İSTANBUL SMMM ODASINDA KAYITLI MUHASEBE MESLEK MENSUPLARINA VERİLEN DİSİPLİN CEZALARININ SUÇ DAĞILIMI VE ANALİZİ: 2008-2015 - THE ANALYSIS AND DISTRIBUTIONS OF DISCIPLINE PUNISHMENTS FOR CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS REGISTERED IN ISTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS: 2008-2015

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 18, 328 - 352, 31.03.2017

Vedat Ekergil

https://doi.org/10.20875/makusobed.296692

Cited By: 3

Öz

Muhasebe mesleğinde
disiplin sürecinin başlangıcı 1989 yılında yürürlüğe konulan 3568 Sayılı Kanuna
dayanmaktadır. İlk Disiplin Yönetmeliği 2000 yılında yayımlanmıştır.
Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu’nun (IFAC) bünyesinde IESBA Etik
Kurallara bağlı olarak 2007 yılında Disiplin Yönetmeliği güncellenmiş ve 2015
yılında son şeklini almıştır. Türkiye’de 2008-2015 döneminde verilen disiplin
cezalarının sayısı 738 iken, bu cezalar 591 meslek mensubu tarafından
gerçekleştirilmiştir. Meslek mensuplarının sadece %9’u Serbest Muhasebeci
unvanına sahip olmasına rağmen, aynı dönemde Resmi Gazetede yayımlanan disiplin
cezalarının %61,6’sı Serbest Muhasebeciler tarafından gerçekleştirilmiştir.
Uyarma ve kınama cezaları Resmi Gazetede yayımlanmamasına rağmen, diğer
disiplin cezalarının ortaya çıkmasında bir tetikleyici niteliktedir.

         Meslek mensupları için verilen disiplin cezalarının
temelinde; cezaların azaltılması, daha kaliteli hizmet verilmesi ve daha
nitelikli meslek mensubunun yaratılması yatmaktadır. Bu nedenle amaç daha çok
ceza vermeye çalışmaktan ziyade, etik değerleri yüksek bir meslek mensubu
oluşturmaktadır. Çalışmada İstanbul SMMM Odasına bağlı meslek mensuplarından
2008-2015 dönemde disiplin cezası almış olanların suçlarının dağılımı ve
nedenleri araştırılmaktadır. Bu amaçla Odanın faaliyet raporlarında yer alan
disiplin kurulu raporları incelenerek, Disiplin Yönetmeliği’nde disiplin
cezaları olarak tanımlanan 5., 6., 7., ve 9. maddelerin bentler bazında
dağılımı gerçekleştirilmektedir. 2008-2015 döneminde İstanbul’a ilişkin toplam
223 disiplin cezası Resmi Gazetede yayımlanmasına rağmen, İstanbul SMMM Odası
aynı dönemde 1016 disiplin dosyası incelemiştir. Bu dosyaların %74,7’si uyarma
ve kınama cezalarına aittir. Disiplin suçlarının ortaya çıkış nedenleri
arasında; Serbest Muhasebeci unvanının kaldırılması çabası, işletmelerin
yaşadığı yoğun rekabet ortamında çıkar çatışmaları arasında meslek mensubunun
yalnız kalması,  devletin meslek mensubu
üzerinde kurduğu baskı vb. sayılabilir.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe mesleği, Disiplin ceza türleri, Disiplin süreci, TÜRMOB, IESBA

Kaynakça

• Aga, Mehmet ve Şafaklı, Okan Veli (January 2007). “An Empirical Investigation of Service Quality and Customer Satisfaction in Professional Accounting Firms: Evidence from North Cyprus”, Problems and Perspectives in Management, 5:3, (84-138).
• Banar, Kerim ve Ekergil, Vedat (2010). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Hizmet Kalitesi: Sunulan Hizmetlerin Kalitesi ile Müşteri Memnuniyeti İlişkisi ve Eskişehir Uygulaması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10:1, (39-60).
• Bédard, Jean (2001), “The Disciplinary Process of the Accounting Profession: Protecting The Public or the Profession? The Québec Experience”, Journal of Accounting and Public Policy, 20, (399-437).
• Berry, Leonard L. ve Parasuraman, A. (1992). “Prescriptions for a Service Quality Revolution in America”, Organizational Dynamics, 20:4, (5-15).
• Ekergil, Vedat; Çavuş, Gülşen; Kodalak, Erkan (2016). “Türkiye’de TÜRMOB ile Birleşik Krallık ACCA’da Muhasebe Meslek Mensuplarının Disiplin Süreci ve İki Birlik Arasındaki Disiplin Sürecinin Karşılaştırılması”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8:3, (107-137). DOI: 10.20491/isarder.2016.192.
• İslamoğlu A. H. (2009). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. İstanbul: Beta Yayıncılık. ISBN: 9786053779919.
• Parasuraman, A.; Zeithalm, Valarie A. ve Berry, Leonard L. (1988). “SERVQUAL: A Multiple-Item Scale for Measuring Consumer Perceptions of Service Quality”, Journal of Retailing, 64:1, (12-40).
• Saxby, Carl L.; Ehlen, Craig R., ve Koski, Timothy R., (2004). “Service Quality In Accounting Firms: The Relationship Of Service Quality To Client Satisfaction And Firm/Client Conflict”, Journal of Business & Economics Research, 2:11, (75-85).
• Weekes, David J.; Scott, Mark E. ve Tidwell, Paula M. (1996). “Measuring Quality and Client Satisfaction in Professional Business Services”, Journal of Professional Services Marketing, 14:2, (25-37).