Mystical Views of the Jewish Philosopher Bahya ibn Paquda within the Framework of al-Hidāya ilā Farā'iz al-Qulūb

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 237 - 261, 30.06.2024

Omer Faruk Yıkar

https://doi.org/10.47425/marifetname.vi.1442787

Öz

Mysticism, which is present in many religious traditions, is a phenomenon that stands out in Judaism under the name of 'Kabbalah'. This system of thought, about which we cannot make precise statements about exactly when and where it emerged in the Jewish tradition, expresses a dynamic structure that has various constants and has changed depending on the conjuncture of the historical process. When the development process of this movement in Judaism is scrutinized, the Middle Ages, as in many other religious traditions, emerge as a period that stands out in terms of Jewish mysticism. In this regard, Bahya ibn Pakuda (d. 1120?), one of the Jewish theologians of medieval Spain, who is also the subject of this research, is one of the prominent mystics. He discusses his thoughts on mysticism in his work al-Hidāya ilā Farā'iz al-Kulūb. In this work, the theologian formulates a morality-based conception of religion by demonstrating that the intention of the heart is also binding in addition to physical worship and actions. In this respect, Bahya suggests that there are various obligations that the heart must also obey and that ten of these obligations express the essential principles. From this point of view, it is seen that ibn Pakuda's mystical views are built on the principles of the unity of God, contemplation, obedience to God, reliance, humility, repentance, self-examination, asceticism, and love of God. This study aims to analyze Bahya ibn Pakuda's mystical theology in line with these principles and to present a comprehensive perspective on his mystical theology.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, Judaism, Mysticism, Bahya ibn Pakuda, al-Hidāya ilā Farāizi

Yahudi Düşünür Bahya ibn Pakuda’nın el-Hidâye ilâ Ferâizi’l-Kulûb Eseri Çerçevesinde Mistik Görüşleri

Öz

Birçok dini gelenekte mevcut olan mistisizm, Yahudilikte de ‘Kabala’ adı altında öne çıkan bir olgudur. Yahudi geleneğinde tam olarak ne zaman ve nerede ortaya çıktığı hakkında kesin söylemlerde bulunamadığımız bu düşünce sistemi, çeşitli sabitelere sahip olmakla beraber tarihsel süreçte konjonktüre bağlı olarak değişiklik göstermiş dinamik bir yapıyı ifade etmektedir. Bu akımın Yahudilikteki gelişim süreci mercek altına alındığında Orta Çağ, diğer pek çok dini gelenekte olduğu gibi, Yahudi mistisizmi açısından da temayüz eden bir dönem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu hususta araştırmanın da inceleme konusunu teşkil eden Orta Çağ İspanya’sının Yahudi teologlarından Bahya ibn Pakuda’nın (ö. 1120?) önemli mistiklerden biri olduğu görülmektedir. O, mistisizme ilişkin düşüncelerini el-Hidâye ilâ Ferâizi’l-Kulûb eserinde ele almaktadır. Bahsi geçen eserde bedenî ibadet ve eylemlerin yanı sıra kalpteki niyetin de bağlayıcılığını ortaya koyan teolog, ahlak temelli bir din anlayışı formüle etmektedir. Bu minvalde Bahya; kalbin de uyması gereken çeşitli vecibelerin olduğunu; bu vecibeler içerisinde on tanesinin temel kaideleri ifade ettiğini salık vermektedir. Buradan hareketle ibn Pakuda’nın mistik görüşlerinin Tanrı’nın birliği, tefekkür, Tanrı’ya itaat, tevekkül, ihlas, alçakgönüllülük, tövbe, nefis muhasebesi, riyazet ve Tanrı sevgisi prensipleri üzerine inşa edildiği görülmektedir. Bu araştırmada bahsi geçen bu prensipler doğrultusunda Bahya ibn Pakuda’nın mistik teolojisine dair bütüncül bir perspektif sunulması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Yahudilik, Mistisizm, Bahya ibn Pakuda, el-Hidâye ilâ Ferâizi’l-Kulûb

Kaynakça

• Arslantaş, Nuh. İslam Toplumunda Yahudiler. İstanbul: İz Yayıncılık, 2011.
• Aygündüz, Müberra. Tasavvufun Yahudi Mistisizmine Etkisi, Bahya İbn Pakuda Örneği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021.
• Demirci, Kürşat. Yahudi Mistisizmi veya Kabalacalık İnançlar ve Tarih. İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2018.
• Durmuş, İsmail. “Mütenebbi”. DİA. 32: 195-200. Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• El-Mütenebbi. Divânu’l-Mütenebbi. Beyrut: Daru’l-Beyrut, t.y.
• Erginli, Zafer. “Muhâsibî”. DİA. 31: 13-16. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
• Gündüz, Şinasi. Din ve İnanç Sözlüğü. İstanbul: Vadi Yayınları, 2017.
• Güneş, Kübra. Yahudilikte 613 Mitsvot: İbn Meymun Örneği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022.
• Gürkan, Salime Leyla. “Yahudilik’te Kadın”. Dinler Tarihinde Kadın. Ed. Bekir Zakir Çoban. 331-368. İstanbul: Selenge Yayınları, 2023.
• Husik, Isaac. A History of Mediaeval Jewish Philosophy. Philadelphia: The Jewish Publication Society of America, 1948.
• İbn Pakuda, Bahya Ben Joseph. The Book of Direction to the Duties of the Heart. Trc. Menahem Mansoor. London: Routledge & Kegan Paul, 1973.
• İbn Pakouda, Bahya ben Joseph. Les Reflexions sur L’ame. Trc. Isaac Broydé. Paris: Levinsohn-Kilemnik, 1896.
• İbn Pakuda, Bahya Ben Joseph. The Book of Direction to the Duties of the Heart. Trc. Menahem Mansoor. London: Routledge & Kegan Paul, 1973.
• İbn Paquda, Bachja İbn Josef. Kitâbu’l Hidâye ilâ Feraidi’l-Kulûb, Arapça. Ed. İbrahim Salim bin Bünyamin Yahuda. Leiden: Brill, 1912.
• Ilan, Nahem. “Al-I’tidāl Al-Sharī’i: Another Examination of the Perception of Asceticism in the Duties of the Heart of Bahya”. Revue des Etudes Juives 164/3-4 (2006): 449-461.
• Kohler, Kaufmann - Broydé, Isaac. “Bahya Ben Joseph Ibn Pakuda”. The Jewish Encyclopedia (JE). Ed. Isidore Singer - Cyrus Adler. 2: 447-454. New York & London: Funk and Wagnalls Company, 1904.
• Kreisel, Howard Theodore. “Asceticism in the thought of R. Bahya Ibn Paquda and Maimonides”. Daat 21 (1988): V-XXII. Lobel, Diana. A Sufi-Jewish Dialogue: Philosophy and Mysticism in Bahya Ibn Paquda’s “Duties of the Heart”. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2007.
• Mansoor, Menahem. “Arabic Sources on Ibn Pakuda’s ‘Duties of the Heart’”. Proceedings of the World Congress of Jewish Studies 6/3 (1973): 81-90.
• Michaelis, Omer. “Fashioning the ‘Inner’ (Bāṭin) in Baḥya Ibn Paqūda’s Duties of the Hearts”. Harvard Theological Review 116/4 (2023): 552-574.
• Phillips, Yoav. Identifying the Islamic Sources of Baḥya Ibn Paqūda’s: “Kitāb al- Hidāya ʾilā Farāʾiḍ al-Qulūb” Using Automatic Transliteration and Text Reuse Processes. University of Haifa, 2022.
• Pirke Avot. https://www.sefaria.org/Pirkei_Avot?tab=contents.
• Saklan, Bilal. “Ebu Talib el-Mekki”. DİA. 3: 239-240. Ankara: TDV Yayınları, 1994.
• Saklan, Bilal. “Kutu’l-Kulûb”. DİA. 26: 501-502. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Sinanoğlu, Mustafa. “Seneviyye”. DİA. 36: 521-522. Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• Sister, Moses. “Bachja Studien: Erste Voruntersuchung Die Ethisch-Asketischen Termini in Bachjas al-Hidaya ila Faraid al-Qulub und ihre Übersetzung Durch Jehuda Ibn-Tibbon”. Bericht der Hochschule für die Wissenschaft des Judenthums. 50 (1936): 33-75.
• Sklare, David E. Samuel ben Hofni Gaon and His Cultural World. Leiden & New York: Brill, 1996.
• Stampfer, Zvi. “A Mechanism for Change in Traditional Culture: A Case Study from the Judicial Jewish Codes of the Geonic Period”. Jewish Quarterly Review 107 (2017): 131-156.
• Stitskin, Leon D. “From the Pages of Tradition: Naturalism and Personalism: Bahya Ibn Pakuda’s Response to the Mechanistic Naturalists”. Tradition: A Journal of Orthodox Jewish Thought 12/2 (1971): 104-110.
• Stroumsa, Sarah, trc. Dāwūd İbn Marwān al-Muqammaṣ, Twenty Chapters. Utah: Brigham Young University Press, 2016.
• Sviri, Sara. “Mysticism”. The Cambridge History of Judaism: Jews in the Medieval Islamic World. Ed. Phillip I. Lieberman. 5: 891-922. The Cambridge History of Judaism. Cambridge: Cambridge University Press, 2021.
• Topaloğlu, Bekir - Çelebi, İlyas. “Dehriyye”. Kelam Terimleri Sözlüğü. 70. İstanbul: İsam Yayınları, 2010.
• Vajda, Georges. “Bahya (Bahye) Ben Joseph Ibn Paquda”. Encyclopaedia Judaica. Ed. Fred Skolnik - Michael Berenbaum. Detroit & New York & London: Thomson Gale, 2007.