MARIOLOGY AND THE BIRTH OF NESTORIANISM IN THE TRIANGLE OF NESTORIUS, CYRILL AND PULCHERIA

Yıl 2020, Sayı: 31, 169 - 188, 29.05.2020

Sayime Durmaz Satılmış Gökbayır

https://doi.org/10.20875/makusobed.499810

Öz

The Mariology debate, which began in the first quarter of 5th century on the nature of Mary, led to the birth of the Nestorianism, the second major separation in Christianity. It is known that there are political conflicts among church centers in the background although the discussions about whether Mary is the Mother of God (Theotokos) or the Mother of Messiah (Christotokos) are based on theology and Christology. As a result of these debates, the dyophisitism view of Nestorius Patriarch of Constantinople was convicted in the Council of Epehesus I. In this study, sources of the cult of the Virgin Mary in Christianity, theological and Christological debates leading to the formation of the cult of the Virgin Mary, the political conflicts among the Church of Antioch, the Church of Alexandria and the palace of Constantinople in the background of the discussions and as a result of these, the third ecumenical council which convened in Ephesus in 431 AD have been examined.

Anahtar Kelimeler

Mariology, Church of Antioch, Church of Alexandria, Nestorius

NESTORIUS, CYRILL VE PULCHERIA ÜÇGENİNDE MARYOLOJİ VE NASTURİLİĞİN DOĞUŞU

Öz

Meryem’in tabiatı üzerine V. asrın ilk çeyreğinde başlayan Maryoloji tartışmaları Hristiyanlıktaki ikinci büyük ayrışma olan Nasturiliğin doğuşuna sebep olmuştur. Meryem’in Tanrı’nın Annesi mi (Theotokos) yoksa Mesih’in Annesi mi (Kristotokos) olduğu yönündeki tartışmalar her ne kadar teoloji ve kristoloji temelli görünse de arka planda Kilise merkezleri arasındaki siyasal çatışmaların olduğu bilinmektedir. Bu tartışmaların neticesinde düzenlenen I. Efes Konsili’nde Konstantinopolis Patriği Nestorius’un “diyofizit” görüşü mahkûm edilmiştir. Bu çalışmada Hristiyanlıkta Meryem Kültü’nün beslendiği kaynaklar, Meryem Kültü’nün oluşmasına yol açan teolojik ve kristolojik tartışmalar, tartışmaların arka planında bulunan Antakya Kilisesi, İskenderiye Kilisesi ve Konstantinopolis Sarayı arasındaki siyasal çatışmalar ve bunların sonucu olarak 431’de Efes’te toplanan üçüncü ekümenik konsil incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Antakya Kilisesi, İskenderiye Kilisesi, Nestorius, Cyrill, Pulcheria, Efes Konsili, Maryoloji

Kaynakça

• Albayrak, K. (2007). Nesturilik mad. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 33, 15-17.
• Aydın, M. (2010). Hıristiyanlık, Ş. Gündüz (Ed). Yaşayan Dünya Dinleri içinde (77-102). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Aydın, M. (2015). I. İznik (MS 325) ve Efes (MS 431) Konsilleri Doğrultusunda Hıristiyanlıkta Hz. Meryem Kültü’nün Gelişimi. Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, S. 20, 9-18
• Aykıt, D. A. (2010). Pelagianizm’in Tarihi ve Öğretileri, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. S. 22, 175-196.
• Baş, B. (1999). Bir Hıristiyan Mezhebi Olarak Aryüsçülük. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Beğenç, C. (1974). Anadolu Mitolojisi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Çelik, M. (1996). Süryani Tarihi (I). Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Çoban, B. Z. (2001). Bir Yahudi Olarak Hz. İsa. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı XXV, ss. 43-58.
• Demirci, K. (1998). Hıristiyanlık mad. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 17, 329-340.
• Duygu, Z. (2017). Hıristiyanlık ve İmparatorluk Geç Antikçağ’da Kilise-Devlet İlişkileri ve Kristoloji Paradigmaları. İstanbul: Divan Kitap.
• Duygu, Z. (2018). İsa, Pavlus, İnciller, Hıristiyanlık Neden ve Nasıl Ortaya Çıktı?. İstanbul: Düşün Yayıncılık.
• Duygu, Z. ve Akalın, K. (2018). Kristolojiye Giriş Miafizit, Dyofizit ve Khalkedoncu Anlayışlar. İstanbul: Divan Kitap.
• Dvornik, F. (1990). Konsiller Tarihi İznik’ten II. Vatikan’a. (M. Aydın Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Eliade, M. (2009). Dinler Tarihine Giriş. (L. Arslan Çev.).Ankara: Kabalcı Yayınevi.
• Eroğlu, A. H. (1999). Ekmek-Şarap Ayini (Evharistiya) Konusunda Katolikler ve Protestanlar Arasındaki Anlayış Farklılıkları. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 39, S. 1, 439-453.
• Eroğlu, A. H. (2000). Hıristiyanların Bölünme Sürecine Genel Bir Bakış. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 41, S. 1, 309-325.
• Eusebios. (2011). Kilise Tarihi. (F. Akderin Çev.). İstanbul: Chiviyazıları Yayınevi.
• Eyüpoğlu, İ. Z. (2007). Tanrı Yaratan Toprak Anadolu. İstanbul: Derin Yayınevi.
• Gregory, T. (2005). A History of Byzantium. Cornwall: Blackwell Publishing.
• Gündüz, Ş. (2003). Maniheizm mad. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 27, 575-577.
• Gündüz, Ş. (2004). Pavlus Hıristiyanlığın Mimarı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Harman, Ö. F. (1998). Meryem mad. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 29, 236-242.
• Healy, P. (1910). Julian of Eclanum. The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.
• Holweck, F. (1907). The Feast of the Assumption. The Catholic Encyclopedia, Vol. 2, New York: Robert Appleton Company.
• Holweck, F. (1910). Immaculate Conception. The Catholic Encyclopedia, Vol. 7, New York: Robert Appleton Company.
• Korkmaz, M. (2012). Mitoloji Sözlüğü, Ankara: Alter Yayıncılık.
• Labbei, P. ve Cossartii, G. (1671). Sacrosancta Concilia, Tomvs Tertivs, Paris.
• Loofs, F. (1905). Nestoriana Die Fragmente Des Nestorius. Halle: Max Niemeyer.
• Loofs, F. (1914). Nestorius and His Place in the History of Christian Doctrine, Cambridge: University Press.
• Maas, A. (1912). Virgin Birth of Christ. The Catholic Encyclopedia, Vol. 15, New York: Robert Appleton Company.
• Roller, L. E. (2004). Ana Tanrıça’nın İzinde, Anadolu Kybele Kültü. (B. Avunç Çev.). İstanbul: Homer Kitabevi.
• Rubenstein R. E. (2004). İsa Nasıl Tanrı Oldu. (C. Demirkan Çev.). İstanbul: Gelenek Yayıncılık.
• Sarıkçıoğlu, E. (2005). Diğer İnciller (Apokrif İnciller) (Metinler ve Tarihi Bilgiler). Isparta: Fakülte Kitabevi.
• Schaff P. & Menzies A. (Ed.). (1885). Latin Christianity: Its Founder, Tertullian. Anti-Nicene Fathers. Volume III. Grand Rapids Christian Classics Ethereal Library.
• Schaff P. (Ed.). (1885a). The Apostolic Fathers with Justin Martry and Iraneaus. Anti-Nicene Fathers. Volume I. Grand Rapids Christian Classics Ethereal Library.
• Schaff P. (Ed.). (1885b). Fathers of the Second Century: Hermas, Tatian, Athenagoras, Theophilus and the Clement of Alexandria. Anti-Nicene Fathers. Volume II. Grand Rapids Christian Classics Ethereal Library, 1885.
• Schaff P. ve Wace H. (Ed). (1900). The Seven Ecumenical Councils. Nicene and Post-Nicene Fathers of The Christian Chuch, Second Series. Volume XIV, New York: Charlie Scribner’s Sons.
• Sinanoğlu, M. (2001). İznik Konsili mad. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 23, 549-552.
• Socrates. (1892). The Ecclesiastical History. (Çev. Bilgisi Bulunamadı). New York & London: George Bell & Sons.
• Sozomen. (1855). The Ecclesiastical History. (E. Walford Çev.) The Ecclesiastical History of Sozomen Comprising History of the Church from A.D. 324 to A.D. 440 also The Ecclesiastical History of Philostorgius içinde (7-424). London: Henry G. Bohn.
• Tarakçı, M. (2010). Nestorius ve Kristolojisi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 19, S. 1, 215-241.
• Teetgen, A. B. (1907). The Life and Times of The Empress Pulcheria A.D. 399-A.D. 452. London: Swan Sonnenschein & CO.
• Thomas, G. (2013). Theodosius II and the Politics of the First Council of Ephesus. C. Kelly (Ed.), Theodosius II: Rethinking the Roman Empire in Late Antiquity içinde 109-129. Cambridge: University Press.
• Üreten, H. (2012). Menderes Magnesia’sı ve Artemis Neokoros Onuru. The Journal of Academic Social Science Studies, Vol. 5, Is. 4, 271-291.
• Waardenburg, J. (2011). Teslis mad. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 40, 548-546.
• Yalduz, A. (2003). Konsillerin Hıristiyanlık Tarihindeki Yeri ve İznik Konsili. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 12, S. 2, 257-296.
• Yavuz, Ş. (2013). Meryem Ana ve Topografyanın Ana Kültü ile İnşası veya Helenizme Vurulan Vahiy-Eksenli Prototip Aşısı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 3, 9-24.