Kamu Diplomasisi Bağlamında Türkiye'nin Afrika Açılım Politikası

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 128 - 152, 29.03.2022

Süleyman Eren

https://doi.org/10.14782/marmarasbd.1035048

Öz

Geleneksel diplomasi araçlarının toplumlararası etkileşimi etkin bir şekilde yürütmede yetersiz kalması sonucu kamu diplomasisi araçlarına ihtiyaç duyulmuştur. Kamu diplomasisi, devletlerin ilişkide bulundukları toplumlara kendi değerlerini, tezlerini anlatabilmesinde etkili bir yöntem olmuştur. Bu bağlamda Türkiye de kendi değerlerini ve tezlerini başta Afrika ülkeleri olmak üzere dünyanın birçok yerinde anlatabilmek ve anlaşılabilmek için kamu diplomasisini dış politikasında aktif bir şekilde kullanmaya başlamıştır. Afrika açılımı ile Afrika diplomasisine hız veren Türkiye, birçok Afrika ülkesinde yürüttüğü kamu diplomasisi faaliyetleri ile bölgede etkin olmaya çalışmaktadır. Bu çalışmada kamu diplomasisi kuramı çerçevesinde Türkiye’nin Afrika’ya yönelik olarak 1998 yılında başlattığı Afrika açılımından 2022 yılına kadar yürüttüğü kamu diplomasisi faaliyetlerine odaklanılmıştır. Bu kapsamda çalışmada Türkiye’nin Afrika açılımı sonrası başlattığı kamu diplomasisi faaliyetlerinin etkinliklerinin ölçülmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada Türkiye’nin Afrika’ya yönelik kamu diplomasisi faaliyetlerinin etkinliği söylem-eylem, söylem-kapasite ve söylemleri yerine getirme gücü olmak üzere üç boyutta değerlendirilmiştir. Çalışmanın ulaştığı en temel sonuçlardan birisi Türkiye’nin Afrika’daki kamu diplomasisi faaliyetlerinin birbirinden farklı etkilere ve yansımalarsa sahip olduğudur. Çalışmada Türkiye’nin Afrika’daki kamu diplomasisi faaliyetlerinin zaman içerisinde geliştiği ancak her zaman etkili olamadığı savunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Afrika, Kamu Diplomasisi, Afrika Eylem Planı, Küreselleşme

Turkey’s African Initiative Policy in the Context of Public Diplomacy

Öz

As a result of the inadequacy of traditional diplomacy tools to effectively carry out inter-communal interaction, public diplomacy tools were needed. Public diplomacy has been an effective method for states to explain their values ​​and theses to the societies they are in contact with. In this context, Turkey has started to use public diplomacy actively in its foreign policy in order to explain its values ​​and theses and to be understood in many parts of the world especially in African countries. Turkey which has accelerated African diplomacy with its African initiative is trying to be active in the region with its public diplomacy activities in many African countries. In this study, within the framework of public diplomacy theory, the study focused on the public diplomacy activities that Turkey carried out from its African initiative to Africa in 1998 until 2022. In this context it is aimed to measure the effectiveness of the public diplomacy activities that Turkey started after the African initiative. In study, the effectiveness of Turkey's public diplomacy activities towards Africa has been evaluated in three dimensions: discourse-action, discourse-capacity and the power to fulfill the discourses. One of the most basic results of the study is that Turkey's public diplomacy activities in Africa have different from each other effects and reflections. In the study it is defended that Turkey's public diplomacy activities in Africa have developed over time but have not always been effective.

Anahtar Kelimeler

Africa, Public diplomacy, Africa Action Plan, Globalization

Kaynakça

• Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (ASBÜ), Bölge Çalışmaları Enstitüsü, Erişim Adresi: https://www.asbu.edu.tr/tr/taxonomy/term/89
• Ankara Üniversitesi. Afrika Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi. Erişim Adresi: http://acaum.ankara.edu.tr/?page_=3355 Arpa E. ve Bayar M. (Güz 2019). Türkiye’nin Afrika’ya Yönelik Kalkınma Yardımlarının Yardım Etkinliği Açısından Değerlendirilmesi. Bilge Strateji, 11(21), 201-229.
• Ateş, D. (2009). Konstrüktivizm, Tek Kutupluluk ve Amerikan Hegemonyası. Uluslararası Hukuk ve Politika, 5(20), 79-103.
• Aydın, H. (28 Eylül 2017). Afrika’da Kamu Diplomasisi: Çin ve Türkiye Muhakemesi. Erişim Adresi:https://www.afam.org.tr/afrikada-kamu-diplomasisi-cin-ve-turkiyemuhakemesi/ Barston, R. P. (2014). Modern Diplomacy. Routledge.
• Baydemir, M. (2018). Türkiye’de Sahraaltı Afrikalı Öğrenci Haraketliliği (2014-2018), Erişim Adresi:https://www.afam.org.tr/turkiyede-sahraalti-afrikali-ogrenci-haraketliligi-2014-2018/
• Bayrak, M. ve Kanca, O. C. (Mart-Nisan 2013). Türkiye’de 1970-2011 Yılları Arasında Oluşan Ekonomik Ve Siyasi Gelişmelerin Seyri, Akademik Bakış Dergisi, Sayı 35, 1-20.
• Brand Finance. (2018). The annual report on the most valuable nation brands, London. Canikliğil, R. (17 Ekim 2014). Türkiye, BMGK’de Üçüncü Turda İspanya’ya Kaybetti, Erişim Adresi:http://www.hurriyet.com.tr/dunya/turkiye-bmgkda-ucuncu-turda-ispanyayakay betti-27399073
• Castells, M. (2008). The New Public Sphere: Global Civil Society, Communucation Networks and Global Governance. ANNALS, 616, 78 – 93. doi:10.1177/0002716207311877.
• CNNTÜRK. (2008). Türkiye BM’de Geçici Üyeliğe Seçildi, Erişim Adresi: https://www.cnntur k.com/2008/dunya/10/17/turkiye.bmde.gecici.uyelige.secildi/497124.0/index.html
• Cull, N. J. (2009). Public Diplomacy, Lessons From The Past. Figueroa Press.
• Çomak, İ. (2011). Türkiye’nin Afrika’da Politikası ve Sağlık Sektöründe Çalışan Türk STK’ların TİKA’nın Desteğinde Afrika’da Yürüttüğü Faaliyetlerin Bu Politikaya Etkisi. Avrasya Etüdleri, Yıl 17(40), 201-222.
• Dışişleri Bakanlığı. (Aralık 1998). Dışişleri Güncesi, Ankara.
• Dışişleri Bakanlığı. (Ocak 1999). Dışişleri Güncesi, Ankara.
• Dışişleri Bakanlığı. (19 Ağustos 2008). Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesinde 19 Ağustos 2008’de Kabul Edilen İstanbul Bildirisi. Erişim Adresi: http://afrika.mfa.gov.tr/turkiye-afrika-isbirligi-zirvesinde-19-agustos-2008-kabul-edilen-istanbul-bildirisi.tr.mfa
• Dışişleri Bakanlığı. (16 Aralık 2011). Türkiye-Afrika Ortaklığı Birinci Bakanlar Düzeyinde Gözden Geçirme Konferansı, Erişim Adresi: http://www.mfa.gov.tr/turkiye-afrika-ortakl%C4%B1%C4%9Fi-birinci bakanlar-duzeyinde-gozden-gecirme-konferansi-16-aralik-2011.tr.mfa
• Dışişleri Bakanlığı. (19-21 Kasım 2014). 21 Kasım 2014 Zirve Deklarasyonu, Erişim Adresi:http://afrika.mfa.gov.tr/21-kasim-2014-zirve-deklarasyonu.tr.mfa
• Dışişleri Bakanlığı. (2019). 2015-2019 Afrika - Türkiye Ortaklığı Ortak Eylem Planı, Erişim Adresi:http://afrika.mfa.gov.tr/data/turkiye-afrika-ortak-uygulama-plani-2015-2019. pdf.
• Dışişleri Bakanlığı. (2022). Türkiye-Afrika İlişkileri. Erişim Adresi: https://www.mfa.gov.tr/ turkiye-afrika-iliskileri.tr.mfa
• Dışişleri Bakanlığı. (2020). Yurtdışı Teşkilatı, Erişim Adresi: http://www.mfa.gov.tr/yurtdisi-teskilati.tr.mfa
• Dışişleri Bakanlığı. (2020). Birleşmiş Milletler Barış Operasyonlarına Yaklaşımımız ve Katkıla rımız, Erişim Adresi: http://www.mfa.gov.tr/birlesmis-milletler-baris-operasyonlarina-yaklasimimiz-ve-katkilarimiz.tr.mfa
• Doğan, Ö. F. (23 Aralık 2021). GÖRÜŞ - 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'nin ardından, Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/analiz/gorus-3-turkiye-afrika-ortaklik-zirvesinin-ardindan/2455641
• Duran B. (2021). Türkiye’nin Afrika Vizyonu, Erişim Adresi:https://kriterdergi.com/çerçeve/ turkiyenin-afrika-vizyonu
• Durul, T. (2018). YTB’ nin Uluslararası Öğrenciler Akademisi başlıyor, Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/egitim/ytbnin-uluslararasi-ogrenciler-akademisibasliyor/1313 275
• Eren, S. (2020). Türkiye’nin Kamu Diplomasisi Faaliyetleri: Afrika Örneği (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Eyrice T. E. (2016). African Studies in Turkey, Uluslararası İlişkiler, 13(50), 3- 19. doi: 10.33458/uidergisi.463062
• Fırat, M. (2012). Türkiye-Afrika İlişkileri (Faruk Sönmezoğlu, Nurcan Özgür Baklacıoğlu, ve Özlem Terzi, Ed.), XXI. Yüzyılda Türk Dış Politikasının Analizi.
• Gregory, B. (2005, August 31). Public Diplomacy and Strategic Communication: Cultures, Firewalls, and Imported Norms. Prepared for Presentation at the American Political Science Association Conference on International Communication and Conflict, Washington, D.C. Haberler. (09 Temmuz 2007). Dışişleri Bakanlığı’ndan Tanıtım Kitabı, Erişim Adresi: https://www.haberler.com/disisleri-bakanligi-ndan-tanitim-kitabi-haberi/
• İncesu, S. (30 Ocak 2020). Afrika Açılım Politikası, Erişim Adresi: https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/olaylar-ve-gorusler/afrika-acilim-politikasi-1717211 İletişim Başkanlığı. (24 Temmuz 2018). İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, 14 nolu Kararname, 30488.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2019). Erişim Adresi: http://www.kultur.gov.tr/
• Nye, J. S. (2008a). Public Diplomacy and Soft Power. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 616(94), 94 – 109. doi: 10.1177/0002716207311699.
• Özkan, A. A. (2015). Strategic Practices Of Public Diplomacy Policies In Educational Field And Turkey’s Potentıal For Cultural Diplomacy. Erciyes İletişim Dergisi “akademia”, 4(1), 2-12. doi:10.17680/akademia.v4i1.5000080313. Riggins, J. (1998). A Strategic Assessment of Public Diplomacy. National War College.
• Sansarlıoğlu, B. (2019). Abdi İbrahim, Afrika’ da Yatırım Fırsatlarını Değerlendirdi. Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/sirkethaberleri/saglik/abdi-ibrahim-afrikadayatirimfır satlarını -degerlendirdi/654302
• Sharp, P. (2005). Revolutionary States, Outlaw Regimes and the Techniques of Public Diplomacy. (J. Melissen Ed.ss. 106-124), Palgrave Macmıllan.
• Tarım ve Orman Bakanlığı. (27-28 Nisan 2017). Türkiye-Afrika 1. Tarım Bakanları ve Tarım İşFormu.ErişimAdresi:https://www.tarimorman.gov.tr/Sayfalar/VideoGaleri.aspx?Kategori =f4715203-60dc-4ac4-9f26-cc97e73d7636
• Tepebaş, U. (2021). 3. Türkiye – Afrika Ortaklık Zirvesi’nin Ardından. Erişim Adresi: https://tasam.org/trTR/Icerik/67997/3_turkiye_%E2%80%93_afrika_ortaklik_zirvesinin_ardindan
• TBMM. (21 Kasım 2012). Dışişleri Komisyonu Tutanak Dergisi, 3. Yasama Yılı, 24. Yasama Dönemi, Ankara.
• TCCB. (03 Aralık 2008). Erişim Adresi: https://www.tccb.gov.tr/konusmalari--abdullah-gul-/1724/17444/ankarauniversitesi-afrika-calismalari-arastirma-ve-uygulama-merkezinin-cilisinda-yaptiklari-konusma
• TCCB. (24 Eylül 2014). Dünya 5’ten Büyüktür: BM Küresel ve Bölgesel Sorunlara Ağırlığını Koymalıdır, Erişim Adresi: https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/1373/dunya-5ten-buyuktur-bm-kuresel-ve-bolgesel-sorunlara-agirligini-koymalidir
• TCCB. (01 Haziran 2016). Türkiye Olarak Uluslararası Platformlarda Afrika’nın Sesi Olmaya Gayret Ediyoruz. Erişim Adresi: https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/44215/turkiye-olarak-uluslararasi-platformlarda-afrikanin-sesi-olmaya-gayret-ediyoruz
• TCCB. (03 Haziran 2016). Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mogadişu Büyükelçiliğini Açtı, Erişim Adresi:https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/44256/cumhurbaskani-erdogan-mogadisu -buyukelciliğini-acti
• TCCB. (19 Eylül 2017). Erişim Adresi: https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/83544/bm-, guvenlik-konseyinin-demokratik-seffaf-adil-ve-etkin-bir-yapiya-kavusmasini-istiyoru
• Tepebaş, U. (2014). 2. Afrika - Türkiye İşbirliği Zirvesi Yaklaşırken İlişkilerin Görünümü, Erişim Adresi: https://tasam.org/tr-TR/Icerik/5317/2_turkiye__afrika_isbirligi_zirvesi _yaklasirken_iliskilerin_gorunumu
• Tepeciklioğlu, E. E. (Ekim 2018). Türkiye’nin Sahra Altı Afrika’da Yürüttüğü Kamu Diplomasisi Faaliyetleri. Ege Akademik Bakış, 18(4), 605 – 618.
• Timetürk. (26 Aralık 2017). Erdoğan’ı Çad’da böyle karşıladılar, Erişim Adresi: https://www.timeturk.com/erdogan-i-cad-ta-boyle-karsiladilar/haber-813902
• TİKA. (2004). Faaliyet Raporu 2004, Ankara.
• TİKA. (2018). Faaliyet Raporu 2018, Ankara.
• TİKA. (2019). 2019-2023 Stratejik Plan, Ankara.
• TİKA. (2009). Faaliyet Raporu’09, Ankara.
• TİKA. (2010). 2010 Faaliyet Raporu, Ankara.
• TİKA. (2019). Erişim Adresi: http://www.tika.gov.tr/tr/sayfa/hakkimizda-14649
• Tokmak S. (2021). Türkiye’de Afrika Araştırmaları Yapan Kurum ve Kuruluşlar. İnönü Üniversitesi, Afrika Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, Malatya.
• Tuch, H. T. (1993). Communicating with the World. Martins Press. Türkiye Mezunları. (2019). Mezun Buluşmaları, Erişim Adresi: https://www.turkiyemezunlari. gov.tr/haberler/mezun-bulusmalari/6/
• TRT. (2019). Erişim Adresi: https://www.trt.net.tr/Kurumsal/Tarihce.aspx
• TRT Haber (2021). Erdoğan'ın Ziyareti Öncesi Lome Caddeleri Türk Bayraklarıyla Donatıldı. Erişim Adresi: https://www.trthaber.com/haber/dunya/erdoganin-ziyareti-oncesi-lome-caddeleri-turk-bayraklariyla-donatildi-618108.html
• Trunkos, J. (2011, January 4-6). Changing Diplomacy Demands New Type of Diplomats. Institute of Cultural Diplomacy’s International Conference. The Future of U.S. Foreign Policy: “The Revival of Soft Power and Cultural Diplomacy? Washington.
• Yunus Emre Enstitüsü. (2021). Erişim Adresi: https://www.yee.org.tr/tr/haber/yunus-emre-enstitusu-afrikada-iki-yeni-merkez-acti
• YTB. (2019). Erişim Adresi: https://www.ytb.gov.tr/haberler/ytb-baskani-eren-afrikali- medya-temsilcileri-harekati-ulkelerinde-anlatacak
• YTB. (2019). Erişim Adresi: https://www.ytb.gov.tr/haberler/turkiye-mezunlari-kapasite- gelistirme-egitim-programi-tamamlandi
• YTB. (2019). Erişim Adresi: https://www.ytb.gov.tr/haberler/turkiye-mezunlari-kapasite- gelistirme-egitim-programi-tamamlandi
• YTB. (2019). Erişim Adresi: https://www.ytb.gov.tr/kurumsal/baskanligimiz-2