Evaluation of Potential Creativity Level of School Principals according to Teachers’ Perception Who Work in Primary Education

Yıl 2008, Cilt: 27 Sayı: 27, 79 - 97, 20.12.2013

Nurhayat Çelebi Güzide Bayhan3

Öz

The aim of this study was to determine how school principals use their potential creativity
according to teachers’ perception who work in primary education and to put forward how
creativity of principals of educational organizations. Both principals and employees must
develop new ideas and criticize the fields that are inconvenient and insufficient in solving
the problems that the educational organizations come across with. Moreover it is expected
that principals and the teachers should try to solve the problems that are come acrossed with
and to provide benefits from the results of the work.
In order to improvement and development of educational organizations, the individuals
who display their creativities are needed. In this respect, the school principals have an
important mission in bringing out and using creativity.
This study was carried out with 226 teachers who work in 9 different primary schools
in Gebze. As measurements, 5-likert-type questionnaire of 28 items have been used to
understand teachers’ perception of the school management’s creativity and a survey which
includes 8-items was also used to evaluate the perception of individual creativity. To
analyze mean, persantage, One Way ANOVA, and Post Hoc HSD statistical test were used.
According to the results, the teachers generally think that the school principals have
potential creativities and they use this capability in a positive way. However, in this study,
as an important feature it was considered that potential creativity of principals, who work in
low social-economic schools, were low and the environment of the school was found to be
an important factor in determining creativity of principals.
Key words: Creativity, school principal, perception, capability.

Anahtar Kelimeler

-

İLKÖĞRETİMDE ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERİN ALGILARINA GÖRE OKUL YÖNETİCİLERİNİN YARATICILIK DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretimde çalışan öğretmenlerin algılarına göre okul
yöneticilerinin yaratıcılık potansiyellerini ne ölçüde kullandıklarını belirlemektir. Eğitim
örgütlerinin karşılaştıkları sorunların çözümünde yöneticiler ve iş görenler rahatsız
oldukları ya da eksikliklerini duydukları alanlarda düşünce geliştirmeli ve eleştiri
yapabilmelidirler. Ayrıca, yönetici ve öğretmenlerin bunlarla ilgili sorunları çözmek için
çalışmaları ve sonuçlardan yarar çıkarmaları beklenmektedir. Eğitim örgütlerinin yaşaması
ve büyümesinde yaratıcılık özelliklerini kullanabilen bireylere gereksinim vardır. Bu
açıdan, yaratıcılığın ortaya çıkarılmasında ve kullanılmasında okul yöneticilerine büyük
görevler düşmektedir.
Araştırma; Kocaeli Gebze ilçesi sınırları içinde 9 ilköğretim okulunda çalışan 226
öğretmen üzerinde yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak, öğretmenlere “okul müdürlerinin
yaratıcılıklarını nasıl algılamalarına ilişkin 5’li Likert tipinde geliştirilmiş 28 maddelik bir
anket ile birlikte, 8 maddelik bireysel yaratıcılığın algılanmasına ilişkin ifadeleri içeren
bir anket verilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde aritmetik ortalama, yüzdelik, Tek Yönlü
ANOVA ve Post Hoc HSD istatistik teknikler kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre; öğretmenler genel olarak, okul yöneticilerinin yaratıcılık
potansiyellerinin bulunduğunu ve olumlu yönde kullandıklarını düşünmektedirler. Fakat bu
araştırmada, önemli bir belirleyici olarak sosyo-ekonomik açıdan zayıf bölgede çalışan okul
yöneticilerinin yaratıcılık potansiyellerinin düşük olduğu ve okulun bulunduğu çevrenin
yöneticilerinin yaratıcılıklarını belirleyen önemli bir faktör olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, okul yöneticileri, algı, yetenek

Kaynakça

• Alder, H. (2004). Yaratıcı Zekâ. (M. Zaman, C. Avşar, Çev.), İstanbul: Hayat Yayınları:160.
• Akat, İ., Budak, G. (1994). İşletme Yönetimi. İstanbul: Beta Basım ve Yayım.
• Akbaş, T. (1991). Yaratıcılık. Çukurova Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 1(6).
• Amabile, T. M. (1997). Motivating Creativy in Organization: On Doing What You Love and Loving What You do? California Management Review,40(1), 39-56, SeptemberOctober.
• Amabile, T.M., Barsade, S. G., Mueller, J.S. and Staw, B.M., (2005). Affect and Creativity at Work. Administrative Science Quarterly. Vol.50(3), September.
• Aslan, A. E. (2002).Yaratıcı Problem Çözme. A. E. Aslan (Ed.) Örgütte Kişisel Gelişim. (s. 325-370). Ankara: Nobel Yayınları.
• Aslan, A.E.(2001). Kavram Boyutunda Yaratıcılık, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi,2(16),15-21.
• Aslan, E., Puccio G.J. (2006). Developing and Testing a Turkish Version of Torrance’s Tests of Creative Thinking. A Study of Adults .Journal of Creative Behavior. Volume.40 (3),
• Balcı, A. (2001).Sosyal Bilimlerde Araştırma .Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık. Üçüncü Basım.
• Birchand, P.; Clegg, B. (1997). İş Hayatında Yaratıcılık (T. Savaşer, Çev.). İstanbul: Rota Yayınları.
• Budak, G. (1998). Yenilikçi Yönetim, Yaratıcı Birey. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. ve diğerleri. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara. Pegem Yayıncılık.
• De Bono, E. (1997). Altı Şapkalı Düşünme Tekniği. (E. Tuzcular, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Doğanay, A.,(2007): Üst Düzey Düşünme Becerilerinin Öğretimi. Öğretim İlke ve Yöntemleri. Editör: A.Doğanay. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Eren, E. (1996). Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Eren, E.; Gündüz, H. (2002). İş Çevresinin Yaratıcılık Üzerindeki Etkileri ve bir Araştırma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5, 65-84.
• Hesapçıoğlu, M. (1998). Modernizmden Postmodernizme Eğitim Anlayışları ve Okulun Geleceği, Yeni Türkiye, 19, 813-820.
• Hicks,H.& Gullet,C.R. (1981). Organizasyonlar, Teori ve Davranış. (B.Baykal, Ç.), İstanbul: İ.T.İ.A., İşletme Fakültesi Yayınları.
• Johnson, M.(1996).Gelecek Bin Yılda Yönetim. (S. Gül, Çev.), İstanbul: Sabah Kitapları.
• Kaya, E.Ü., Düşükcan, M. (2007): İşgören Yaratıcılığını Etkileyen Bireysel ve Mesleksel Faktörler. Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1).
• Levinson, H.(1980).Creteria for Choosing Chief Executives. Harvard Business Review, July-Ougust. no: ISSN:0017-8012, ( ss.113-120). Erişim:7.05.2004
• Merih, K. (2005). “Levinson Ölçeği ve Yaratıcı Önder Yöneticiler”. www.eylem.com yarat/. Erişim: 20.10.2005.
• Özçer,N.( 2005). Yönetimde Yaratıcılık ve Yenilikçilik. İstanbul: Rota Yayınları.1.Baskı.
• Sungur, N. (1997). Yaratıcı Düşünce. İstanbul: Evrim Yayınları.
• Sungur, N. (2001). Yaratıcı Okul ve Düşünen Sınıflar. İstanbul: Evrim Yayınları.
• Steiner, G. (1965). Creative Organization. Chicago: University Of Chicago Press.
• Sweeney, R. N. (1989). Zirveye Tırmanma Yolları ( Y. Eren, Çev.). İstanbul: İlgi Yayıncılık.
• Telman, N. (1994). Yaratıcı Düşünce. Gebze: Tüsside Yayınları.
• Töremen, F. (2003). Yaratıcı Okul ve Yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3, 248-253
• Uzunçarşılı, Ü. ve Özdayı, N. (1997). Okul Yöneticilerinin Yaratıcılık ile Liderlik Özelliklerinin Araştırılması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi. 9, 359-367.
• Varoğlu, A. K.(1993). Yaratıcı Düşünceye Yönelik Tutumların Eğitimle Değiştirilebildiği ve Verimlilik Üzerine Etkileri. Ankara: Kara Harp Okulu Bilgi Toplama Ve Yayım Merkezi Yayınları, 81.
• Yavuzer, H. (1996). Yaratıcılık. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Yontar, A. (1993). İnsanda Yaratıcılığın Gelişimi. (Editör:A. Ataman) . Yaratıcılık ve Eğitim. (15-37) Ankara: TED Yayınları.