Thomas Hobbes ve Leviathan’ı Üzerine Bir İnceleme: Yönetim Bilimi’ni İçeriye Almak

Yıl 2020, , 114 - 137, 17.05.2020

İbrahim Can Karaduman

https://doi.org/10.33712/mana.687980

Cited By: 2

Öz

Siyaset Bilimi alanyazınında, Thomas Hobbes ve onun yazarlık veriminin doruk noktası olarak kabul gören Leviathan eseri üzerine, fazlaca çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalarda genellikle; doğa durumu, doğa yasaları, devlet, egemenlik, meşruiyet, iktidar, otorite gibi kavramların üzerinde durulmakta ve Hobbes’un ortaya koyduğu devlet anlayışının olma/oluşturulma boyutu ile birlikte devletin kökeni derinlemesine ele alınmaktadır. Hobbes ve Leviathan eseri üzerine çalışma yapmak, şüphesiz Siyaset Bilimi’ne ilişkin kavram setlerini ele almayı gerektirmektedir. Ancak bu haliyle Hobbes’un Leviathan eserinde, sözleşme ile oluşturulan yapay bir insan olarak tanımladığı devletin, işleyişine ve yönetimine ilişkin kısımlar eksik kalmaktadır. Dolayısıyla Hobbes’un Leviathan eseri üzerinden ortaya koyduğu devlet anlayışını çalışmak; bir yandan devlet, egemenlik, meşruiyet, iktidar, otorite gibi kavramlar üzerinde durmayı gerektirirken, diğer yandan Yönetim Bilimi’ne ilişkin kamusal kuruluşlar, kamu görevlileri, yetki, sorumluluk, emir-tavsiye, danışmanlık gibi kavramlar üzerine bir okumayı da gerektirmektedir. Diğer bir deyişle Hobbes’un devlet anlayışı üzerine çalışmak, hem “olma” hem de “yapma” boyutlarıyla eserde devletin oluşumunun ve işleyişinin temel ilkeleri üzerinde durmayı gerektirmektedir. Bu çalışmada, Hobbes’un devletin kökenine ilişkin getirdiği açıklamalar ile birlikte devletin varoluşsal nedeni ortaya konulmakta ve sonrasında, oluşturulan devletin işleyişine ilişkin kamusal kuruluşlar, devletin organları ve eklemleri olarak adlandırılan kamu görevlileri, bu organ ve eklemleri hareket ettiriciler olarak adlandırılan cezalar ve ödüller ile emir ve tavsiye sözcüklerinin analizi sonucunda çerçevesi çizilen danışmanlık olgusu ele alınmaktadır. Bunun nedeni, toplumsal sözleşme sonucu var edilen devletin işleyişinin hangi ilkelere göre kurgulandığını keşfetmektir. Çalışmada ayrıca, Hobbes’un hayatı ve yaşadığı dönemin tarihsel koşulları da ele alınmaktadır. Buradaki amaç, düşünür ve eserine ilişkin bütüncül bir yaklaşım geliştirmektir.

Anahtar Kelimeler

Hobbes, Leviathan, Kamusal Kuruluşlar, Kamu Görevlileri, Danışmanlık

A Research on Thomas Hobbes and His Leviathan: Bringing the Administrative Science In

Öz

There are many studies on Thomas Hobbes and his Leviathan work, which is well accepted as the culminating point of his authorship capacity, in the literature of Political Sciences. Generally in these studies, It is dwelt on the concepts such as state of nature, lex naturalis, the state, sovereignty, legitimacy, power, and authority, and the dimension of being/creating of the perceptive of the state which has been presented by Hobbes together with the origin of the state are discussed profoundly. There is no doubt that studying on Hobbes and Leviathan work requires to handle notion sets of Political Science. However, in this form, in the Leviathan work of Hobbes, the parts of the state’s functioning and administration, which he defined as an artificial person created by the contract, are missing. Therefore, studying on the conception of the state that Hobbes has revealed via Leviathan work, on the one hand, requires to dwell on some notions like the state, sovereignty, legitimacy, power, and authority. On the other hand, it also requires to have a reading on the notions which are in relation to Administrative Science such as public institutions, public officials, authorization, liability, order-advice and consultancy. In other words, studying on Hobbes’s conception of the state requires to deliberate over fundamental principles of the evolution and functioning of the state by means of both “being” and “doing” dimensions. In this study, Hobbes’s statements about the origin of the state and existential reason of the state are revealed. In the sequel, public institutions which are related to functioning of the state, public officials which are denominated as organs and articulars of the state, punishments and awards which are named as driving forces for those organs and articulars, and phenomenon of the consultancy which is set the framework of itself as a result of analysis of order and advice, have been dealt with. The reason of this is to discover according to which principles the functioning of the state, which is created by social contract, is built. In this study, Hobbes’s life and its historical conditions are also discussed. The aim here is to develop a holistic approach regarding the philosopher and his work.

Anahtar Kelimeler

Hobbes, Leviathan, Public Institutions, Public Officials, Consultancy

Kaynakça

• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali ve AKAL, Cemal Bâli ve KÖKER, Levent (1994), Kral Devlet ya da Ölümlü Tanrı, İmge Kitabevi, Ankara.
• AUBREY, John (1982), Brief Lives, The Boydell Press, England.
• BEKTAŞ, Arsev (1993), “Machiavelli ve Hobbes: 'Siyasal İktidar' ve 'Güç' Analizleri”, Marmara İletişim Dergisi, S.3, ss.177-188.
• CAMBRIDGE DICTIONARY (1999), “Province”, E-Dictionary, Cambridge Dictionary Press, https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english-/province, (Erişim Tarihi: 11.02.2020).
• CEVİZCİ, Ahmet (2013), On Yedinci Yüzyıl Felsefesi, Say Yayınları, İstanbul, 3. Baskı.
• ÇAPAR, Selim ve YILDIRIM, Şükrü (2012), “Hobbes ve Locke’un Devlet Düşüncesine Katkıları”, Türk İdare Dergisi, S.474, ss.77-102.
• DUNCAN, Stewart (2019), "Thomas Hobbes", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Ed. Edward N. Zalta), Standford University Press, Standford, https://plato.stanford.edu/archives/spr2019-/entries/hobbes/, (Erişim Tarihi: 11.02.2020).
• ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA (?Tarihsiz), “Restoration”, E-Encyclopaedia, Encyclopaedia Britannica Inc., https://www.britannica.com/topic/Restoratio-n-English-history-1660, (Erişim Tarihi: 11.02.2020).
• GOLDSTEIN, Daniel M. (2010), “Toward a Vritical Anthropology of Security”, Journal of Current Anthropology, S.51(4), ss.487-517.
• GÖKBERK, Macit (1985), Felsefe Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 5. Baskı.
• GÜLER, Birgül Ayman (2005), Kamu Personeli: Sistem ve Yönetim, İmge Kitabevi, Ankara.
• GÜRİZ, Adnan (1955), “Hobbes, Şansiyeti ve Siyasî Fikirleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.12(1), ss.298-315.
• HEYWOOD, Andrew (2015), Siyasetin Temel Kavramları (Çev. Hayrettin Özler), Adres Yayınları, Ankara, 2.Baskı.
• HILL, Christopher (2016), İngiltere’de Devrim Çağı: 1603-1714 (Çev. Uygur Kocabaşoğlu), İletişim Yayınları, İstanbul.
• HOBBES, Thomas (2017), Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti (Çev. Semih Lim), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 15.Baskı.
• KÖSSLER, Reinhart (2003), “The Modern Nation State and Regimes of Violence: Reflections on the Current Situation”, Ritsumeikan Annual Review of International Studies, S.2, ss.15-36.
• MALCOLM, Noel (2012), The Clarendon Edition of the Works of Thomas Hobbes, Vol. 3: Leviathan: Editorial Introduction, Oxford Scholarly Editions Online, Oxford.
• MALCOLM, Noel (2006), “A Summary Biography of Hobbes”, The Cambridge Companion to Hobbes (Ed. Tom Sorell), Cambridge University Press / Cambridge Companions Online, Cambridge, ss.13-44.
• MARTINICH, Aloysius P. (2013), Hobbes (Çev. Akın Terzi), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• PIERSON, Christopher (2004), The Modern State, Routledge Press, USA.
• POGGI, Gianfranco (2016), Devlet Doğası, Gelişimi ve Geleceği (Çev. Aysun Babacan), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 5.Baskı.
• RYAN, Alan (2013), On Politics: A History of Political Thought from Herodotus to the Present, Allan Lane Press, London.
• SPEAKOLA (2017), "crmwell", Speakola Social Platform, https://speakola.com/political/oliver-cromwell-speech-dismissing-rump-parli-ament-1653, (Erişim Tarihi: 31.12.2019).
• TANNENBAUM, Donald G. ve SCHULTZ, David (2006), Siyasî Düşünce Tarihi: Filozoflar ve Fikirleri (Çev. Fatih Demirci), Adres Yayınları, Ankara.
• TUCK, Richard (2016), Hobbes (Çev. Nursu Örge), Dost Kitabevi, Ankara.
• WIESNER-HANKS, Merry E. (2009), Erken Modern Dönemde Avrupa: 1450-1789 (Çev. Hamit Çalışkan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• WIMMER, Hannes (2003), “The State’s Monopoly on Legitimate Violence”, Transformations of Statehood from a European Perspective, Paper for the Conference, Vienna (Austrian Academy of Sciences), ss.1-36.
• ZABUNOĞLU, Yahya Kazım (1959), “Thomas Hobbes, Hayatı, Eserleri ve Hukukî Fikirleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.15(1), ss.219-240.