The Relationship between Teachers’ Perception of Their Principals’ Conflict Management Styles and Their Stress Levels

Yıl 2007, Cilt: 26 Sayı: 26, 95 - 110, 29.10.2013

Mustafa Otrar Yasemin Övü

Öz

The aim of this research is to determine conflict management styles that are used by
school directors, according to the perception of teachers and to consider how much stress
is occurred on teachers. This research is based on 214 teachers who are working in 15
different schools in Gebze, Kocaeli during the 2005-2006 academic year. Data collecting
process has two different parts: First part is based on personal knowledge about the teachers.
Second part consists “Rahim Organizationel Conflict Inventory (ROC-II)” Survey. ROC-II
is also tried to consider the stress level of the teachers caused by the conflict management
styles. Some of the results are as follows: (1) It is observed that teachers are mostly using
integration style and then in sequence, compromise, compensation, and at least domination
style when there is a conflict between the school directors and them. (2) When the stress
level of teachers, caused by the conflict management styles of school directors, is expanded
in scope; it is observed that the most stress causing style is compensation and the least
one is integration style. (3) It is founded that there is a meaningful correlation between the
conflict management styles, used by the school directors and the stress level of the teachers
caused by these styles.

Anahtar Kelimeler

-

OKUL MÜDÜRLERİNİN ÇATIŞMA YÖNETİM STİLLERİ VE ÖĞRETMENLERDE OLUŞTURDUĞU STRES DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİ (GEBZE İLÇESİ ÖRNEĞİ)

Öz

Bu araştırmanın amacı okul müdürlerinin kullandıkları çatışma yönetim stillerini,
öğretmen algılarına göre belirlemek ve bu stillerin öğretmenler üzerinde ne kadar stres
oluşturduğunu saptamaktır. Araştırmanın evrenini Kocaeli İli Gebze İlçesindeki okullar
oluşturmaktadır. Örneklem grubu Kocaeli ili, Gebze ilçesinde yer alan okullardan random
olarak seçilmiş 15 okul ve burada çalışan 214 öğretmenden oluşmaktadır. Uygulamalar
2005-2006 eğitim-öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak kişisel
bilgileri elde etme amacıyla hazırlanmış soru listesi ve bölüm öğretmenlerin algılarına göre
okul müdürlerinin kullandıkları çatışma yönetim stillerini ve bunların oluşturduğu stres
düzeyini belirlemek amacıyla ROCI-II Rahim Örgütsel Çatışma Anketi” kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda özet olarak öğretmenlerin okul müdürünün kendileri ile aralarında
çıkan çatışmalarda en çok tümleştirme stilini daha sonra sırasıyla uzlaşma, ödün verme,
kaçınma, en az ise hükmetme stilini kullandıkları; okul müdürlerinin çatışma yönetim
stillerinin öğretmenlerde yarattığı stres düzeyine bakıldığında en fazla stres yaratan stilin
ödün verme, en az stres yaratan stilin ise tümleştirme stili olduğu; okul müdürlerinin çatışma
yönetim stilleri ve öğretmenlerde yarattığı stres düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olduğu
bulunmuştur. Tümleştirme stili, ödün verme ve uzlaşma stilini kullandıkça öğretmenlerin
stres düzeyi düşmektedir. Bu üç stilden farklı olarak hükmetme stili ne kadar çok kullanılırsa
öğretmenlerin stres düzeyi o ölçüde artmaktadır.

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1995). Toplumsal Kurumsal ve Teknik Yönleriyle Okul Yöneticiliği. Ankara: Personel Geliştirme Merkezi, Yayın No:10, s.107-108.
• Başaran, İ.E. (1982). Örgütsel Davranış. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Bursalıoğlu, Z. (1999). Okul Yönetiminde Yeni Yapı Ve Davranış. Ankara: Pegem Yayınları.
• Dreu, C. –Vliert, E. (1997). Using Conflict In Organizations. Wiltshire: Sage Publications.
• Gümüşeli, A. İ. (1994). İzmir Ortaöğretim Okulları Yöneticilerinin Öğretmenler İle Aralarındaki Çatışma Yönetme Biçimleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karip, E. (2003). Çatışma Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Kaykanacı, M. (2003). İlköğretim Okul Müdürlerinin Yönetim İşlerine Verdikleri Önem Ve Harcadıkları Zaman.” Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:11, No:1, Mart, 137-138
• Koçel, T. (1998). İşletme Yöneticiliği: Yönetim Ve Organizasyonlarda Davranış KlasikModern-Çağdaş Yaklaşımlar. İstanbul: Beta.
• Osland, S. J. (2001). Organizational Behavior. Upper Saddle River, New Jersey.
• Sayers, F. & others, (1993). Yöneticilikte İletişim. Çev: Doğan Şahiner, İstanbul: Rota.
• TDK (1977). Türk Dil Kurumu Sözlüğü.
• Sözen, D. (2002). Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetim Stilleri Ve Bunun Öğretmenlerin Stres Düzeyine Etkisi. İstanbul: Y.T.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Uğurlu, F. (2001). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Çatışma Yönetme Stilleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, A. (2003). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Empatik Eğilimleri ve Empatik Becerileri İle Çatışma Yönetimi Stratejileri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.