Rod K-Hales, Derek P-Pfeiffer, KarinA-Felton, Gwen-Saunders, Ruth-Ward, Dianne S-Dowda, Marsha-Pate, Russell R (2006), ‘’Physical Self-Concept And Self-Esteem Mediate Cross-Sectional Relations Of Physical Activity And Sport Participation With Depression Symptoms Among Adolescent Girls’’, Health Psychology, Vol.25, No.3, (396-407).
• Doğan, Tayfun (2013), ‘’Beş Faktör Kişilik Özellikleri İle Öznel İyi Oluş’’ Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt.14, Sayı.1, (56-64).
• Durna, U. (2004), ‘’Stres, A Tipi Ve B Tipi Kişilik Yapısı Ve Bunlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma’’, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt.11, Sayı.1, (191-206).
• Ekinci, Okan-Ekinci, Aslı (2013), ‘’Major Duygudurum Bozukluklarında Kişiliğin Üç Boyutlu Değerlendirilmesi ve Klinik Özelliklerle İlişkisi’’, Nöropsikiyatri Arşivi, Sayı.50, (15-22).
• Güçlü, Nezahat (2001), ‘’Stres yönetimi’’, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt.21, Sayı.1, (91-109). Herken, Hasan-Bodur, Said-Kara, Fatih (2000), ‘’Üniversite Öğrencisi Kızlarda Madde Kullanımı İle Kişilik Ve Ruhsal Belirti İlişkisi’’ Klinik Psikiyatri, Sayı.3, (40-45).
• Keskin, H.Kağan-Yapıcı, Şenay (2008), ‘’Başarılı Ve Başarısız Öğrencilerin Kişilik Özellikleri İle İlgili Öğretmen Ve Veli Görüşleri’’ Kuramsal Eğitimbilim, Cilt.1, Sayı.1, (20-32).
• Kuru, Emin (2003), ‘’Farklı Statüdeki Beden Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri’’, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt.23, Sayı.1, (175-191).
• Okutan, Mustafa-Tengilimoğlu, Dilaver (2002), ‘’İş Ortamında Stres Ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri: Bir Alan Uygulaması’’, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.4, Sayı.3, (1- 27).
• Otrar, Mustafa-Ekşi, Halil-Dilmaç, Bülent-Şirin, Ahmet (2002), ‘’Türkiye’de Öğrenim Gören Türk Ve Akraba Topluluk Öğrencilerinin Stres Kaynakları, Başaçıkma Tarzları İle Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma’’, Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı.2, (477-499).
• Özdemir, Osman-Özdemir, Pınar Güzel-Kadak, Muhammed Tayyip-Nasıroğlu, Serhat (2012), ‘’Kişilik Gelişimi’’, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, Cilt.4, Sayı.4, (566-589).
• Şahin, Nesrin H-Durak, Ayşegül (1995), ‘’Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite Öğrencileri İçin Uyarlanması’’ Türk Psikoloji Dergisi, Cilt.10, Sayı.34, (56-73).
• Tazegül, Ünsal (2014), ‘’Sporun Kişilik Üzerindeki Etkisinin Araştırılması’’, The Journal of Academic Social Science Studies, Say.25, (537-544).
• Tekin, Özlem (2009), İlköğretim Okul Müdürlerinin Stresle Başa Çıkma Stratejilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (İzmir İli Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Temel, Emine-Bahar, Aynur-Çuhadar, Döndü (2007), ‘’Öğrenci Hemşirelerin Stresle Başetme Tarzları ve Depresyon Düzeylerinin Belirlenmesi’’, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt.12, Sayı.5, (107-118).
• Terzi, Şerife- Çankaya, Zeynep Cihangir (2009), ‘’Bağlanma Stillerinin Öznel İyi Olmayı Ve Stresle Başa Çıkma Tutumlarını Yordama Gücü’’, Türk Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Dergisi, Cilt.4, Sayı.31, (1-11).
• Tokmak Cüneyt, Kaplan Çetin, Türkmen Fatih, (2011), ‘’İş Koşullarının Sağlık Çalışanlarında Yol Açtığı Stres Üzerine Sivas’ta Bir Araştırma’’, İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt.3, Sayı.1, (49-68).
• Wang, L-Wang, X-Wang, W-Chen, C-Ronnennberg, A. G-Guang, W-Huang, A- Fang, Z-Zang, T-Wang, L-Xu, X (2004), ‘’Stress And Dysmenorrhoea: A Population Based Prospective Study’’, Occupational And Environmental Medicine, Vol.61, No.12, (1021-1026).
• Yelboğa, Atilla (2006), ‘’Kişilik Özellikleri Ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.’’,“İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt.8, Sayı.2, (196-211).