Arendt ve Rancière’in Politik Düşünceleri Arasındaki Gerilim

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 199 - 218, 31.03.2021

Seval Ünlü

https://doi.org/10.14782/marmarasbd.866230

Öz

Çağdaş politika kuramında, politikanın ve politik olanın yalnızca kurumsal temsili mekanizmalara ve hükümet etmeye indirgenemeyeceğine dair güçlü bir yönelim gözlemlenmektedir. Hannah Arendt ve Jacques Rancière’i, düşünceleri farklı bağlamlarda şekillenmiş olsa da bu yönelimi temsil eden iki güçlü kaynak olarak görebiliriz. Her ikisi de politikayı “yetkin” olanların işi ya da mesleği olarak gören modern yerleşik anlayışın aksine, insanların ortak dünyalarını şekillendiren kolektif eylem olarak tanımlar. Dolayısıyla hem Arendt hem de Rancière, politikayı toplumun öz etkinliği olarak yeniden sahiplenme çağrısında bulunur. Bununla birlikte iki düşünür, politik eylemin içeriğini oldukça farklı şekillerde donatırlar. Arendt için politika, yeryüzünün yasası dediği insani çoğulluk (plurality) durumuna doğrudan bağlıdır. Onun için politika, çoğulluğun sergilendiği, yeni başlangıçların yapılabildiği, anlamı özgürlük olan, “birlikte ve uyum içinde” eylem olarak var olur. Rancière içinse politika, tek evrensellik olarak gördüğü eşitlik ön varsayımıyla, verili hiyerarşik toplumsal düzenlemelere karşı mücadele edildiğinde açığa çıkar. Ona göre politika, eşitsizlik üreten ve sürdüren toplumsal düzenlemeleri kesintiye uğratan uyuşmazlık (dissensus) anlarında gerçekleşir. Arendt ve Rancière’in politik anlayışlarındaki gerilim, “yeni bir başlangıç yapma ve “olağan gidişatı kesintiye uğratma” düşüncelerinde belirginlik kazanır. Bu çalışmanın amacı, Arendt ve Rancière’in politik düşüncesini karşılaştırmaktan öte onları, aralarındaki gerilimi ortaya çıkaracak bir diyalog içinde okumaktır. Böylelikle, Arendt ve Rancière’in politikayı yeniden sahiplenme arayışına sunduğu kuramsal olanakların yanı sıra aralarındaki gerilimin çağdaş politika kuramı açısından anlamını değerlendirebiliriz.

Anahtar Kelimeler

Eylem, Arkhe, Çoğulluk, Uyuşmazlık, Eşitlik

Teşekkür

Doç. Dr. İnci Ö. Kerestecioğlu’na zor zamanlardaki kılavuzluğu ve cömertçe sunduğu entelektüel dostluğu için teşekkürlerimi sunuyorum.

The Tension Between Arendt’s and Rancière’s Political Thoughts

Öz

Strong orientation in contemporary political theory toward the reappropriation of politics is observed. Hannah Arendt and Jacques Rancière represent this orientation in different ways. They both define politics by the collective action of people that shapes the common world, as opposed to the modern conception of politics. Hence, both Arendt and Rancière call for the reappropriation of politics as the self-action of society. However, they interpret the content of political action in quite different ways. For Arendt, politics is directly related to the human plurality which she calls “the law of the earth”. Politics is thus an action “together and in concert” in which plurality is displayed, and whose meaning is freedom. For Rancière, politics occurs when people challenge the hierarchical order of a given set of social arrangements under the presupposition of equality. Politics, then, takes place in moments of disruption of a particular hierarchical order that wrongs equality, which he calls dissensus. The tension in Arendt’s and Rancière’s political thoughts is obvious in the idea of “a new beginning” and “disruption of the given order”. This article aims to read Arendt and Rancière in a dialogue in a manner that reveals the tension between them. In this way, we can evaluate with respect to contemporary political theory the possibilities provided by Arendt and Rancière in the search for the reappropriation of politics.

Anahtar Kelimeler

Action, Arche, Plurality, Disagreement, Equality

Kaynakça

• Arendt, H. (2005). The Promise of Politics. (J. Kohn, Dü.) New York: Schocken Books.
• Arendt, H. (2012a). Devrim Üzerine ( On Revolution - 1963). (O. E. Kara, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Arendt, H. (2012b). Totalitarizmin Kaynakları 1: Antisemitizm (The Origins of Totalitarianism - 1951). (B. S. Şener, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Arendt, H. (2013). İnsanlık Durumu (The Human Condition - 1958). (B. S. Şener, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Arendt, H. (2014). Totalitarizmin Kaynakları 3: Totalitarizm (The Origins of Totalitarianism - 1951). (İ. Serin, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Arendt, H. (2018). Zihnin Yaşamı (Life of the Mind- 1977). (İ. Ilgar, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Berktay, F. (2012). Dünyayı Bugünde Sevmek: Hannah Arendt'in Politika Anlayışı. İstanbul: Metis.
• Buckler, S. (2012). Hannah Arendt and Political Theory: Challenging the Tradition. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• d'Entrèves, M. P. (1994). The Political Philosophy of Hannah Arendt (1994). London, New York: Routledge.
• Dikeç, M. (2013). Beginners and equals : political subjectivity in Arendt and Rancière. Transaction of the Institute of British Geographers, 38(1), 78-90.
• Dolan, F. (2000). Arendt on Philosophy and Politics. D. Villa (Dü.) içinde, The Cambridge Companion to Hannah Arendt (s. 261-276). Cambridge, New York: Cambridge University Press.
• Fischbach, F. (2015). Le sens du social: la puissance de la coopération. Montréal: Lux Editeur.
• Hansen, P. (1993). Hannah Arendt: Politics, History and Citizenship. Cambridge: Polity Press.
• Markell, P. (2006). The Rule of the People: Arendt, Archê, and Democracy. American Joournal of Sociology, 100(1), 1-14.
• Rancière , J. (2018). Nasıl Bir Zamanda Yaşıyoruz? Söyleşi: Eric Hazan. (M. Erşen, Çev.) İstanbul: Metis.
• Rancière, J. (1981). La nuit des proletaires. Archives du rêve ouvrier. Paris: Pluriel.
• Rancière, J. (1995). La Mésentente: Politique et philosophie. Paris: Galilée.
• Rancière, J. (2007). Siyasalın Kıyısında (Aux bords du politique - 1998). (A. U. Kılıç, Çev.) İstanbul: Metis.
• Rancière, J. (2009). Moments politiques. Interventions 1977-2009. Paris, Montréal: La Fabrique et Lux.
• Rancière, J. (2014). Demokrasi Nefreti (La haine de la démocratie - 2000). (U. Özmakas, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Taminiaux, J. (1992). La fille de Thrace et le penseur professionnel. Paris: Payot.
• Taminiaux, J. (2004). Le paradoxe de l'appartenance et du retrait. M. Abensour, C. Buci-Glucksmann, B. Cassin, F. Collin, & M. R. d'Allones (Dü) içinde, Colloque Hannah Arendt: politique et pensée (s. 121-142). Paris: Payot.
• Turhan, A. V. (2002). La phénoménologie du jugement politique. A. V. Turhan (Dü.) içinde, Les politiques de la phénoménologie: ethos et eidos (s. 51-75). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi.
• Weisman, T. (2014). Hannah Arendt and Karl Marx: On Totalitarianism and the Tradition of Western Political Thought. Lanham: Lexington Books.
• Young-Bruehl, E. (2012). Hannah Arendt: Dünya Aşkıyla (Hannah Arendt. For Love of the World-1982). (A. Selman, Çev.) İstanbul: İletişim.