Özel Gereksinimli Öğrencilerin Sosyal Medya Kullanımlarının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 47 - 64, 31.12.2023

Hasan Hüseyin Kılınç Veli Özey

https://doi.org/10.46762/mamulebd.1366479

Öz

Bu çalışma, özel eğitim okullarında öğrenim gören çocukların sosyal medya kullanım düzeyini ve bu öğrencilerin sosyal medya kullanımı ile ilgili birtakım verileri elde etme amacıyla hazırlanmıştır. Yedi alt problem çerçevesinde yapılan bu çalışma nitel desenleme yöntemiyle yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Nevşehir ili merkez ilçede öğrenim gören 19 özel gereksinimli öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda işlenen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Elde edilen veriler nitel araştırmaya uygun olarak temalara ve kodlara ayrılıp tablolaştırılmıştır. Tablolar yorumlanarak elde edilen bulgular üzerinde yorumlar yapılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre öğrencilerin en çok kullandığı sosyal medya hesapları Instagram, YouTube ve Tiktok olarak ortaya çıkmıştır. Öğrenciler sosyal medyayı kullanma amacı olarak bilgi edinme ve eğlenme unsurlarını gerekçe gösterirken sosyal medyada geçirdikleri sürenin günlük 1-2 saat arasında olduğunu ifade etmiştir. Yine öğrenciler sosyal medyanın hem yararının hem de zararının olduğunun bilincindedir. Araştırma neticesinde öğrencilerin velilerinden zararlı içerik kullanım konusunda eleştiriler aldıkları ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucuna göre öğrenciler sosyalleşme açısından olumsuz etkilendiklerini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

özel eğitim, sosyal medya, özel gereksinimli öğrenciler

Teşekkür

Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Akademisyenleri Doç Dr. Hasan Hüseyin KILINÇ

Investigation of Social Media Use of Students with Special Needs

Öz

In this study, it was aimed to examine the social media usage habits of students with special needs. 19 students with special needs who studied in the central district of Nevşehir province in the 2022-2023 academic year participated in the research. A semi-structured interview form prepared by the researcher was used during the data collection process of the study, in which a qualitative study design was used. The data obtained was divided into themes and codes in accordance with qualitative research and tabulated. Comments were made on the findings obtained by interpreting the tables. At the end of the research, it was determined that most students with special needs spend 1-2 hours a day in front of social media applications. It has been seen that the most used social media applications by students are Instagram, YouTube and TikTok. It has been determined that students generally use social media applications for obtaining information on any subject or for entertainment purposes. It was found that the students who participate in the research were generally aware of the harms of social media applications. In addition, it has been observed that students consider social media applications as a factor that negatively affects the socialization process. As a result, it has been observed that students with special needs actively use social media applications despite knowing some of their harms.

Anahtar Kelimeler

Special education, students with special needs, social media.

Kaynakça

• Akdag, M., & Cingi, M. (2014). The impact of internet and social media on kids’ and parents’ game habits. Epiphany, 7(1), 63-89.
• Akgündüz, D., & Akınoğlu, O. (2017). The impact of blended learning and social media-supported learning on the academic success and motivation of the students in science education. Eğitim ve Bilim, 42(191), 69-90. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.6444
• Al-Menayes, J. J. (2015). Social media use, engagement and addiction as predictors of academic performance. International Journal of Psychological Studies, 7(4), 86-94. http://dx.doi.org/10.5539/ijps.v7n4p86
• Bányai, F., Zsila, Á., Király, O., Maraz, A., Elekes, Z., Griffiths, M. D., Andreassen, C. S. & Demetrovics, Z. (2017). Problematic social media use: Results from a large-scale nationally representative adolescent sample. PloS one, 12(1), 1-10. https://doi.org/10.1371"/journal.pone.0169839
• Bilici, T. Y., Demir, S., Kesen, M., Bal, S. N., & Bal, A. U. (2022). Görme yetersizliğinden etkilenmiş bireylerin eğitiminde uzaktan eğitimin yararları ve sınırlılıklarının incelenmesi. Uluslararası Temel Eğitim Çalışmaları Dergisi, 3(2), 108-119.
• Chegeni, M., Nakhaee, N., Shahrbabaki, M. E., Mangolian-Shahrbabaki, P., Javadi, S., & Haghdoost, A. (2022). Prevalence and motives of social media use among the Iranian population. Journal of Environmental and Public Health, 2022, 1-7. https://doi.org/10.1155/2022/1490227
• Cheng, C., Lau, Y. C., Chan, L., & Luk, J. W. (2021). Prevalence of social media addiction across 32 nations: Meta-analysis with subgroup analysis of classification schemes and cultural values. Addictive Behaviors, 117, 1-5. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2021.106845
• Creighton, J. L., Foster, J. W., Klingsmith, L., & Withey, D. K. (2013). I just look it up: Undergraduate student perception of social media use in their academic success. The Journal of Social Media in Society, 2(2), 26-46.
• D’Arienzo, M. C., Boursier, V., & Griffiths, M. D. (2019). Addiction to social media and attachment styles: a systematic literature review. International Journal of Mental Health and Addiction, 17, 1094-1118.
• DeAndrea, D. C., Ellison, N. B., LaRose, R., Steinfield, C., & Fiore, A. (2012). Serious social media: On the use of social media for improving students' adjustment to college. The Internet and higher education, 15(1), 15-23. https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2011.05.009
• Demir, Ü. (2016). Sosyal medya kullanımı ve aile iletişimi: Çanakkale’de lise öğrencileri üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 9(2), 27-50. doi:10.18094/si.10562
• Demirel, M., Yörük, M., & Özkan, O. (2012). Çocuklar için güvenli internet: güvenli internet hizmeti ve ebeveyn görüşleri üzerine bir araştırma-safe internet for children: a study on safe internet service and parental views. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 54-68.
• Doğan, İ., & Çitil, M. (2011). Engelli çocuk ve ergenlere sosyolojik bir yaklaşım. Engelli çocuk ve ergenlerin hakları el kitabı içinde (ss. 29-44). Çocuk Vakfı Yayınları.
• Faizi, R., El Afia, A., & Chiheb, R. (2013). Exploring the potential benefits of using social media in education. International Journal of Engineering Pedagogy (iJEP), 3(4), 50-53.
• Griffiths, M. D., & Kuss, D. (2017). Adolescent social media addiction (revisited). Education and Health, 35(3), 49-52.
• Heshmati, S., Blackard, M. B., Beckmann, B., & Chipidza, W. (2021). Family relationships and adolescent loneliness: An application of social network analysis in family studies. Journal of Family Psychology, 35(2), 182-191. https://doi.org/10.1037/fam0000660
• İnce, A. (2017). İşletmelerdeki Pazarlama Uygulamalarında Sosyal Medyanın Önemi ve Kampanya Örnekleri (Tez No. 451871) [Yüksek Lisans, Sosyal Bilimler Enstitüsü/Beykent Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Keles, B., McCrae, N., & Grealish, A. (2020). A systematic review: the influence of social media on depression, anxiety and psychological distress in adolescents. International Journal of Adolescence and Youth, 25(1), 79-93. https://doi.org/10.1080/02673843.2019.1590851
• Leonhardt, M., & Overå, S. (2021). Are there differences in video gaming and use of social media among boys and girls?—A mixed methods approach. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(11), 6085. https://doi.org/10.3390/ijerph18116085
• Leung, L. (2014). Predicting Internet risks: a longitudinal panel study of gratifications-sought, Internet addiction symptoms, and social media use among children and adolescents. Health Psychology and Behavioral Medicine: An Open Access Journal, 2(1), 424-439. https://doi.org/10.1080/21642850.2014.902316
• Locke, J., Ishijima, E. H., Kasari, C., & London, N. (2010). Loneliness, friendship quality and the social networks of adolescents with high‐functioning autism in an inclusive school setting. Journal of Research in Special Educational Needs, 10(2), 74-81. https://doi.org/10.1111/j.1471-3802.2010.01148.x
• Luo, M., & Hancock, J. T. (2020). Self-disclosure and social media: motivations, mechanisms and psychological well-being. Current Opinion in Psychology, 31, 110-115. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2019.08.019
• Mazurek, M. O., Shattuck, P. T., Wagner, M., & Cooper, B. P. (2012). Prevalence and correlates of screen-based media use among youths with autism spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 42, 1757-1767.
• Oksanen, A., Miller, B. L., Savolainen, I., Sirola, A., Demant, J., Kaakinen, M., & Zych, I. (2021). Social media and access to drugs online: A nationwide study in the United States and Spain among adolescents and young adults. European journal of psychology applied to legal context, 13(1), 29-36.
• Okumuş, V., & Parlar, H. (2018). Çocukların sosyal medya kullanım amaçları ve ebeveyn tutumları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(33), 357-368.
• Ostic, D., Qalati, S. A., Barbosa, B., Shah, S. M. M., Galvan Vela, E., Herzallah, A. M., & Liu, F. (2021). Effects of social media use on psychological well-being: a mediated model. Frontiers in Psychology, 12, 1-8. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.678766
• Patton, M.Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (Çev. Bütün, M., & Demir, S.B.), Pegem Akademi.
• Poell, T., & Van Dijck, J. (2015). Social media and activist communication. Poell, Thomas & José van Dijck. Social Media and Activist Communication. In The Routledge Companion to Alternative and Community Media.
• Russo, A., Watkins, J., Kelly, L., & Chan, S. (2008). Participatory communication with social media. Curator: The Museum Journal, 51(1), 21-31. https://doi.org/10.1111/j.2151-6952.2008.tb00292.x
• Sivakumar, R. (2020). Effects of social media on academic performance of the students. The Online Journal of Distance Education and e-Learning, 8(2), 90-97.
• Smith, D., Leonis, T., & Anandavalli, S. (2021). Belonging and loneliness in cyberspace: impacts of social media on adolescents’ well-being. Australian Journal of Psychology, 73(1), 12-23. https://doi.org/10.1080/00049530.2021.1898914
• Eröz, S. S., & Doğdubay, M. (2012). Turistik ürün tercihinde sosyal medyanın rolü ve etik ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(1), 133-157.
• Şardağ-Karabulut, M. (2015). Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde sosyal medya pazarlaması: Sinop ilinde bir araştırma (Tez No. 425458) [Yüksek Lisans, Sosyal Bilimler Enstitüsü/Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Vinerean, S., Cetina, I., Dumitrescu, L., & Tichindelean, M. (2013). The effects of social media marketing on online consumer behavior. International Journal of Business and Management, 8(14), 66-79. http://dx.doi.org/10.5539/ijbm.v8n14p66
• Wang, T. (2017). Social identity dimensions and consumer behavior in social media. Asia Pacific Management Review, 22(1), 45-51. https://doi.org/10.1016/j.apmrv.2016.10.003
• Whiting, A., & Williams, D. (2013). Why people use social media: a uses and gratifications approach. Qualitative Market Research: An International Journal, 16(4), 362-369. https://doi.org/10.1108/QMR-06-2013-0041
• Ying, M. (2012). Sosyal medya platformları üzerinden pazarlama ve bu mecrayı etkin kullanan sektörler (Tez No. 308471) [Yüksek Lisans, Sosyal Bilimler Enstitüsü/Kadir Has Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zuharah, L. A., & Tunggali, A. A. P. P. W. (2022). M motives for using reels ınstagram social media among children. COMMICAST, 3(3), 259-265. https://doi.org/10.12928/commicast.v3i2.5807