Sekülerlik Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 25 - 37, 05.07.2022

Fatma Nur Şengül , Halil Aydınalp

https://doi.org/10.47155/mamusbbd.1068733

Öz

İnsanlığın ilk ortaya çıktığı andan itibaren tartışılan din, sosyolojinin de önemli ve dinamik tartışma alanlarından birisidir. Sekülerleşme konusu ise, günümüz dünyasında dinin bireysel ve toplumsal hayattan ne oranda çekildiği hususunda tartışmalara konu olmaya devam eden dinamik bir alandır. Genel anlamda sekülerleşme toplumsal boyutta ele alındığında dinin ve kutsal olanın gündelik hayatta her geçen gün etkisizleşerek önemini kaybetmesi, bilimin ve aklın egemen olmasını ifade etmektedir. Bu tartışmaların bir parçası da sekülerliğin nasıl ölçüleceği problemidir. Bu çalışmada Y ve Z kuşağına mensup bireylerin sekülerlik anlayışını ölçmeye yönelik 26 maddeden oluşan bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Çalışma grubu Y ve Z kuşağına mensup üniversitelerin lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim gören 274 kişiden oluşmaktadır. Çalışmada sekülerlik ölçeği geçerliğine ve güvenirliğine ilişkin kanıt olacak bazı analizlere yer verilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği için Açımlayıcı Faktör Analizine (AFA) ve kapsam geçerliliği için uzman görüşlerine başvurulmuştur. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin üç faktörden oluştuğu ve varyansın %61,922’sini açıkladığı saptanmıştır. Ölçeğin tamamına ait Cronbach alfa değeri 0,909 olarak belirlenmiştir. Bu durum oluşturulan ölçeğin güvenirliğinin yüksek olduğunu göstermektedir. Ölçeğin madde toplam korelasyon katsayıları ise 0,40-0,80 arasında değişmektedir. Ölçekte 14 adet ters madde 12 adet düz madde bulunmaktadır. Ölçekten en fazla 130 puan alınırken en az 26 puan alınmaktadır. 130’a yakın puanlar kişinin genel kabul gören İslami anlayış açısından seküler olduğunu gösterirken, 26’ya yakın puanlar kişinin seküler olmadığını göstermektedir. Yapılan geçerlik ve güvenirlik analiz sonuçları, ölçeğin Y ve Z kuşağına mensup bireylerin sekülerlik anlayışını ölçmek için kullanılabilir nitelikte olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sekülerlik Ölçeği, Sekülerlik, Y ve Z Kuşağında Sekülerlik, Geçerlik ve Güvenirlik.

Secularıty Scale Valıdıty and Relıabılıty Study

Öz

In this study, a measurement tool consisting of 26 items was developed to measure the understanding of secularity of individuals belonging to the Y and Z generations. The working group consists of 274 people from the Y and Z generations. In the study, some analyses that will prove the validity and reliability of the secularity scale are included. For the construct validity of the scale, Exploratory Factor Analysis (EFA) and content validity were used. As a result of the exploratory factor analysis, it was determined that the scale was gathered under a single factor and explained 60,764% of the variance. The Cronbach alpha value for the whole scale was determined as 0.909. This situation shows that the reliability of the scale created is high. The item-total correlation coefficients of the scale range between 0.40-0.80. There are 14 reverse items and 12 plain items in this scale. While the maximum score obtainable is 130, the minimum score obtainable is 26 points. Scores close to 130 show that the person is secular in the Islamic sense, while scores close to 26 show that the person is not secular in the Islamic sense. The results of the validity and reliability analysis show that the scale can be used to measure the understanding of secularity of individuals from the Y and Z generations.

Anahtar Kelimeler

Secularity Scale, Secularity, Secularity in Y and Z generations, Validity and Reliability.

Kaynakça

• Akgül, A. ve Çevik, O. (2003). İstatistiksel Analiz Teknikleri SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları. Ankara: Emek Ofset Yayınları.
• Altunışık, R., Coşkun, R. ve Yıldırım, E. (2002). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya Kitapevi.
• Arslantürk, Z. (2011). Uygulamalı Sosyal Araştırma. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Aydınalp, H. (2018). Din ve Dünyevileşme: Kuzey Kıbrıs Örneği. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Aydınalp, H. (2019). Yerel Bir Dünyevileşme Kuramı: Özerk Dünyevileşmeler. M. A. Kirman ve V. Ertit (Ed). Sekülerleşme Tartışmaları.153-196. Ankara: Kadim Yayınları.
• Berger, P. (2002). “Sekülerizmin Gerilemesi”. Sekülerizm Sorgulanıyor. ed. Ali Köse. 11-32. İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Berger, P. (2015). Kutsal Şemsiye. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Bruce, W. (2015). “Sekülerleşme: Sistematik Bir Betimleme”. çev. İhsan Çapçıoğlu. Sekülerleşme Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar. ed. Mehmet Ali Kirman ve İhsan Çapçıoğlu. 25-44. Ankara: Otto Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Can, A. (2019). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Coleman, J. (2015). “Seküler: Sosyolojik Bir Bakış”. çev. Ömer Faruk Darende. Sekülerleşme Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar. ed. Mehmet Ali Kirman ve İhsan Çapçıoğlu. 45-56. Ankara: Otto Yayınları.
• Davie, G. (2005). “Din Sosyolojisinde Yeni Yaklaşımlar: Batılı Bir Bakış”. çev. Mehmet Akgül ve İhsan Çapçıoğlu. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (1), 203-216.
• Davie, G. (2015). “Yeniden kutsallaşma”. çev. İhsan Toker. Sekülerleşme Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar. ed. Mehmet Ali Kirman ve İhsan Çapçıoğlu. 253-274. Ankara: Otto Yayıncılık.
• Demir, T. (2019). Sağlık Çalışanları ve Sekülerleşme (Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Örneği) (Yayınlanmış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Demir, T. (2021). Seküler Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik, Güvenirlik Çalışması. Ağrı İslami İlimler Dergisi, (9), 19-37. Devellis, R. (2014). Ölçek Geliştirme Kuram ve Uygulamalar. ed. Tarık Totan. Ankara: Nobel Yayınları.
• Dobbelaere, K. (2015). “Sekülerleşmenin Anlamı ve Kapsamı”. Çev. Mehmet Süheyl Ünal. Sekülerleşme Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar. ed. Mehmet Ali Kirman ve İhsan Çapçıoğlu. 57-75. Ankara: Otto Yayınları.
• Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). “Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik”. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 30(3), 211-226.
• Ertit, V. (2015). Endişeli Muhafazakârlar Çağı. Ankara: Liberte Yayın Grubu.
• Kirman, M. A. (2016). Din Sosyolojisi Sözlüğü. Adana: Karahan Kitapevi.
• Kirman, M. A. (2005). Din ve Sekülerleşme: Üniversite Gençliği Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Adana: Karahan Kitapevi.
• Kirman, M. A. (2010). Yeni Dini Hareketler Sosyolojisi. Ankara: Birleşik Yayınevi.
• Köse, A. (2006). “Sekülerleşme Teorileri Bağlamında Türkiye’de Din ve Modernleşme”. Laik Ama Kutsal. Ed. Ali Köse. 11-19. İstanbul: Etkileşim Yayınları.
• Kurt, A. (2009). İş Adamlarında Dindarlık ve Dünyevileşme. Bursa: Emin Yayınları.
• Wilson, B. (2015). “Sekülerleşme”. Çev. Ali Bayer. Sekülerleşme Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar. ed. Mehmet Ali Kirman ve İhsan Çapçıoğlu. 9-24. Ankara: Otto Yayınları.