2024 Seçimlerine Giderken Rus Siyasal Sistemi ve Parti Sistemine Putin Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 45 - 65, 31.03.2024

Yalçın Akdoğan

https://doi.org/10.14782/marmarasbd.1427647

Öz

Ülkelerin siyasal sistemleri, hükümet biçimleri ve yönetim yapıları farklı parti sistemleri ortaya çıkarmakta, parti sistemleri ile seçim sistemleri ve siyasal rejimler arasında ciddi bir etkileşim gözlemlenmektedir. Devletlerin özgürlükçü, çoğulcu, katılımcı bir siyasal rejime sahip olması veya otoriter, totaliter, baskıcı, çoğunlukçu bir siyasal sistemle yönetilmesi parti sisteminin doğasını belirleyebildiği gibi, partilerin liderlerin hâkimiyetine girmesi tek adam partilerine, siyasal sistemlerin tek adamın kontrolüne girmesi ise tek adam rejimlerine sebep olabilmektedir. Mutlak monarşi ile anılan Çarlık dönemi ve tek parti diktatörlüğü olarak görülen SSCB’nin ardından kurulan Rusya Federasyonu’nun ne tür parti sistemine veya siyasal sisteme sahip olduğu tartışılan bir konu olmaya devam etmektedir. Başkanlık, yarı başkanlık veya güçlü başkanlık şekillerinde yorumlanan Rus siyasal sisteminin V. Putin’in Başkanlığı döneminde otoriter bir güçlü başkanlık sistemine dönüştüğü vurgulanmaktadır. Bu çalışmada dört kez başkan seçilen ve dünyanın en etkili liderleri arasında gösterilen Putin’in siyasal sistemi, seçim sistemini ve parti sistemini dönüştüren etkileri ele alınmakta; 20024 seçimlerinde de aday olan Putin’in güçlü bir tek adam sistemi doğurduğu iddiası değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Putin, tek adam rejimi, Rus siyasal sistemi.

Kaynakça

• Kaynakça Ağır, O. (2015). “Rusya Federasyonu’nun Siyasal rejiminin Adlandırılması Üzerine”, ASSAM. (3), s. 25-44.
• Babaoğlu, C. Çobanoğlu, S. (2017). “Rusya Federasyonu Başkanlık Sistemi ve Türkiye’ye Yansımaları”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İİBF Dergisi. C. 10, s. 4. s. 285-297. DOI: 10.25287/ohuiibf.335274.
• BBC, (2021). “Rusya seçimleri: Putin'in partisi yüzde 50 ile parlamentoda çoğunluğu kazandı”, 20 Eylül, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-58620792.
• Blondel, J. (1973). Comparing Political Systems. Londra: Weidenfeld and Nicolson.
• Bozkurt, B. (2011). “Türkiye’de Milli Şef Dönemi CHP Politikalarının Eğitim Sistemine Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme”, Belgi Dergisi. S. 2, s. 183-204. Daver, B. (1993). Siyaset Bilimine Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi, 5. Baskı.
• Dış İşleri Bakanlığı. (2023). “Rusya Federasyonunun Siyasi Görünümü”, https://www.mfa.gov.tr/rusya-siyasi-gorunumu.tr.mfa.
• Durkal, M. E ve Karahöyük, M. (2017). “Yarı Başkanlık Sistemi ve Rusya Federasyonu Örneği”, ERÜHFD. C. 12, s. 1. s. 53-90.
• Dursun, D. (2014). Siyaset Bilimi. İstanbul: Beta Yayınları, 7. Baskı.
• Duverger, M. (1974). The Study of Politics. Londra: Nelson’s University P. Çev: Robert Wagoner.
• Duverger, M. (1986). Siyasal Rejimler. İstanbul: Sosyal Yayınlar, çev: Teoman Tunçdoğan.
• EURONEWS. (2023). “Putin, devlet başkanlığı seçimleri öncesinde medyaya yeni kısıtlamalar getiren tasarıyı onayladı”, 14 Kasım 2023. https://tr.euronews.com/2023/11/14/putin-devlet-baskanligi-secimleri-oncesinde-medyaya-yeni-kisitlamalar-getiren-tasariyi-ona.
• Ewalt, D. M. (2018). “The World's Most Powerful People 2016”, Forbes. 14 Aralık 2018.
• Gülten, Z. T. (2023). “Ukrayna Krizi Bağlamında Yaklaşan Rusya Seçimleri” ANKASAM. 24 Ekim, https://www.ankasam.org/ukrayna-krizi-baglaminda-yaklasan-rusya-secimleri/
• Heywood, A. (2007). Siyaset. Ankara: Adres Yayınları, Çev: B. Berat Özipek ve diğerleri.
• İsayeva, L. ve Günlü, R. (2019). “Rus Siyasal Rejiminde Putin Dönemi İktidar ve Muhalefet İlişkisi”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi. C. 20, s. 45, s. 79-92.
• Kaştan, Y. (2006). “Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Partili Dönemden Çok Partili Döneme Geçişte CHP’nin Yönetim Anlayışındaki Gelişmeler (1938-1950)”, Afyon Kocatepe Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. S. 1, s. 123-140.
• Koçak, C. (2018). Türkiye’de Milli Şef Dönemi 1938-1945 (I). İstanbul: İletişim Yayınları, 8. Baskı.
• Korkmaz, T. (2014). “Türkiye’de Tek Partili Dönemin Toplum ve Siyaset Anlayışının Dünya Konjonktürü Bağlamında Değerlendirilmesi”, Akademik Bakış Dergisi. Kırgızistan, s. 43, Mayıs-Haziran, http://www.akademikbakis.org.
• Kremlin. (2024). State-Council. http://en.kremlin.ru/structure
• Morgan, D. (2007). “Putin is Time Magazine's Person of the Year”, Reuters. 19 Aralık 2007.
• Mutlu, S. (2013). “Tek Parti Döneminde Parti-Devlet Bütünleşmesine Bir Örnek: Dilek Sistemi”, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/676021, s. 86.
• Onay, Y. (2002). Rusya ve Değişim. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Ontiveros, E. (2020). “Vladimir Putin kimdir: Rusya'da bugün başlayan anayasa değişikliği referandumu neden önemli?” BBC Dünya Servisi. 25 Haziran 2020, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-53173257.
• RTNEWS, (2015). “Vladimir Putin steals the show in TIME 100 reader's poll”, RTnews. 14 Nisan 215.
• Sarıbay, A. Y. (1994). Siyasal Sosyoloji. İstanbul: Der Yayınları, 2. Baskı.
• Sarıbay, A. Y. (2001). Türkiye’de Demokrasi ve Politik Partiler. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Sartori, G. (1997). Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği: Yapılar, Özendiriciler ve Sonuçlar Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Smith, B. C. (1996). Understanding Third World Politics. Londra: MacMillian Press.
• Smith, G. (1995). Politics in Western Europe. İngiltere: Dartmouth Publishing, 5. Baskı.
• Sönmez, A. S. (2015). “Yakın Çevre Doktrini Bağlamında Yeltsin Dönemi Rusya Federasyonu’nun Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkeleriyle İlişkileri”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (27), s. 277-290.
• Toker, M. (1970). Tek Partiden Çok Partiye 1944-1950. İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Tunçay, M. (2005). Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Parti Yönetiminin Kurulması (1923- 1931). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Yapıcı, M. İ. (2010). Rus Dış Politikasını Oluşturan İç Etkenler. İstanbul: USAK.