BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2005, Cilt: 21 Sayı: 21, 43 - 58, 16.10.2013

Ferda Aysan Diğdem M. Siyez Aslı Uzbaş

Öz

Adolescence may be defined as the period within the lifespan when biological, cognitive, psychological, and social characteristics are changing from what is typically considered childlike to what is considired adult-like. Unfortunately, some adolescents are faced with personal, social, and environmental obstacles to their development of identity, and may experience psycho-social problems as well. Moreover, in recent years adolescent problem behaviors have been increasing in Turkey. The main purpose of the present study was to examine the relationship between emotional and behavioral problem behaviors and ratings on locus of
control among a group of high school students. The sample consisted of 308 students from urban high schools in İzmir, Turkey. Materials used included measures of adjustment, perceived health, and locus of control. Pearson
correlation, t-test, one-way ANOVA and Scheffe tests were used to analyze data. Results indicated that there was a significant relationship between both emotional and behavioral problems and locus of control for students in our
sample. Emotional and behavioral problem behaviors were also found to be related to gender, perceived harmony among parents, and the psychological adjustment of other family members.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

  • Beck AT (2005) Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar (Cev: A Türkcan) Litera Yayıncılık, İstanbul. 103-130.
  • Bingham, CR, Shope JT (2004). Adolescent Problem Behavior and Problem Driving in Young Adulthood
  • Journal of Adolescent Research 19( 2); 205-223
  • Boyd CJ, McCabe SE ve d’Arcy H (2003). Ectasy use among college undergraduates: gender, race and sexual identity. Journal of Substance Abuse Treatment. 24(3); 209215.
  • Colder, C.R. And Chassin, L.(1993). The stress and negative affect model of adolescent alcohol use and the moderating effects of behavioral undercontrol. J. Stud. Alcohol 54: 326-333.
  • Dielman TE, Campanelli PC, Shope JT ve Butchart AT (1987). Susceptibility to peer pressure, self-esttem, and health locus of control as corraletes of adolescents’ substance abuse. Health Education Quaterly, 14(2); 207-221.
  • Dönmez A (1986). Denetim odağ: temel araştırma alanları. Ankara Üniversitesi eğitim Bilimleri Dergisi. 19 (1-2); 259-283.
  • Eskin M (2000). Ergen ruh sağlığı sorunları ve intihar davranışıyla ilişkileri. Klinik Psikiyatri, 3, 228-234
  • Goff BG, Goddard, HW (1999). Terminal core values associated with adolescent problem behaviors. Adolescence, 34; 133-147.
  • Gould MS ve Kramer AR (2001) Youth suicide prevention. Suicide & Life - Threatening Behavior. 31, 6-31.
  • Guinn B (1998). Acculariton and health locus of control among mexican american adolescents. Hispanic Journal of Behavioral Sciences 20(4); 492-499.
  • Hawkins, J., Catalano, R., & Miller, J. (1992). Risk and protective factors for alcohol and other drug problems in adolescence and early adulthood: Implications for substance abuse prevention. Psychological Bulletin, 112 , 64-105.
  • Hibbard RA, Brack CJ, Rauch S., Orr DP. (1988). Abuse, feelings and health behaviors. American Journal of Diseases of Children. 142, 326-330.
  • Ingersoll GM, Orr DP. (1989). Behavioral and emotional risk in early adolescents. Journal of Early Adolescence, 9(4): 396-4
  • Jessor, R. (1998). New Perspectives on Adolescent Risk Behavior. Cambridge University Pres, USA.
  • Kandel, D.B., (1990). “Parenting styles, drug use and children’s adjustment in families of young adulthoods,” Journal of Marriage and The Family, 52.
  • Kandel, D.B.; Wu, P., (1995). “The Contribution of Mothers and Fathers to Integenerational Tranmission of Cigarette Smoking in Adolescence,” Journal of Research on Adolescence, 5.
  • Korkut F (1986). İlkokul öğrencilerinin kendilerine ve ailelerine ilişkin bazı değişkenlerin dentim odakları üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
  • Lerner, R.M. ve Galambos, N.L. (1998). Adolescent development: challenges and opportunities for research, programs and policies. Annu. Rev. Psychol. 49, 413-446.
  • Mariano AJ, Donovan DM, Walker PS, Mariano PJ, Walker RD (1989). Drinking Related locus of control and drinking status of urben native Americans. Journal of Studies on Alcohol. 50(4); 331-338.
  • Muuss, R.E. (1990). Problems in Growing Up in Rolf E. Muuss (eds). Adolescent Behavior and Society. Forth edition. McGraw-Hill Publishing Company, New York
  • Ögel, K. (1996). Alkol ve madde kullanımında önleme çalışmaları. Kriz Dergisi, 4(2), 77-79.
  • Ögel K, Taner S, Yılmazçetin C (2003). Ergenlerde Madde Kullanım Bozukluklarına Yaklaşım Kılavuzu. IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
  • Steinberg L. (1993). Adolescence. Third edition. McGraw-Hill, Inc.North America, 419-457.
  • Özbay, H., Göka, E., Mavili Aktaş, A., Öztürk, E., Şahin, N., Güngör, S., Aybaş, M., Hınçal G. (1991). “Ergenlerde sigara, alkol ve madde kullanımının benlik imajı, depresyon ve anksiyete ölçümleri ile ilişkileri” Düşünen Adam Dergisi, 4(3):53-58
  • Petraitis, J., Flay, B., & Miller, T. (1995). Reviewing theories of adolescent substance use: Organizing pieces in the puzzle. Psychological Bulletin, 117, 67-86.
  • Rohde, P., Lewinsohn, P.M., Kahler, C.W., Seeley, J.R. And Brown, J.A.(2001). Natural course of alcohol use disorders from adolescence to young adulthood. J. Amer. Acad. Child Adolesc. Psychiat. 40: 83-90.
  • Rotter JB (1990). Internal versusu external control of reinforcement. A case history of a variable. American Psychologist. 45, 489-493.
  • Saewyc EM, Bearınger LH, Heınz PA, Blum RW, Resnick MD (1998). Gender differences in health and risk behaviors among bisexual and homosexual adolescents. Journal of Adolescent Health. 23. 181-188.
  • Siyez DM (Basıma gönderiledi). Sağlıklı davranışlar ölçeğininin türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bağımlılık Dergisi
  • Takakura M, Sakihara S (2000). Gender differences in association between psychological factors and depressive symptoms in Japanese junior high school students. Journal of Epidemiology, 10(6); 383-391.
  • Tanrıdağ R (2000). Sigara içme davranışı üzerinde denetim odağının etkisinin incelenmesi. Kriz Dergisi, 9(1); 21-26.
  • Treiman, K. A., Beck, K.H. (1996). Adolescent gender differences in alcohol problem behaviors and the social contexts of drinking. The Journal of School Health. 66 (8); 299-305
  • Trotter, B.B. (1989). Coparental Conflict, Competition and cooperation and parents’ perceptions of their children’s social-emotional well-being following marital separation. Doktora Tezi, Tennessee Üniversitesi in Knoxville. World Health Organization (1993). The Health of Young People; A Challenge and a Promise. Geneva.
  • Velez-Blasini, C.J. (1997). A cross-cultural comparison of alcohol expectancies in Puerto Rico and the United States. Psychol. Addict. Behav. 11: 124-141.
  • Yeşilyaprak B (1988). Lise öğrencilerinin içsel ya da dışsal denetimli oluşlarını etkileyen etmenler. Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara.

LİSE ÖĞRENCİLERİNDE GÖRÜLEN DUYGUSAL VE DAVRANIŞSAL PROBLEMLER İLE DENETİM ODAĞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2005, Cilt: 21 Sayı: 21, 43 - 58, 16.10.2013

Ferda Aysan Diğdem M. Siyez Aslı Uzbaş

Öz

Çocukluktan yetişkinliğe geçişte yer alan ergenlik döneminde biyolojik, bilişsel, psikolojik ve sosyal değişimlerin bir arada yaşanması bazı ergenler için problem davranışların ortaya çıkması açısından uygun bir zemin hazırlamaktadır. Özellikle son yıllarda yapılan çalışmalar, ergenlik döneminde yaşanan problem davranışların görülme sıklığında bir artış yaşandığına dikkati çekmektedir.  Bu araştırmanın amacı, İzmir il merkezinde bulunan resmi liselerde öğrenim gören öğrencilerin duygusal ve davranışsal problemleri ile denetim odağı düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Araştırmanın örneklemini İzmir il merkezinde bulunan ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören toplam 308 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak, Sağlıklı Davranışlar Ölçeği (SDÖ); İç Dış Kontrol Odağı Ölçeği (RİDKOÖ) ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde, korelasyon analizi, “t” testi ve tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına genel olarak bakıldığında, duygusal ve davranışsal problemler ile denetim odağı arasında pozitif yönde  anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Ayrıca elde edilen bulgulara göre öğrencilerin duygusal ve davranışsal problemlerinin cinsiyet, anne babanın anlaşma düzeyi ve aile üyeleri arasında psikolojik bir rahatsızlık olması değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal problemler davranışsal problemler denetim odağı ergenlik

Kaynakça

  • Beck AT (2005) Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar (Cev: A Türkcan) Litera Yayıncılık, İstanbul. 103-130.
  • Bingham, CR, Shope JT (2004). Adolescent Problem Behavior and Problem Driving in Young Adulthood
  • Journal of Adolescent Research 19( 2); 205-223
  • Boyd CJ, McCabe SE ve d’Arcy H (2003). Ectasy use among college undergraduates: gender, race and sexual identity. Journal of Substance Abuse Treatment. 24(3); 209215.
  • Colder, C.R. And Chassin, L.(1993). The stress and negative affect model of adolescent alcohol use and the moderating effects of behavioral undercontrol. J. Stud. Alcohol 54: 326-333.
  • Dielman TE, Campanelli PC, Shope JT ve Butchart AT (1987). Susceptibility to peer pressure, self-esttem, and health locus of control as corraletes of adolescents’ substance abuse. Health Education Quaterly, 14(2); 207-221.
  • Dönmez A (1986). Denetim odağ: temel araştırma alanları. Ankara Üniversitesi eğitim Bilimleri Dergisi. 19 (1-2); 259-283.
  • Eskin M (2000). Ergen ruh sağlığı sorunları ve intihar davranışıyla ilişkileri. Klinik Psikiyatri, 3, 228-234
  • Goff BG, Goddard, HW (1999). Terminal core values associated with adolescent problem behaviors. Adolescence, 34; 133-147.
  • Gould MS ve Kramer AR (2001) Youth suicide prevention. Suicide & Life - Threatening Behavior. 31, 6-31.
  • Guinn B (1998). Acculariton and health locus of control among mexican american adolescents. Hispanic Journal of Behavioral Sciences 20(4); 492-499.
  • Hawkins, J., Catalano, R., & Miller, J. (1992). Risk and protective factors for alcohol and other drug problems in adolescence and early adulthood: Implications for substance abuse prevention. Psychological Bulletin, 112 , 64-105.
  • Hibbard RA, Brack CJ, Rauch S., Orr DP. (1988). Abuse, feelings and health behaviors. American Journal of Diseases of Children. 142, 326-330.
  • Ingersoll GM, Orr DP. (1989). Behavioral and emotional risk in early adolescents. Journal of Early Adolescence, 9(4): 396-4
  • Jessor, R. (1998). New Perspectives on Adolescent Risk Behavior. Cambridge University Pres, USA.
  • Kandel, D.B., (1990). “Parenting styles, drug use and children’s adjustment in families of young adulthoods,” Journal of Marriage and The Family, 52.
  • Kandel, D.B.; Wu, P., (1995). “The Contribution of Mothers and Fathers to Integenerational Tranmission of Cigarette Smoking in Adolescence,” Journal of Research on Adolescence, 5.
  • Korkut F (1986). İlkokul öğrencilerinin kendilerine ve ailelerine ilişkin bazı değişkenlerin dentim odakları üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
  • Lerner, R.M. ve Galambos, N.L. (1998). Adolescent development: challenges and opportunities for research, programs and policies. Annu. Rev. Psychol. 49, 413-446.
  • Mariano AJ, Donovan DM, Walker PS, Mariano PJ, Walker RD (1989). Drinking Related locus of control and drinking status of urben native Americans. Journal of Studies on Alcohol. 50(4); 331-338.
  • Muuss, R.E. (1990). Problems in Growing Up in Rolf E. Muuss (eds). Adolescent Behavior and Society. Forth edition. McGraw-Hill Publishing Company, New York
  • Ögel, K. (1996). Alkol ve madde kullanımında önleme çalışmaları. Kriz Dergisi, 4(2), 77-79.
  • Ögel K, Taner S, Yılmazçetin C (2003). Ergenlerde Madde Kullanım Bozukluklarına Yaklaşım Kılavuzu. IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
  • Steinberg L. (1993). Adolescence. Third edition. McGraw-Hill, Inc.North America, 419-457.
  • Özbay, H., Göka, E., Mavili Aktaş, A., Öztürk, E., Şahin, N., Güngör, S., Aybaş, M., Hınçal G. (1991). “Ergenlerde sigara, alkol ve madde kullanımının benlik imajı, depresyon ve anksiyete ölçümleri ile ilişkileri” Düşünen Adam Dergisi, 4(3):53-58
  • Petraitis, J., Flay, B., & Miller, T. (1995). Reviewing theories of adolescent substance use: Organizing pieces in the puzzle. Psychological Bulletin, 117, 67-86.
  • Rohde, P., Lewinsohn, P.M., Kahler, C.W., Seeley, J.R. And Brown, J.A.(2001). Natural course of alcohol use disorders from adolescence to young adulthood. J. Amer. Acad. Child Adolesc. Psychiat. 40: 83-90.
  • Rotter JB (1990). Internal versusu external control of reinforcement. A case history of a variable. American Psychologist. 45, 489-493.
  • Saewyc EM, Bearınger LH, Heınz PA, Blum RW, Resnick MD (1998). Gender differences in health and risk behaviors among bisexual and homosexual adolescents. Journal of Adolescent Health. 23. 181-188.
  • Siyez DM (Basıma gönderiledi). Sağlıklı davranışlar ölçeğininin türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bağımlılık Dergisi
  • Takakura M, Sakihara S (2000). Gender differences in association between psychological factors and depressive symptoms in Japanese junior high school students. Journal of Epidemiology, 10(6); 383-391.
  • Tanrıdağ R (2000). Sigara içme davranışı üzerinde denetim odağının etkisinin incelenmesi. Kriz Dergisi, 9(1); 21-26.
  • Treiman, K. A., Beck, K.H. (1996). Adolescent gender differences in alcohol problem behaviors and the social contexts of drinking. The Journal of School Health. 66 (8); 299-305
  • Trotter, B.B. (1989). Coparental Conflict, Competition and cooperation and parents’ perceptions of their children’s social-emotional well-being following marital separation. Doktora Tezi, Tennessee Üniversitesi in Knoxville. World Health Organization (1993). The Health of Young People; A Challenge and a Promise. Geneva.
  • Velez-Blasini, C.J. (1997). A cross-cultural comparison of alcohol expectancies in Puerto Rico and the United States. Psychol. Addict. Behav. 11: 124-141.
  • Yeşilyaprak B (1988). Lise öğrencilerinin içsel ya da dışsal denetimli oluşlarını etkileyen etmenler. Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
Toplam 36 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil en.
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ferda Aysan Bu kişi benim

Diğdem M. Siyez Bu kişi benim

Aslı Uzbaş Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 16 Ekim 2013
Yayımlandığı Sayı Yıl 2005 Cilt: 21 Sayı: 21

Kaynak Göster

APA Aysan, F., Siyez, D. M., & Uzbaş, A. (2013). LİSE ÖĞRENCİLERİNDE GÖRÜLEN DUYGUSAL VE DAVRANIŞSAL PROBLEMLER İLE DENETİM ODAĞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(21), 43-58.