Türkiye’de Kredi Garanti Fonu Uygulamasının Değerlendirilmesi: Verimliliği Üzerine Tespit ve Öneriler

Yıl 2024, , 277 - 290, 10.09.2024

Teoman Tağtekin

https://doi.org/10.33712/mana.1448996

Öz

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) finansmana erişim sorunu, başat problem olarak karşılarına çıkmaktadır. Kefalet uygulaması ile bu sorunu aşmada, KOBİ’lerin krediye ulaşmasında KGF-Kredi Garanti Fon’u ciddi rol üstlenmektedir. Özellikle, pandemi sürecinde yaşanan finansal durgunluk döneminde sunduğu kefalet desteği ile adı daha çok anılan ve KOBİ’lerin bankalar üzerinden finansmana erişimlerinde kolaylık sağlayan Kredi Garanti Fonu yaklaşık 30 yıldır Türkiye’de faaliyettedir. Kredi Garanti Fon’u, kredibilitesi olan ancak teminat yetersizliği nedeni ile finansmana erişemeyen KOBİ ve KOBİ dışı işletmelere teminat ve kefalet desteği sağlamak üzere, kar amacı gütmeyen bir şirket olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Benzer şekilde 2023 yılında kurulan KFK-Katılım Finans Kefalet Kurumu da, faizsiz bankacılık standartlarına uygun finansmana erişim imkânları sağlamak amaçlı kredi ve kullandırımlar için garanti ve kefalet vermektedir. Çalışmada, kefalet sisteminin amacına yönelik hizmet etmesini teminen, uygulamada yaşanmış ihmal ve eksikliklerin tespit ve değerlendirmelerine yer verilmiş, benzer olumsuzlukların tekrar yaşanmaması, daha verimli nasıl olunabileceği ile ilgili çözüm önerileri sunulmuştur. Sunulan bu önerilerin uygulamada yer alması, hem Kredi Garanti Fonu hem de yeni garanti sistemi olan Katılım Finans Kefalet sistemi aracılığı ile sağlanacak finansman imkânlarının amacına uygun tahsis, kullandırım ve geri ödemesine yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kredi Garanti Fonu, Kefalet Sistemi, Kobi Finansmanı, Fon Kullandırımı, Katılım Finans Kefalet

Evaluation of Credit Guarantee Fund Application in Turkey: Determinations and Recommendations on its Productivity

Öz

Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs) face the problem of access to finance as the main problem. The Credit Guarantee Fund (CGF) plays a significant role in overcoming this problem and enabling SMEs to access credit through the bail application. In particular, the CGF has been operating in our country for almost 30 years, which is more commonly referred to as the credit guarantee fund that it offers during the period of financial recession during the pandemic and facilitates SME's access to financing through banks. The CGF operates as a non-profit company to provide guarantee and surety support to SMEs and non-SMEs that are creditworthy but cannot access financing due to lack of collateral. Similarly, the Participation Finance Bail Institution, which was established in 2023, provides guarantees and sureties for loans and disbursements in order to provide access to financing in accordance with interest-free banking standards. In the study, in order to ensure that the bail system serves its purpose, the determinations and evaluations of the negligence and deficiencies experienced in practice are included, and solution proposals are presented on how to prevent similar negativities from happening again and how to be more efficient. Implementation of these suggestions will help the with allocation, utilisation and repayment of the financing facilities to be provided through the guarantee system in accordance with their purpose.

Anahtar Kelimeler

Credit Guarantee Fund, Bail System, SME Financing, Fund Allocation, Participation Finance Bail

Kaynakça

• AYDIN, Utku Can ve ÇÖMLEKÇİ, İstemi (2023), “Avrupa Birliğindeki KOBİ'lerin Finansmana Erişimine Yönelik Destekler, COSME Program İncelemesi”, Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Dergisi, S.5(1), ss.35-39.
• KAHRAMAN BAYRAK, Sema ve ERBAY, E. Recep (2019), “KGF Mevzuatı, KGF Teminatları ve KGF Finansmanının Kobi’lere Katkısı”, XII. IBANESS İktisat, İşletme ve Yönetim Bilimleri Kongresi, Plovdiv / Bulgaristan, Cataloging-in-Publication Data, ss.364.
• BEZİRCİOĞLU, Esra ve SAATÇİOĞLU, Cem (2022), “Türkiye’de Kredi Garanti Fonu A.Ş.’nin İncelenmesi”, Sakarya İktisat Dergisi, S.11(4), ss.450-465.
• CUMHURBAŞKANLIĞI FİNANS OFİSİ (tarihsiz), “Kredi Garanti Fonu”, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Kurumsal Web Sayfası, https://www.cbfo.gov.tr/diger-finansal-kurumlar/kredi-garanti-fonu (Erişim Tarihi: 03.10.2023).
• COWAN, Kewin, DREXLER, Alejandro ve YANEZ, Alvaro (2015), “The Effect of Credit Guarantees on Credit Availability and Delinquency Rates”, Journal of Banking & Finance, S.59, ss.98-110.
• ÇELİKDEMİR, Neşe Çoban ve KARTAL, Mustafa Tevfik (2018), “Kredi Garanti Fonu (KGF) Teminatlı Kredilerin Muhasebeleştirilmesi ve KGF Teminatlarının Bankalara Faydaları”, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.9(17), ss.13-38.
• DOĞAN, Mehmet (2021), “Covid-19 Öncesi ve Sonrası Dönemlerinde Tarım, Sanayi ve Turizm Sektörleri Kamu, Mevduat ve Katılım Bankalarının Kredi Performanslarına Etkisi”, Academic Knowledge, S.4(2), ss.249-266.
• DURAMAZ, Selim (2017), “Banka Kaynaklarının Kobi’lere Ayrıcalıklı Sunumu: Kredi Garanti Fonu ve Farklı Ülke Uygulamaları”, Mali Çözüm Dergisi, S.140, ss.13-29.
• EĞİLMEZ, Mahfi (2017), “Kredi Garanti Fonu ve Varlık Fonu Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Mahfi Eğilmez Kişisel Web Sayfası, https://www.mahfiegilmez.com/2017/05/kredi-garanti-fonu-ve-varlk-fonu.html (Erişim Tarihi: 03.10.2023).
• KATILIM FİNANS KEFALET A.Ş. (tarihsiz), “Amaç”, Katılım Finans Kefalet A. Ş. Kurumsal Web Sayfası, http://www.katilimkefalet.com.tr/tr/amac-6 (Erişim Tarihi: 03.10.2023).
• KGF - KREDİ GARANTİ FONU (tarihsiz), “Ürünlerimiz”, KGF Kredi Garanti Fonu Kurumsal Web Sayfası, https://www.kgf.com.tr/index.php/tr/urunlerimiz/ (Erişim Tarihi: 14.08.2023).
• KGF - KREDİ GARANTİ FONU (2023), “2022 Yılı Faaliyet Raporu”, KGF Kredi Garanti Fonu Kurumsal Web Sayfası (E-Rapor), https://www.kgf.com.tr/images/faaliyet_raporu/KGF_2022_FAALIYET_RAPORU_10.05.2023.pdf (Erişim Tarihi: 14.08.2023).
• ÖNKOL, Gamze ve KÜÇÜKKOCAOĞLU, Güray (2016), “Türkiye’deki Kredi Garanti Fonu A.Ş.’nin Kefalet Hacminin ve İşlerliğinin Arttırılabilmesi İçin Yapılabilecekler”, 13. Uluslararası Muhasebe Konferansı, https://www.researchgate.net/publication/313900513 (Erişim Tarihi: 14.08.2023).
• POLAT, Mehmet (2021), “Bankalar ve KOBİ’ler Arasındaki Kredi Sorunun Oyun Teorisi Çerçevesinde Çözümlenmesi”, XVI. IBANESS İktisat, İşletme ve Yönetim Bilimleri Kongresi, Türkiye Cataloging-in-Publication Data, İstanbul, ss.355.
• SÜMER, Tuba Pelin ve YILDIRIM GÜNGÖR, Gülcan (2018), “KGF Kefaletli Kredilerin Krediye Erişim, Maliyet ve Vade Açısından Rolü, Merkezin Güncesi”, T.C. Merkez Bankası Blog Web Sayfası (E-Doküman), https://www.tcmbblog.org/wps/wcm/connect/blog/tr/main+menu/analizler/kgf (Erişim Tarihi: 17.08.2023).
• T. C. HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI (2023), “Hazine Destekli Kefalet Sistemi Yeni Destek Paketleri Lansmanı”, T. C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2023/01/Hazine-Destekli-Kefalet-Paketleri.pdf (Erişim Tarihi: 18.08.2023).
• T. C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI (2021), “Hazine ve Maliye Bakanlığı 2020 Yılı Sayıştay Denetim Raporu”, Sayıştay Kurumsal Web Sayfası (E-Rapor), https://www.sayistay.gov.tr/reports/download/l3g48KwgKO-hazine-ve-maliye-bakanligi (Erişim Tarihi: 24.08.2023).
• ÜSTÜN, Nazlı (2016), “Kredi Garanti Fonu Dünyadaki Örnekler ve KOBİ’lere Sağladığı Destekler”, Konya Ticaret Odası Araştırma Raporu, Konya Ticaret Odası Yayını, Konya.
• YAZICI, Mehmet (2010), “Kobi Finansmanına Alternatif Destek: Hazine Garantili Kredi Garanti Fonu Kefaleti”, Maliye ve Finans Yazıları, S.88, ss.79-95.
• YILDIZ, Seracettin (2023), “Kredi Garanti Fonu’nun İslam İktisadı ve Fıkıh Açısından Değerlendirilmesi”, Journal of Islamic Economics, S.3(2), ss.77-99.
• YILMAZ, Mehmet Levent (2019), “Hazine Destekli Kredi Garanti Fonu Sisteminin Bankacılık Sektörü Üzerindeki Etkileri”, Hitit Üniversitesi 2. Uluslararası Bankacılık Kongresi, 19-20 Nisan 2019 – Çorum, Hitit Üniversitesi Yayını, Çorum, ss.23-33.
• https://aecm.eu/guarantees/impact/, aecm.eu - European Association of Guarantee Institutions (Avrupa Kefalet Kurumu) (Erişim Tarihi: 29.09.2023).
• https://aecm.eu/guarantees/what-are-guarantee-institutions/, aecm.eu - European Association of Guarantee Institutions (Avrupa Kefalet Kurumu) (Erişim Tarihi:11.08.2023).