The Place of Analysis of Educational Policies in Graduate Theses: Thematic Content Analysis

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 24, 15.07.2025

Hamza Yakar , Mine Kozanhan Çakır

https://doi.org/10.46762/mamulebd.1537788

Öz

Studies on the analysis of educational policies have an important place in educational research. One of the studies in which educational policies are analyzed is postgraduate theses. In addition to theses on education policy implementations, there are also postgraduate theses analyzing education policies. Policy analysis provides important data for educators and policy actors as it evaluates the outcomes of implemented policies. From this point of view, determining the general trends of postgraduate theses on the analysis of educational policies can be a source for future studies in different dimensions. The aim of this study is to determine the general trends of the research by providing a holistic perspective on the postgraduate theses dealing with the analysis of educational policies in Türkiye. For this purpose, the theses in the National Thesis Center of the Council of Higher Education (pronounced as YÖK) constitute the data sources of the study. In this study, thematic content analysis was preferred because it enables in-depth examination of the existing situation in these studies with similar or different dimensions by determining the similarities and differences in subject area studies that can be reached with certain criteria. When the data sources were limited in accordance with the purpose of the study, it was determined that a total of 92 postgraduate thesis studies between 2001 and 2023 related to the analysis of educational policies. These studies were analyzed using the MAXQDA 2020 program according to the place of publication, year of publication, methodology, field of indexing, subject of study, historical period studied, political document on which the thesis is based and policy issues. Based on the findings of the study, it is observed that graduate theses analyzing education policies in Türkiye have increased in recent years and are concentrated in certain universities. Moreover, the predominant focus on the education system in these theses indicates the need for a broader examination of education policies. The dominance of qualitative research methods suggests that education policies are analyzed in greater depth. Furthermore, the emphasis on historical foundations, policy actors, and socio-economic factors in the theses highlights the critical role of these elements in the analysis of education policies. Finally, the tendency to focus primarily on "general education policies" suggests that specific sub-policy areas have been relatively less explored, indicating a need for further research in these domains.

Anahtar Kelimeler

Education policy , policy analysis , graduate thesis , thematic content analysis

Eğitim Politikalarının Analizi Konusunun Lisansüstü Tezlerdeki Yeri: Tematik İçerik Analizi

Öz

Eğitim politikalarının analizine yönelik çalışmalar, eğitim araştırmalarında önemli bir yere sahiptir. Eğitim politikalarının analizinin yapıldığı çalışmalardan biri de lisansüstü tezlerdir. Başlı başına eğitim politika uygulamalarını konu edinen tezlerin yanı sıra, eğitim politikalarının analizinin yapıldığı lisansüstü tezler de bulunmaktadır. Politika analizinde, uygulanan politikaların çıktıları değerlendirildiği için eğitimciler ve politika aktörleri için önemli veriler sağlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında, eğitim politikalarının analizi ile ilgili lisansüstü tezlerin genel eğilimlerini belirlemek, ileride yapılacak farklı boyutlardaki çalışmalara kaynaklık edebilir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de eğitim politikalarının analizi konusunun ele alındığı lisansüstü tezlere bütüncül bir bakış açısı getirerek, araştırmaların genel eğilimlerini belirlemektir. Bu amaçla, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK) Ulusal Tez Merkezinde yer alan tezler, araştırmanın veri kaynaklarını oluşturmaktadır. Bu çalışmada, belirli ölçütlere ulaşılabilen konu alanı çalışmalarındaki benzerlik ve farklılıkların belirlenerek, söz konusu çalışmalarda var olan durumun benzer veya farklı boyutlarıyla birlikte derinlemesine irdelenmesine imkân tanıdığı için, tematik içerik analizi tercih edilmiştir. Araştırmanın amacına uygun olarak veri kaynakları sınırlandırıldığında, 2001-2023 yılları arasında toplam 92 lisansüstü tez çalışmasının eğitim politikalarının analizine yönelik olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmalar; yayınlandığı yere, yayın yılına, yöntemine, dizinlendiği alana, çalışma konusuna, çalışılan tarihi döneme, tezlerin dayandığı politik belgeye ve politika konularına göre MAXQDA 2020 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda, Türkiye’de eğitim politikalarının analizi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin son yıllarda artış gösterdiği ve özellikle belirli üniversitelerde yoğunlaştığı görülmektedir. Ayrıca, tezlerde eğitim sistemi konusunun ağırlıklı olarak ele alınması, eğitim politikalarının daha geniş bir çerçevede incelenmesine ihtiyaç duyulduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmalarda nitel yöntemlerin baskın olması, eğitim politikalarının daha çok derinlemesine analiz edildiğini göstermektedir. Bununla birlikte, tezlerde tarihsel dayanak, politika aktörleri ve sosyo-ekonomik faktörlerin öne çıkması, eğitim politikalarının analizinde bu unsurların kritik bir rol oynadığını göstermektedir. Son olarak, daha çok “genel eğitim politikalarına” odaklanılması, belirli alt politika alanlarının daha az incelendiğini ve dolayısıyla bu alanlarda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim politikası , politika analizi , lisansüstü tez , tematik içerik analizi.

Kaynakça

• Anderson, J. (2006). Public policy making. Houghton Mifflin Company.
• Aydın Güngör, T., & Pehlivan, O. (2021). Kapsayıcı eğitimin Türk eğitim sistemindeki yeri ve önemi. Studies in Educational Research and Development, 5(1), 48-71.
• Ball, S. J. (2012). Global Education Inc.: New policy networks and the neoliberal ımaginary. Routledge.
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Çevik, H. H. (1998). Kamu politikaları analizi çalışmaları üzerine Türkiye açısından bir değerlendirme. Amme İdaresi Dergisi, 31(2), 103-112.
• Demir, F. (2011). Kamu politikası ve politika analizi çalışmalarının teorik çerçevesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 107-120.
• Dye, T. (2002), Understanding public policy. Prentice Hall.
• European Commission. (2020). Education and training monitor 2020. Publications Office of the European Union.
• Göçoğlu, V. (2019). Bir kamu politikası analizi denemesi: Türkiye ekseninde doğalgaz ve arz güvenliği. II. ALKUSAM Uluslararası İlişkiler Kongresi, Bildiri Özeti Kitabı.
• Gül, H. (2015). Kamu politikası analizi, yöntemleri ve teknikleri. Yasama Dergisi, (29), 5-31.
• Güler, A. (2004). Türk eğitim politikasının tarihsel süreci. Yeryüzü.
• Hesapçıoğlu, M. (2009). Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde eğitim politikası ve felsefesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29(29), 121-138.
• Karatay, Z., & Emini, F. T. (2022). Kamu politikası analizi: İlköğretim eğitim politikaları. Management and Political Sciences Review, 4(2), 108-128.
• Kayıkçı, S. (2013). Türkiye’de kentsel dönüşüm politikası analizi. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 62-94.
• Korumaz, M. (2017). Eğitim politikası süreçlerinde eğitim yöneticilerinin rollerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
• Kuruca, M. Y., & Işıkçı, Y. M. (2022). Türkiye’de Çocuk mahkemelerinin kurulmasına yönelik kamu politikası analizi. Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmaları Dergisi, 2(4), 48-70.
• OECD. (2018). Equity in Education: Breaking down barriers to social mobility. OECD Publishing.
• Orhan, G. (2013). Türkiye’de çevre politikaları: Değişen söylemler, değişmeyen öncelikler. Memleket Siyaset Yönetim, 8(19-20), 1-24.
• Ozga, J. (2000). Policy Research in Educational Settings: Contested Terrain. Open University Press.
• Özdem, G. (2015). Türkiye’de eğitim politikaları alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi (1989-2014). Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(3), 631-646.
• Paglayan, A. (2024). Raised to obey: the rise and spread of mass education. Princeton University Press.
• Purtaş, M. (2021). Türkiye’deki eğitim politikalarının eğitim çalışanlarının görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Şahin, A., & Sadioğlu, U. (2023). Türkiye Kalkınma Planlarında deniz güvenlik politikaları analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 19(44), 139-180.
• Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta-synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2005.03380.x
• Yıldız, O., & Yıldız, T. (2016). Türkiye Cumhuriyeti eğitim politikaları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(1), 24-41.
• Yıldız, S., & İnci, S. (2018). Eğitimin politik temelleri. (Ed.: S. Çelenk). Eğitime giriş. (ss. 167-198), (1. Baskı), Pegem Akademi.
• Yılmaz, F. K., & Ergül, S. (2021). Sağlık politikası analizi: göçmen sağlığı kapsamında Suriyeli sığınmacılar. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 3(2), 119-128.