Acil Ciddiyet Skoru 4-5 olan Çocuk Acil Hastalarının Acile Başvurma Nedenleri ve Aile Hekimlerine Başvuru Alışkanlıkları

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 2, 54 - 59, 31.08.2025

Ülkü Sur Ünal , Saliha Serap Çifçili , Gülser Esen Besli

https://doi.org/10.35514/mtd.2025.128

Öz

Amaç: Bu çalışma, ailelerin neden poliklinik yerine acil servisi tercih ettiğini anlamak, ebeveynlerin hastalık ciddiyeti algılarını değerlendirmek ve düzenli olarak aile hekimine gitmeyen veya sağlık hizmetlerinden memnun olmayan ailelerin alışkanlıklarını incelemek amacıyla yapıldı. Bu tür ailelerin acil servise daha sık başvurabileceği varsayılmıştır.

Gereç ve Yöntem: 16:30 ile 08:00 saatleri arasında, pediatrik acil servise 4-5 ESI skoruyla (hafif ve çok hafif) başvuran, 0-18 yaşları arasındaki çocukların ebeveynleri araştırmaya katıldı. Veriler, hastalık ciddiyeti algısı, acil servise başvuru nedenleri, ailesel sağlık hizmeti kullanımı ve demografik bilgiler hakkında hazırlanan 10 soruluk yapılandırılmış anket aracılığıyla toplandı.

Bulgular: Çalışmaya toplam 77 ebeveyn katıldı. Çocukların ortalama yaşı 5,7 yıldı (+4,4). Annelerin ortalama yaşı 31,6’ydı (+6.02), babaların ise 36,2’ydi (+6.07). Annelerin %41,6’sı (n=32) lise veya üzeri eğitim almıştı. Hastalık algısına göre, 22 (%28,6) ebeveyn, çocuğunun hastalığını çok hafif veya hafif, 55 (%71,4) ebeveyn ise orta veya ağır olarak değerlendirdi. ESI’ye göre, 63 çocuk (%81,8) seviye 5, 14 çocuk (%18,2) seviye 4 olarak sınıflandırıldı. En sık başvuru nedeni (n=58; %75,4) “Şikayetlerin akşam saatlerinde şiddetlenmesi” ve “Endişe duyulması”ydı. Neredeyse %19,5’i düzenli kontrole gitmemekteydi. Kontrol amacıyla başvuranlar arasında ise %59,7’si özellikle rutin kontroller için aile sağlığı merkezlerini kullandıklarını belirtti. Daha yüksek eğitim düzeyine sahip anneler (lise/üniversite) düşük eğitimli olanlara göre daha düzenli aile hekimine başvuruyordu (p<0,05).

Sonuç: Daha yüksek eğitim seviyesine sahip ebeveynler, düzenli olarak aile hekimine gidip rutin kontroller yaptırma eğilimindedir. Endişe genellikle akşam saatlerinde şikayetlerin artmasıyla ortaya çıktığı için, hastalık hakkında detaylı bilgi sağlamak, kaygıyı azaltabilir ve gereksiz acil servis başvurularını önleyebilir.

Anahtar Kelimeler

Pediatrik Acil Tıp , Temel Sağlık Hizmeti , Hasta Başvurusu

Pediatric Emergency Department Admission Reasons and Family Physician Admission Habits of Pediatric Emergency Patients Whose Emergency Severity Index (ESI) is 4-5

Öz

Purpose: This study aimed to understand why families prefer emergency services over outpatient clinics, assess parental perceptions of illness severity, and evaluate the habits of families not regularly consulting with family physicians or dissatisfied with primary care. It was hypothesized that such families visit emergency departments more often.

Material-Methods: Parents of children aged 0–18 with an ESI score of 4–5 presenting to the Pediatric Emergency Department between 16:30 and 08:00 were included. Data were collected via a 10-question structured questionnaire on perceptions of illness severity, reasons for ED visits, primary care habits, and demographics.

Results: Seventy-seven parents participated. The children’s mean age was 5.7 years (+4.4). Mothers’ mean age was 31.6 (+6.02), fathers’ 36.2 (+6.07). Forty-one percent of mothers (n=32) had high school or higher education. Regarding illness perception, 22 (28.6%) believed their child's illness was very mild or mild, while 55 (71.4%) thought it was moderate or severe. According to the ESI, 63 children (81.8%) were level 5, and 14 (18.2%) level 4. The most common reasons for ED visits (n=58; 75.4%) were “symptoms recently worsened in the evening” and “parent worry.” Nineteen and a half percent (19.5%) did not routinely seek controls; among those who did, 59.7% used primary care mainly for check-ups. Higher-educated mothers (high school/university) more regularly visited family physicians than lower-educated ones (p<0.05).

Conclusion: Parents with higher education tend to regularly visit family physicians and schedule routine checks. Since concern often arises from evening symptom escalation, providing detailed illness information may reduce anxiety and unnecessary ED visits.

Anahtar Kelimeler

Pediatric Emergency Medicine , Primary Health Care , Patient Admission

Kaynakça

• 1.Pehlivanturk-Kizilkan M, Ozsezen B, Batu ED. Factors Affecting Nonurgent Pediatric Emergency Department Visits and Parental Emergency Overestimation. Pediatr Emerg Care [Internet]. 2022 Jun 1;38(6):264–8.
• 2.Uscher-Pines L, Pines J, Kellermann A, Gillen E, MehrotraA. Deciding to Visit the Emergency Department for Non-Urgent Conditions: A Systematic Review of the Literature. Am J Manag Care [Internet]. 2013;19(1):47.
• 3.Butun A, Hemingway P. A qualitative systematic review of the reasons for parental attendance at the emergency department with children presenting with minor illness. Int Emerg Nurs [Internet]. 2018 Jan 1; 36:56–62.
• 4.Jansen T, Rademakers J, Waverijn G, Verheij R, Osborne R, Heijmans M. The role of health literacy in explaining the association between educational attainment and the use of out-of-hours primary care services in chronically ill people: A survey study. BMC Health Serv Res [Internet]. 2018 May 31; 18(1):1–13.
• 5.Jensen K V., Morrison A, Ma K, Alqurashi W, Erickson T, Curran J, et al. Low caregiver health literacy is associated with non-urgent pediatric emergency department use. Canadian Journal of Emergency Medicine [Internet]. 2025 Jan 1; 27(1):17–26.
• 6.Morrison AK, Myrvik MP, Brousseau DC, Hoffmann RG, Stanley RM. The relationship between parent health literacy and pediatric emergency department utilization: A systematic review. Acad Pediatr [Internet]. 2013 [cited 2025 Jul 31];13(5):421–9.
• 7.Morley C, Unwin M, Peterson GM, Stankovich J, Kinsman L. Emergency department crowding: A systematic review of causes, consequences and solutions. PLoS One. 2018 Aug 1;13(8).
• 8.Nummedal MA, King S, Uleberg O, Pedersen SA, Bjørnsen LP. Non-emergency department (ED) interventions to reduce ED utilization: a scoping review. BMC Emerg Med [Internet]. 2024 Dec 1; 24(1):117.