İŞ STRESİ VE TURİZM İŞLETMELERİNDE YAPILAN ARAŞTIRMALARA İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME - JOB STRESS AND AN EVALUATION OF THE STUDIES MADE IN THE TOURISM ENTERPRISES

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 20, 39 - 53, 30.09.2017

Bilal Deveci

https://doi.org/10.20875/makusobed.306671

Cited By: 5

Öz

Bu
çalışmanın amacı, iş stresinin bireysel ve örgütsel açıdan öneminin ortaya
konulması ve turizm işletmelerinde çalışanların iş stresini etkileyen
faktörlerin kavramsal olarak değerlendirilmesidir. Bu amaçla yerli ve yabancı
literatürde, turizm işletmelerinde çalışanların iş stresini etkileyen
faktörleri belirleyen araştırmalar değerlendirilmiş ve bu değerlendirmelerin
sonucunda turizm işletmelerine bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İş Stresi, Bireysel İş Stresi, Örgütsel İş Stresi, İş Stresi Faktörleri, Turizm İşletmeleri

Kaynakça

• Akova Orhan ve Işık, Kerim (2008), "Otel İşletmelerinde Stres Yönetimi: İstanbul’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, (17-44).
• Akpınar, Burhan (2008), "Eğitim Sürecinde Öğretmenlerde Strese Yol Açan Nedenlere Yönelik Öğretmen Görüşleri"Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, (359-366).
• Akpulat, Adalet Nükhet-Polat Üzümcü, Tülay-Karacan, Esin (2016), "Turizm İşletmelerinde Çalışanların Yaşadıkları İş Stresi İle Örgütsel Bağlılıkları İlişkisi, Çeşme ve Kartepe Örneği", Journal of Human Sciences, Cilt13, Sayı 3, (5136-5149).
• Aktaş, Aliye M. (2001), "Bir Kamu Kuruluşunun Üst Düzey Yöneticilerinin İş Stresi ve Kişilik Özellikleri", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 56, Sayı 4, (25-42).
• Aslan, Şebnem ve Atayeter, Çoşkun (2003), "Sağlık Çalışanlarında Stres ve Stres Yönetimi", Standart Ekonomik ve Teknik Dergi, Cilt 43, Sayı 512, (19-24). Aslan, Zeynep ve Cengiz, Ekrem (2015), "Akademisyenlerin İş Stresi ile İş Motivasyonu İlişkisi", Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı 12, (26-43).
• Avcıkurt, Cevdet (2015), Turizm Sosyolojisi: Genel ve Yapısal Yaklaşım, 4. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Aydın, Şule (2004), "Örgütsel Stres Yönetimi", Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 3, (49-74).
• Bardavit, Mihal (2007), Kişilik Yapılarının Stresi Değerlendirme, Stresle Başa Çıkma Yaklaşımları, Algılanan Stres ve İş Doyumu Üzerinde Olan Etkisinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Büyükfırat, Beyza (2009), Performans Değerleme Uygulamalarının Çalışanların İş Stresi Düzeyleri Üzerine Etkileri: İmalat Sektöründe Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Chuang, Ning-Kuang-Lei, Simon A. (2011), "Job Stress Among Casino Hotel Chefs in a Top-Tier Tourism City", Journal of Hospitality Marketing & Management, Cilt 20, Sayı 5, (551-574).
• Cleveland, Jeanette N.-O'Neill, John W.-Himelright, Jodi L.-Harrison, Michelle M.-Crouter, Ann C. - Drago, Robert (2007)., "Work and Family Issues in The Hospitality Industry: Perspectives of Entrants, Managers, and Spouses", Journal of Hospitality&Tourism Research, Cilt 31, Sayı 3, (275-298).
• Cooper, L. Cary and Dewe, Philip (2004), Stress Brief of History. United Kingdom: Blackwell Publising ltd.
• Çelik, Nuray (2009), Konaklama İşletmelerinde Çalışanlara Yönelik Yıldırma Davranışları (Mobbing) ve İş Stresi: Mersin İli Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Danna, Karen and Griffin, Ricky W. (1999), "Health And Well-Being İn Workplace: A Review And Synthesis of The Literature", Journal of Management, Cilt 25, Sayı 3, (357-384).
• Daskin, Mustafa (2013), "Favouritism and Self-Efficacy as Antecedents on Managers' Politics Perceptions and Job Stress", Anatolia, Cilt 24, Sayı 3, (452-467).
• Durna, Ufuk (2005), "A Tipi ve B Tipi Kişilik Yapıları ve Bu Kişilik Yapılarını Etkileyen Faktörlerle İlgili Bir Araştırma" İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 19, Sayı 1, (275-290).
• Ekinci, Hasan ve Ekici, Süleyman (2003), Yöneticiler Üzerindeki Etkileri Açısından Stres Kaynakları ve Bir Uygulama", Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2, (93-111).
• Eşsizoğlu, Altan-Işıklı, Burhanettin-Güleç, Gülcan-Aksaray, Gökay-Yenilmez, Çınar-Kırel, Ayşe Ç. (2013), "Stresin Tanımı ve Doğası" (Ed) Çınar Yenilmez, Çatışma ve Stres Yönetimi, (1. Basım). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, Eskişehir.
• Genç, Nurullah (2005), Yönetim ve Organizasyon, (2. Basım), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Geylan, Ramazan-Taşçı, Deniz-Tonus, Zümrüt-Benligray, Serap-Oktal, Özlem (2004), İnsan Kaynakları Yönetimi, Anadolu Üniversitesi Web-Ofset Tesisleri, Eskişehir.
• Gök, Sibel (2009), "Çalışma Yaşamının Önemli Bir Sorunu: Örgütsel Stres", Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 27, Sayı 2, (429-448).
• Göksel, Aykut ve Tomruk, Zeynep (2016), "Akademisyenlerde Stres Kaynakları İle Stres Durumunda Gösterilen Davranışların İlişkisi", Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 2, (315-343)
• Güney, Salih (2000), Davranış Bilimleri, (2. Basım), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Güney, Salih ve Demir, Ayhan (1997), "Kamu ve Özel Sektördeki Tepe Yöneticilerinin İşle İlgili Stres Kaynaklarının Karşılaştırılması", Verimlilik Dergisi. M.P.M Yayınları, No 2.
• Hu, Hsin-Hui S. and Cheng, Chien-Wei (2010), "Job Stress, Coping Strategies, and Burnout Among Hotel İndustry Supervisors in Taiwan", The International Journal of Human Resource Management, Cilt 21 Sayı 8, (1337-1350).
• Hwang Jinsoo-Lee, Junghoon J.-Park, Seulgi-Chang, Hosung-Kim, Samuel S. (2014), "The Impact of Occupational Stress on Employee's Turnover Intention in the Luxury Hotel Segment", International Journal of Hospitality & Tourism Administration, Cilt 15, Sayı 1, (60-77).
• Hwang, Jinsoo-Hyun, Sunghyup S.-Park, Jongseung (2013), "Segmentation of Hotel Employees by Occupational Stress and Differences in Demographic Characteristics", Asia Pacific Journal of Tourism Research, Cilt 18, Sayı 3, (241-261).
• Izgar, Hüseyin (2012), "Çalışanlarda Stres ve Tükenmişlik", (Ed) Hüseyin, Izgar, Endüstri ve Örgüt Psikolojisi, (2. Basım), Eğitim Akademi Yayınları, Konya, (127-148).
• Karabacak, Gözde (2013), İş-Aile Çatışmasının İş ve Yaşam Doyumunda Etkilerinin İş Stresi ve Algılanan Sosyal Destek Açısından Otel Personeli Üzerinde İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aydın.
• Kırel, Çiğdem (1993), "Örgütsel Stres Kaynakları ve Çalışan Kadınlarda Etkileri, Dünya ve Türkiye’de Güncel Sosyolojik Gelişmeler", I. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı, (159-173).
• Luthans, Fred (2011). Organizational Behavior, (12th Edition). Newyork: Mc Graw Hill Publishing.
• Mc Grath, Joseph E. (1976), "Hanbook of İndustry and Organizational Psychology", (Ed) Marvin D. Dunutte. Stress and Behavior in Organizations. (1st Edition). Chicago: Rand Mc Nally College Publishing Company.
• Newstrom, John W. and Davis, Keith (2002), Human Behavior At Work, McGraw-Hill,
• Okutan, Mustafa ve Tengilimoğlu, Dilaver (2002), "İş Ortamında Stres ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri", Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 4, Sayı 3, (15- 42).
• Onay, Meltem ve Kılıcı, Sevde (2011), "İş Stresi ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Garsonlar ve Aşçıbaşılar", Organizasyon ve Yönetim Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, (363-372).
• Özcan, İrfan-Alpar, Özer M.-Ciğer, Ayşegül-Algür, Seden (2010), "Antalya Şehrindeki Seyahat Acentası Çalışanlarının Stres Kaynakları, Belirtileri ve Sonuçlarının Belirlenmesine Yönelik Ampirik Bir Araştırma", Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 9, Sayı 33, (41-64).
• Özdevecioglu, Mahmut-Bulut, E. Aziz-Tekçe, Evren Arı-Çirli, Yıldız-Gemici, Tevfik-Tozal, Mahmut- Doğan, Yasemin (2003), "Kadın ve Erkek Yöneticilerin Yönetimi Altındaki Personelin Motivasyon, Stres ve İş Tatmini Farklılıklarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma", Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, (125-138).
• Özkalp, Enver ve Kırel, Çiğdem (2003), Örgütsel Davranış. A.Ü. Açık Öğretim Yayınları, Eskişehir.
• Pehlivan, İnayet (1995), Yönetimde Stres Kaynakları, (1. Basım). Ankara: Pegem A Yayınları.
• Rosch, Paul J. (1989), "Stress Addiction: Causes, Consequences, and Cures", (Ed) Frederich Flach. Stress and Its Management, (6th Edition). New York: W.W. Norton& Company, Inc.
• Saldamlı, Asım (2000), "Otel İşletmelerinde Stres Kaynakları ve Çalışanlar Üzerindeki Etkileri: Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama", Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, (288-302).
• Sezgin, Nilhan (1994), "Stresli ve Düşük Stresli Yaşam Tarzları", (Ed) Nesrin Hisli Şahin, Stresle Başa Çıkma: Olumlu Bir Yaklaşım, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, No 2; (91-92).
• Soysal, Abdullah (2009), "Farklı Sektörlerde Çalışan İşgörenlerde Örgütsel Stres Kaynakları: Kahramanmaraş ve Gaziantep’te Bir Araştırma", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, (333-359).
• Sökmen, Alptekin (2005), "Konaklama İşletmelerinin Yöneticilerinin Stres Nedenlerinin Belirlenmesinde Cinsiyet Faktörü: Adana’da Ampirik Bir Araştırma", Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, (1-27).
• Tarakçıoğlu, Serdar (2004), "Bursa Yöresindeki Konaklama İşletmesi Yöneticilerinin Stres Nedenleri Üzerine Bir Araştırma", Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, (1-15).
• Tennant, Christopher. (2001). "Work-Related Stress and Depressive Disorders", Journal of Psychosomatic Research, Cilt 51, Sayı 5, (697-704). Tiyce, Margaret-Hing, Nerilee-Cairncross, Grant-Breen, Helen (2013), "Employee Stress and Stressors in Gambling and Hospitality Workplaces", Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, Cilt 12, Sayı 2, (126-154).
• Turunç, Yaser (2009), Fabrika İşçilerinde Stres Kaynakları ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Tutar, Hasan (2000), Kriz ve Stres Ortamında Yönetim, (1. Basım), Hayat Yayıncılık, İstanbul.
• Ünsoy, Özlem ve Gürol, Mehmet Ali (2000), "Kadınların Girişimcilikteki Rolleri: Günümüz Koşullarında Engel ve Fırsatların Bir İrdelenmesi", Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı 1, (387-402).
• Wan, Penny Y. K. (2013), "Work Stress Among Casino Industry Supervisors in Macao Casinos" International Journal of Hospitality & Tourism Administration, Cilt 14, Sayı 2, (179-201).
• Yalnız, Hacer (2010), Ebelerde İş Stresinin İş Doyumuna Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Yenilmez, Çınar-Işıklı, Burhanettin-Eşsizoğlu, Altan-Güleç, Gülcan-Aksaray, Gökay-Kırel, Ayşe Ç. (2013), "Kişilik ve Stres", (Ed) Çınar Yenilmez, Çatışma ve Stres Yönetimi, (1. Basım). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, Eskişehir.
• Yılmaz, Orhan (2006). Stresin Performans Üzerine Etkisi 40ıncı Piyade Eğitim Alay Komutanlığı Lider Personeli Üzerinde Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Yirik, Şevket-Ören, Deniz-Ekici, Remziye. (2014). "Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Çalışan Personelin Örgütsel Stres ve Örgütsel Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin Demografik Değişkenler Bazında İncelenmesi", E-Journal of Yaşar University, Cilt 9, Sayı 35, (6223-6234).
• Yumuşak, Sedat (2007), "İşgörende İş Stresini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma" Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, (101-112). Zonana, Murat (2011), İş Stresinin İş Görenlerin Örgütsel Sosyalleşme Düzeylerine Etkileri ve Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.