Investigation of Science and Technology Pre-Service Teachers’ Attitude Towards Concept Maps and Concept Mapping Skills with Respect to Different Variables

Yıl 2013, Cilt: 38 Sayı: 38, 133 - 148, 13.05.2014

Nurcan Tekin Tuğba İnci Oktay Aslan Dursun Yağız

Öz

Th e goal of this study is to identify attitudes towards concept maps and concept mapping
skills of junior and senior year students in 2011-2012 academic year Necmettin
Erbakan University, Ahmet Keleşoglu Faculty of Education, Department of Science
Education with respect to diff erent variables. For determining pre-service teachers’ attitude
towards concept maps, 5 point likert “Concept Map Attitude Scale” was used. For
evaluating their concept mapping skills, without any restriction, they were requested
to compose a concept map about the issue that they know best about science. Concept
maps were evaluated according to a rubric. Data that obtained from attitude scale and
charts data, were analyzed with quantitative methods. According to these results with
gender aspect, attitudes towards the concept map show meaningful diff erence for girls;
skills results were in men’s favour but insignifi cant. In respect to class level, attitude of
junior students and skills of senior students show meaningful diff erence. In point of
effi cacy perception, pre-service teachers who have enough knowledge about drawing
concept map, both attitudes and skills, show signifi cant diff erence.
Keywords: Concept maps, attitude, making skills

Anahtar Kelimeler

Concept maps, attitude, making skills

Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının kavram haritalarına yönelik tutumları ve kavram haritası hazırlayabilme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Öz

Bu çalışma, 2011-2012 eğitim öğretim yılında Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet
Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi ABD’de öğrenim gören 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin kavram haritalarına yönelik tutumlarının ve kavram haritası hazırlayabilme
becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Öğretmen
adaylarının kavram haritalarına yönelik tutumlarını belirleyebilmek için 5’li likert
tipi “Kavram Haritası Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Kavram haritası hazırlayabilme
becerilerini değerlendirmek üzere herhangi bir sınırlama getirilmeden onlardan en iyi
bildikleri fen konusuna ilişkin bir kavram haritası hazırlamaları istenmiştir. Haritalar
rubrikler kullanılarak değerlendirilmiştir. Tutum ölçeği ve çizilen haritalardan elde
edilen veriler nicel olarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda cinsiyet değişkenine
göre, kavram haritasına yönelik tutumlarda kızlar lehine anlamlı bir farklılık görülürken;
beceri düzeylerinde erkekler lehine, anlamlı olmayan bir farklılık tespit edilmiştir.
Sınıf düzeyine göre, 3. sınıfların kavram haritasına yönelik tutumlarında; 4. sınıfların
ise becerilerinde diğer sınıflara göre anlamlı düzeyde farklılıklar görülmüştür. Yeterlik
inancına göre, yeterli bilgi aldığını düşünen öğretmen adaylarının kavram haritalarına
yönelik hem tutumlarında hem de becerilerinde yeterli bilgiye sahip olmadığını düşünenlere göre anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kavram haritaları, tutum, hazırlayabilme becerileri

Kaynakça

• Açar, B. (2007). Öğrencilerin kuvvet konusundaki başarılarının kavram haritası ile ölçülmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akpınar, E. (2003). Buluş stratejisiyle ilişkili fen öğretimi: Canlılar için madde ve enerji ünitesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Aslan, O. & Uluçınar Sağır, Ş. (2008). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının bilimsel tutumları- nın, öz yeterlik inanç düzeylerinin ve etki eden faktörlerin belirlenmesi. 8th International
• Educational Technology Conference (s. 946). Eskişehir. Atasoy, B. (2004). Fen öğretimi ve öğrenimi (2. baskı). Ankara: Asil.
• Ayas, A., Karamustafaoğlu, S. ve Coştu B. (2002). Sınıf öğretmeni adaylarının çözeltiler konusundaki kavram yanılgıları ve bu yanılgıların kavram haritası tekniği ile giderilmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (s.151). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Barenholz, H. & Tamir, P. (1992). A comprehensive use of concept mapping in design instruction and assessment. Research in Science and Technological Education, 10(1), 39-52.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çatalkaya, R. (2005). Bazı bireysel farklılıkların kavram haritası yapma başarısına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Çetinkaya, M. & Taş, E. (2011). Canlıların sınıfl andırılması konusu için web destekli kavram
• haritaları ve anlam çözümleme tablolarının öğrenme üzerindeki etkisinin araştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 180-195.
• Çıldır, I. & Şen, A. İ. (2007). Öğretmen adaylarının elektrik akımı konusunda hazırladıkları kavram haritalarının farklı veri analizi yöntemleriyle incelenmesi. 24. Uluslararası Fizik Kongresi (s.592-594). Malatya.
• Çimer, A. & Çimer, S. O. (2002). Öğrencilerin biyoloji konularının tekrar edilmesinde bir araç olarak kavram haritası tekniğini kullanmaya karşı tutumları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (s.16). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Çoruhlu, T. Ş., Nas, S. E. & Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölç-
• me-değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 122-141.
• Demirel, Ö. (1998). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem.
• Erdem, A. & Uzal, G. (2006). Fen Bilgisi/Fizik Öğretmenlerinin Eğitim Sorunları: Gelişmeleri
• Sürekli İzlemeleri ve Gerekli Yenilikleri Edinmeleri. Türk Fizik Vakfı. Ersoy, Y. (Ed), Tekirdağ.
• Güneş, H. M., Çelikler, D. & Güneş, T. (2005). Sinir sisteminin daha İyi anlaşılması için kavram haritası tekniğinin kullanılması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Dergisi, 20, 70-76.
• İngeç, Ş. K. (2008). Kavram haritalarının değerlendirme aracı olarak fi zik eğitiminde kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 195-206.
• Karakuyu, Y. (2011). Do science and technology teachers and pre-service primary teachers have diff erent thoughts about concept maps in science and yechnology lesson? Educational Research and Reviews, 6(3), 315-325.
• Kendirli, B. (2008). Fen ve teknoloji dersinde kavram haritası kullanımının öğrenci tutumu, başarı- sı ve bilgi kalıcılığına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaşımları. Ankara: Yeryüzü.